Yaşadığımız ekonomik kriz ve enflasyonist dönemin yarattığı baskının en çok hissedildiği alanlardan biri tarım sektörü. 

Türkiye’de tarım üreticileri son yıllarda artan gübre, mazot, tohum ve ilaç maliyetleriyle mücadele ederken tüketiciler de raflarda giderek yükselen fiyatlarla karşı karşıya. 

Mazot, gübre ve yem gibi temel girdilerde son iki yılda yüzde 100’ün üzerinde fiyat artışları yaşandı. Türkiye başta buğday olmak üzere 21 tarım ürününde açık veriyor. Döviz kurlarındaki dalgalanmalar da ithal edilen tarım ürünlerinde fiyat istikrarsızlığını artırıyor. 

Artan maliyetler nedeniyle çiftçiler ekim alanlarını daraltıyor ya da üretimi tamamen bırakmak zorunda kalıyor. Gıda enflasyonu hızla yükselirken temel besin maddelerine ulaşım da zorlaşıyor. 

Bu da tüketicilerin sofrasına doğrudan yansıyor. Tüketici talebinde azalma yaşansa da maliyet baskısı üreticiler için sürdürülebilir bir fiyatlandırmayı mümkün kılmıyor. 

Tarım sektöründeki enflasyonist baskıların yarattığı bir başka sorun var ki çok daha büyük. Toplum sağlığını tehdit eder hale gelen gıda güvenliği... 

Hemen her gün ya Avrupa’dan ya Rusya’dan domates, salatalık, biber, limon, çilek, üzüm, incir zararlı kimyasallar var diye ihracattan geri dönüyor. 

Her dönen üründen sonra ise Tarım Bakanlığı açıklama yapıyor, “Türkiye pestisiti en az kullanan ülkeler arasında” diye. 

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın verilerine göre hektar başına düşen pestisit kullanımı 2.26 kilogram ile dünya ortalamasına paralel ve Avrupa Birliği (AB) ortalaması olan 3.2 kilogramın altında. 

Ama ne yazık ki resmi açıklamalar gerçek durumu yansıtmaktan uzak görünüyor. Pestisitler, diğer zararlı kimyasalların kullanımındaki artış endişe verici seviyelere gelmiş durumda. 

Geçen hafta aralarında tarım üreticilerinin de yer aldığı “Türkiye’de Sağlıklı Tarım ve Gıda İsteyen Vatandaşlar” adlı bir grup, açık bir mektup yayımladı. 

Mustafa Ezici o üreticilerden biri. Yıllar önce Türkiye’de atık yemeklik yağları toplayarak biyodizel üretimini başlatan bir girişimci. Ezici Yağ AŞ’nin kurucusu. 

Taşyapı ile yaptığı ortaklıkta hâlâ davaları devam eden büyük sorunlar yaşayınca İstanbul’u terk etti ve Antalya’da tropik ürünler üretimine başladı. 

Mango ve avokadoda şimdi önemli üreticilerden biri. 

Ezici bu mektubu bana da yolladı. Veri ve uyarılar çok önemli. 

Tarım Bakanlığı’nın rakamlarının yalnızca yüz ölçümüne odaklandığı, Türkiye’yi Avrupa’da en az pestisit kullanan ülkelerden biri gibi göstererek yanlış bir algı oluşturduğu belirtiliyor mektupta. 

Bakanlık Türkiye genelindeki pestisit kullanımını düşük gösteriyor, bölgesel farklar gözardı ediliyor. Pestisit tüketiminin yaklaşık yarısının, Adana, Mersin, Manisa, Aydın, Bursa, İzmir ve Antalya gibi narenciye, yaş meyve ve sebze üretiminin yoğun olduğu sadece yedi ilde gerçekleştiği belirtiliyor. 

Örneğin ortalama 2.3 olduğu iddia edilen pestisit kullanımının seraların yoğun olduğu Antalya’da hektar başına yaklaşık 14, Manisa’da ise 9 kilogram uygulanıyormuş. 

Düşük rakamın dayanağı ise tarımsal üretimin sınırlı olduğu Van, Kars, Artvin, Ardahan gibi illerden geliyor. Örneğin Ardahan ilinde 2020 yılında toplam 62 kilogram pestisit kullanılmış. 

Rakamlar dehşet verici. Son yıllarda özellikle çocuklarda artan lösemi ve diğer kanser vakalarında zehirli kimyasalların etkisi artık kanıtlanıyor. 

Bir yandan çiftçilerin çaresizliği diğer yanda tehdit altında olan sağlığımız. 

Tarım Bakanlığı’nın yanlış algı yaratarak vatandaşı bir anlamda aldatmak yerine gıda güvenliğini sağlamak için pestisit kullanımına yönelik denetimleri artırması, çiftçilere sağlıklı alternatifler sunması ve şeffaf veri paylaşımı daha doğru olur. 

Aksi halde, soframızdaki her lokmada sağlığımızdan biraz daha ödün vermeye devam edeceğiz.