Emre Kongar
Emre Kongar ekongar@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Hangi cumhuriyet-3

18 Ağustos 2017 Cuma

‘Demokratik Cumhuriyet’in sınırları var mıdır?
Varsa bu sınırlar nelerdir?

***

Elbette bütün özgürlükçü rejimler gibi “Demokratik Cumhuriyet”in de sınırları vardır.
Birinci sınır, hiç kuşkusuz laikliktir.
Sadece tek bir dine veya mezhebe, tek bir ırka veya millete özgü “Demokratik Cumhuriyet” olamaz.
Irk ve milliyet kavramlarını da laiklik ilkesi içine katmak zorundayız, çünkü ırk ve milliyete ilişkin kimlikler, genellikle inançları da birlikte getirirler; Yahudi/ İsraillinin Museviliği, Yunanın Ortodoksluğu, Arabın Müslümanlığı gibi.
Elbette ırk ve milliyet ile din ve mezhep arasındaki bağlantı zorunlu bir ilişki olmaktan çok, çoğunluk üzerinden yaratılmış bir kimlik izlenimidir. Ama laiklik dendiğinde, bütün dinlere, mezheplere ve bu bağlamda, elbette her türlü inanca sahip olan çeşitli ırklara ve milliyetlere eşit davranan bir devlet yapısından söz etmekteyiz.
İkinci sınır, Temel Hak ve Özgürlüklerdir.
İnanç, vicdan ve kimlik özgürlüklerinin laiklik ilkesi ile sağlandığı varsayılarak, Temel Hak ve Özgürlüklerin kapsadığı alan, başta muhalif olma ve her türlü fikri her yerde her zaman ifade etme özgürlüğü olmak üzere, tüm siyaset, medya ve dışavurum biçimlerinin özgürlüklerini bütün kimlikler için kapsar.
Üçüncü sınır, seçmene gerçek seçeneklerin sunulduğu, muhalefetin iktidarla her alanda eşit haklara ve daha da önemlisi eşit propaganda olanaklarına sahip olduğu, periyodik, adil ve şeffaf seçimlerdir.
Dördüncü sınır, bu üç sınırı koruyacak olan yargının bağımsız mekanizmalarıdır.
Her türlü siyasal etkiden ve tasalluttan (saldırma, sataşma, tecavüze yeltenme) korunmuş, bağımsız ve tarafsız, ama yukarda açıklanan Temel Hak ve Özgürlüklerinden yana bir yargı mekanizması, “Demokratik Cumhuriyet”in dördüncü sınırıdır.
Bu sınırları aşan, bozan, yozlaştıran, kısıtlayan her iktidar “Demokratik Cumhuriyet” açısından meşruiyetini kaybeder.

***

Şimdi “Demokratik Cumhuriyet”in sınırlarını “yapılmaması gerekenlerle” ifade etmeye çalışalım:
1) Laiklik ilkesi, herhangi bir din/mezhep/ ırk/milliyet adına zedelenemez, hiçbir kimliğin tekeline alınamaz, topluma hiçbir kimliğin inançları, değerleri, yaşam biçimi dayatılamaz.
2) Temel Hak ve Özgürlükler, başta ifade, medya ve muhalefet özgürlüğü olmak üzere, Temel Hak ve Özgürlüklerin yozlaştırılması, zedelenmesi, sınırlanması, kısıtlanması ve kaldırılması için kullanılamaz.
3) İktidarlar, periyodik seçimlerin adaletini, şeffaflığını, muhalefetin sahip olduğu hak ve özellikle de olanakların eşitliğini zedeleyemez, halkın farklı seçenekler hakkında yeterli bilgi edinmesini engelleyemez.
4) Siyasal iktidar, “Demokratik Cumhuriyet”in yukardaki üç ilkesini korumak ve kollamakla görevli olan yargı mekanizmasına asla müdahale edemez.
Bu dört ilkeden birini bile zedeleyen herhangi bir iktidar, “Demokratik Cumhuriyet” açısından meşruiyetini kaybeder!

***

“Demokratik Cumhuriyet Rejimi”nin güvencesi, rejime sahip çıkan bilinçli seçmendir:
DİREN SEÇMEN...
DİREN DEMOKRATİK TÜRKİYE CUMHURİYETİ!  



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Trump hoş mu geldi? 7 Kasım 2024

Günün Köşe Yazıları