Ergin Yıldızoğlu
Ergin Yıldızoğlu ergin.yildizoglu@gmail.com Son Yazısı / Tüm Yazıları

Kapitalist demokrasi ölüyor mu?

05 Eylül 2019 Perşembe

Kapitalist demokrasinin düzen parti­leri, “Yeni Faşist” akımların ve parti­lerin son yıllarda hızlanan yükselişi­ni durdurmaya çalışıyorlar. Son günlerde Almanya, İtalya ve İngiltere’de bu çaba­larda bir yoğunlaşma var. Ancak, kısa dö­nemde sonuç alır gibi görünen bu çabala­rın, orta dönemde “Yeni Faşist” partilerin, hareketlerin yükselişini hızlandırma olası­lığı yüksek.

‘Yeni Faşizm’ tırmanıyor
Almanya’da “Yeni Faşist” AfD güçleni­yor; geçen hafta Saksonya ve Branden­burg seçimlerinde ikinci parti düzeyine yükseldi. Buna karşılık düzen partileri oy kaybetmeye devam etti.
İtalya’da Avrupa Parlamentosu seçim­lerinde birinci parti konumuna yükse­len “Yeni Faşist” Lega, tek başına iktidara gelme planıyla, 5. Yıldız hareketi ile kur­duğu koalisyonu bozdu.
İngiltere’de, Muhafazakâr Parti’nin li­derliğine ve Başbakanlığa Boris Johnson’ın gelmesiyle birlikte, aşırı sağcı hatta “Yeni Faşist” tanımına uyan bir ekip, hükümetin yönetimini eline geçirdi. Bu “Yeni Faşizm”, Avrupa Birliği’nden bir an­laşma yapmadan çıkmak, İngiltere’yi işçi haklarından, çevre koruma yasalarından arındırılmış, refah devletinin son kalıntıla­rını temizlenmiş, Singapur tarzı bir yapı­ya kavuşturmak istiyor. Daha başlarken olağanüstü bir adım atarak, AB’den çık­ma tarihinden parlamentoyu beş haftalığı­na askıya almaktan, karşı çıkanları ihanet­le suçlamaktan çekinmiyorlar.

Direniş çabaları
Almanya ve İtalya’da düzen partile­ri kendi aralarında koalisyonlar kurarak AfD ve Lega’yı hükümet dışında tutmaya, devlet içinde etkisini artırmasını önleme­ye çalışıyorlar.
Salı akşamı, İngiltere’de İşçi Partisi, Li­beral Parti, İskoçya Ulusal Partisi, Yeşil­ler, yanlarına Muhafazakâr Parti’nin gele­neksel temsilcilerinden 21’ini alarak, “an­laşmasız Brexit’i” önleyecek bir yasa öne­risini çarşamba günü meclise getirme­ye ilişkin oylamayı kazandılar. O sırada bir Muhafazakâr Parti temsilcisi Liberal Parti saflarına geçince Boris Johnson hükümeti meclis çoğunluğunu kaybetti.
Muhalefet koalisyonu, AB’den anlaş­ma yapılmadan çıkılmasını önleyen öne­riyi çarşamba günü yasalaştırabilirse Bo­ris Johnson’ın ve “Yeni Faşist” ekibin ge­nel seçimlere gitmekten ya da yasayı yok saymaktan başka çaresi kalmayacak. Muhalefet ise, “anlaşmasız Brexit” engel­lenmeden seçime gitmek istemiyor.

… ters tepebilir
Düzen partilerinin, ilk anda başarılı gi­bi görünen bu çabaları, tehlikeli olasılık­ları da gündeme getiriyor. Birincisi, “Ye­ni Faşizm”i bastırmak yerine tecrit etme çabası, kapitalist demokrasiyi, ekonomik koşulların ağırlaştığı, toplumsal kutuplaş­manın keskinleştiği bir dönemde istikrar­sız koalisyonlarla yönetmek zorunda kalı­yor. İkincisi, bu yaklaşım AfD’yi ve Lega’yı ülkelerinde düzen partileri koalisyonu kar­şısında ana muhalefet partisi konumu­na getiriyor.
İngiltere’de, düzen partilerinin ortak tavrı, ilk anda bir zafer gibi görünse de, Muhafazakâr Parti’yi ele geçiren “Yeni Fa­şist” ekibin, geleneksel muhafazakârları tasfiye ederek partiyi şekillendirme sü­recini hızlandırıyor. Dahası, muhalefetin, parlamentoda kazandığı bu zafer, bu eki­be, genel seçimlere, parlamentoyu halk düşmanı ilan ederek, siyasetin dilini “iş­birlikçi”, “teslimiyetçi”, “hain” gibi suçla­malarla daha da sertleştirerek, ülkede­ki kutuplaşmayı derinleştirerek gitme, çok parçalı muhalefet karşısında Brexit oyla­rını birleştirerek bir zafer kazanma olana­ğı getiriyor.
Düzen partilerinin “Yeni Faşizm”i dur­durması giderek daha da zorlaşacak. Bi­rincisi, bozulmaya devam eden ekonomik koşullarda, “Yeni Faşizm”e umut bağla­yan kesimleri geri kazanabilecek bir kay­nak dağılımı olasılığına sermayenin dire­nişi artıyor. İngiltere’de Financial Times’ın İşçi Partisi’nin ekonomik programına yö­nelik eleştirileri sertleşti. İkincisi, “Yeni Fa­şizm” kitlelerin desteğini ırkçı, milliyetçi, seçkin düşmanı sloganlarla kültürel dü­zeye kitlerken, düzen partilerinin, liberal demokrasi söylemlerini aşabilen, heye­can verici, aynı zamanda büyük sermaye­nin “Yeni Faşizm”e yönelmesini de engel­leyebilecek bir alternatif söyleminin olma­dığı görülüyor. Kapitalist demokrasi can çekişiyor!



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Trump! Nasıl yani? (2) 14 Kasım 2024

Günün Köşe Yazıları