14 Mart Tıp Haftası’ndayız. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) ilan ettiği “Uluslararası Sağlık Çalışanları Yılı”ndayız. Amacım, edebiyatımızda iz bırakan tıp doktoru yazarlarımızı anmak, anımsatmak...

Aklıma ilk gelenler: Altay Öktem, Behçet Aysan, Birsen Ferahlı, Cenap Şahabettin, Ceyhun Atuf Kansu, Coşkun Özdemir, Çağatay Güler, Erdal Atabek, Fahri Celal, Fikret Kızılok, Hakan Savlı, Halil İbrahim Bahar, Hikmet Kıvılcımlı, Hüsrev Hatemi, İlhan Demiraslan, İhsan Ünlüer, Murat Kınıkoğlu, Mustafa Şerif Onaran, Muzaffer Hacıhasan-oğlu, Müfid Ekdal, Orhan Asena, Osman Müftüoğlu, Selçuk Erez, Sevim Belli, Türkân Saylan, Süheyl Ünver... 

Bu yazarlarımızdan Cumhuriyet’te yazanlar için birkaç not: 

İhsan Ünlüer 

(1926-1990). Kadın doğum uzmanıydı, şan eğitimi de almış, operada başrol de oynamıştı. Akbaba ve Cumhuriyet’te mizah yazıları yazdı, karikatürler çizdi. 

Kadıköy Caferağa’da evinin bulunduğu sokağa adı verildi. İki kitabı var: Oku Oku Budur Sonu Çağdaş Yayınları’ndan 1978’de yayımlandı, 4 baskı yaptı. Diğer kitabı: Sevgi, Aşk ve Tutkularımız (1972).

Erdal Atabek

İhsan Ünlüer’den sonra Cumhuriyet’in doktor yazarı Erdal Atabek oldu. İç hastalıkları uzmanı. 1965’te yazmaya başladı, Türk Tabipleri Birliği (TTB) başkanı seçildi. 1966’da Cumhuriyet’te başladığı köşe yazarlığını günümüzde de sürdürüyor. Tam 55 yıldır yazıyor. Bu süre içinde doktorluğun yanı sıra SSK Genel Müdürlüğü, Sosyal Güvenlik Bakanlığı Müşteşarlığı, TTB Merkez Konseyi Başkanlığı (1966-1984), Müjdat Gezen Sanat Merkezi’nde “İletişim Eğitmenliği”, MÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Sosyal Psikoloji Öğretim Görevliliği gibi görevlerde de bulundu. 

Gazete yazarlığı dışında Toplum ve Hekim, Bilim ve Sanat, Kadınca, Kim, Elele gibi dergilerde de sağlık sorunlarını ele alan yazılar yazdı. Sağlık ve gençlik sorunlarını irdeleyişi, yazılarındaki içtenlik büyük ilgi gördü. 20 dolayında kitabı bulunuyor. Bunlar içinde mizah içerikli Sıpa Koleje Gidiyor, öykülerden oluşan Belki de Sensin, her yaştan insanın sorununu, yaşamını ele aldığı İnsan Sıcağı, Sözüm Sanadır, Gençlik Duvarları Yıkıyor, Kırmızı Işıkta Yürümek, Cinsellikten İkmale Kalmak, Kışkırtılmış Erkeklik-Bastırılmış Kadınlık en çok satan yapıtları... 

Türkân Saylan

Dünyaca ünlü Prof. Dr. Türkân Saylan (1935 - 2009). İÜ Tıp Fakültesi öğretim üyesiydi. Yaşamı cüzamla, cehaletle, insan hakları için savaşla geçti. Cüzzamla Savaş Derneği, Vakfı, ÇYDD, Öğretim Üyeleri Derneği gibi birçok STK kurdu, başkanlığını yaptı. ÇYDD ile binlerce kızımızın eğitim görmesini sağladı. Cumhurbaşkanı Demirel, sosyal hizmetler danışmanlığına, Ahmet Necdet Sezer YÖK üyeliğine atadı. Başbakanlık İnsan Hakları Danışma Kurulu üyeliği yaptı (2003-2004). DSÖ danışmanlığı ona “Uluslararası Gandhi Ödülü” getirdi. İÜ “Atatürk İlke ve Devrimleri”, İTO Hizmet Ödülü gibi prestijli yerli yabancı 35 ödülü buluyor. Wikipedia’ya göre, 440 yayınından 50’si yabancı dergilerdeki 204 makale, 186 dergi ve kongre kitaplarında yer alan derlemeden oluşuyor. 

Çağdaş Yayınları’ndan çıkan At Kız, Cumhuriyetin Bireyi Olmak, Çağdaş İnsan Söyleşileri, Toplum Mektupları (yay. haz: Gülsün Kaya, Şeyda Ozil), Çağdaşlaşma Yolunda (Doğan Kitap) kitapları bulunuyor. Ayşe Kulin romanını yazdı, senaryosundan dizi film oldu. Mehmet Zaman Saçlıoğlu, Zehra İpşiroğlu birer söyleşi kitabı yaptılar.

Coşkun Özdemir

İÜ emekli öğretim üyesi, KASDER Başkanı, eski Tabipler Odası Başkanı Prof. Dr. Coşkun Özdemir’i Cumhuriyet’teki makaleleriyle ve Üniversiteden Toplumsal Sorunlara Bakış, Karşıdevrime Karşı Duruş, Urfa’dan Harvard’a, Karşıdevrimle Hesaplaşma (Cumhuriyet Kitapları) adlı aydınlanmacı kitaplarıyla tanıyoruz. Coşkun Hoca, 2020 yılı “Dr. Türkân Saylan Tıp Hizmet Ödülü”ne layık görüldü. Ödülünü bu yıl Tıp Bayramı’nda aldı. Gazetemiz yazarı arkadaşımız Orhan Bursalı da köşe yazısı dalında... İki yazarımızı da yürekten kutluyorum.

BUGÜN 18 MART. Çanakkale Zaferi’nin 106. yıldönümünü de gururla kutluyoruz. Büyük bedeller ödendi. Binlerce şehit verildi. Bu savaşta doktorlar, tıp öğrencileri, lise son sınıf öğrencileri bile yaşamlarını yitirdiler. Hem bu savaşta hem de günümüzde korona mücadelesinde yaşamını yitirenleri; doktorlarımızı, sağlık çalışanlarımızı minnetle, saygıyla anıyorum!