Herkes “Yeni Normali” konuşuyor.

Çünkü COVID-19 salgını biraz yavaşlayınca döneceğimiz “Normal” hayatın “Eski Normal” gibi olmayacağını/olamayacağını herkes biliyor.

Sanırım koronavirüs sonrası toplumsal yaşam hakkında kestirmelerde bulunurken, önce bu salgının ekonomik yaşam üzerindeki etkilerini özetlemek işimizi kolaylaştıracaktır:

1) Bütün dünya ekonomisi daralacaktır.

Uzmanlar çeşitli daralma oranları üzerinde tartışıyorlar ama bütün ekonomik faaliyetlerin eskisine göre gerileyeceğini ve böylece ekonomilerin “büyüme hızlarının” küçüleceğini görmek için kâhin olmaya gerek yok.

2) Sermayenin sömürüsü daha da artacak, hem ülkeler arasındaki hem de ülkelerin kendi içlerindeki gelir dağılımı daha da bozulacaktır. Zenginler daha zengin, yoksullar daha yoksul olacaktır.

Sabit ve dar gelirli işçi-köylü-memur kesimlerinin milli gelirden aldıkları payların daha da küçüleceğini belirtebiliriz.

3) Sağlık sektörü yatırımları, özellikle ilaç arge (araştırma-geliştirme) etkinlikleri hız kazanacak, bu sektörün istihdam ve kaynak gereksinmesi artacaktır.

4) Dijital olarak “online” satış şirketleri yaygınlaşacak, güç kazanacak, belki de büyük firmalar (markalar) kendi “online” satış departmanlarını kuracaktır.

5) Görsel, işitsel, dijital reklam sektörü büyüyecektir. Reklam şirketlerinin hem ciroları hem de sayıları artacaktır.

6) İnternet hizmetleri çok daha yaygın olarak kullanılmaya başlanacak, hız ve verimlilik artacak, bu konudaki altyapı yatırımları hızla gelişecek, ayrıca günlük yaşamda kullanılan “uygulamalar” çok daha yaygınlaşacaktır.

7) Bilgisayar, akıllı telefon, televizyon üreticileri daha hızlı, daha verimli ürünler geliştireceklerdir.

8) Yazılım firmaları hem günlük yaşam gereksinmeleri için kullanılacak uygulamalara (apps, applications) hem de siber güvenlik programlarına yoğunlaşacaklar, bu piyasa gittikçe güç ve önem kazanacaktır.

9) Perakende satış mağazaları azalacak, depolama kapasitesi yüksek lojistik merkezleri artacaktır.

10) Taşımacılık ve kurye hizmetleri gelişecek, bu sektörlerde verimlilik ve güvenlik sorunları önem kazanacaktır.

11) Basılı medya küçülecek, internet medyası büyüyecektir.

12) Bankacılık sektörü, hizmetler ve istihdam açısından dijital dünyaya doğru bir kayma yaşayacaktır.

***

Sevgili okurlarım, bütün bu maddeler hemen görülebilen belirgin basit sonuçlardır ve burada saymadığım ve hatta beklenmedik daha pek çok sonuç da ortaya çıkacaktır.

Hiç kuşkusuz, bu sonuçlar başka sonuçlara yol açacak, onlar da başka sonuçlar doğuracak ve teknolojiden kaynaklanan ekonomik ve toplumsal değişim son derece hız kazanacaktır.

Yarın “COVID-19 Sonrası Yaşam-2 ‘Toplum’” konusuyla devam edeceğim.