Emre Kongar
Emre Kongar ekongar@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Alev Coşkun’dan Cumhuriyetin ekonomik mucizesi

28 Mart 2024 Perşembe

Alev Coşkun politikayı bıraktıktan sonra, yazarlığa başladı. Özellikle Cumhuriyetin kuruluş dönemi ile Atatürk ve İnönü hakkındaki çalışmaları, yakın tarihimizin pek çok kritik noktasına ışık tutan kitaplardır. 

Amerika Birleşik Devletleri’nde Kamu Yönetimi doktorası yaptıktan sonra, Türkiye’ye döndüğünde, Hacettepe Üniversitesi’nde, Ekonomi Bölümü’nde ders vermeye başlamış ve Hacettepe’de hocalık yaptığı sürece, Prof. Dr. Taner Berksoy’la birlikte paylaştığımız odanın üçüncü sakini olmuştu. 

***

Alev Coşkun, Doktora teziyle de ilgili olduğu için kısaca KİT denilen Kamu İktisadi Teşebbüsleri’yle özel olarak ilgileniyor, Cumhuriyetin Devletçilik politikasının sonucu olarak ortaya çıkan bu kurumların ülkeye katkılarını irdeliyordu. 

Cumhuriyetin kuruluş dönemiyle ilgili çalışmalarından sonra, Yerel Seçimler öncesinde, “Atatürk’ün Kamusal Ekonomi Politikası” adlı kitabının Cumhuriyet Kitapları tarafından yayımlanması bir rastlantı değildir: 

Tam seçimler öncesinde Atatürk Dönemi’nin ekonomi politikasını, Cumhuriyetin devletçilik yaklaşımını, CHP’nin altı okundan birini anlatmakla yetinmeyen Alev Coşkun, bu kitabında, Karşı Devrim’in, bu politikanın kazanımlarını nasıl harcadığını ve kendi oligarşisini beslemek için nasıl kullandığını örneklerle anlatıyor. 

Kapsamlı bir değerlendirme yaptığı sonuç bölümden önceki üç bölüm şu isimleri taşıyor: 

Bölüm 9: 

1930-1939 Döneminin Değerlendirilmesi. 

Bölüm 10: 

Türkiye’de KİT’lerin Satışı Özelleştirme-Büyük Gelir ve Rant Aktarımı. 

Bölüm 11: 

Cumhuriyet Yaptı, Çiller ve AKP Sattı. 

Böylece okur, Karşı Devrim iktidarlarının, Cumhuriyetin yatırımlarını nasıl tasfiye ettiği ve kendi oligarşisine nasıl aktardığı konusunda net bir fikir ediniyor. 

***

Değerli bilim insanı, Eski Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarı sevgili dostum Prof. Dr. Bilsay Kuruç, yazdığı Önsöz’de hem Alev Coşkun’un yazar kişiliğini vurguluyor hem de kitabın irdelediği, Devletçi ekonomik politikaların toplumsal yapıyı nasıl çağdaşlaştırdığına işaret ediyor. 

Kitap son derece geniş bir kaynakçaya sahip ve çok ciddi bir bilimsel yaklaşıma dayanıyor. 

Ekonomik ayağını iyice irdelemeden, Cumhuriyet Devrimi’nin ve Atatürk Reformlarının tarih içindeki siyasal, toplumbilimsel ve kültürel önemini anlamak olanaklı değildir. 

Bu kitap Cumhuriyet Devrimi’nin ekonomik politikalarına, o dönem dünyası ile karşılaştırmalı olarak ışık tutarken özellikle Karşı Devrim iktidarlarının “özelleştirdikleri” ulusal değerlerimizin öyküleri ve listeleri ile, bu konuda çalışma yapacak olanlara çok değerli bir kaynak oluşturmaktadır. 

*** 

Alev Coşkun, Cumhuriyet Devrimi’nin, Atatürk döneminin, ekonomik politikasını değerlendirirken şöyle diyor: 

“Atatürk ve yanındaki bir avuç arkadaşı bir yandan yürürlüğe koydukları siyasal ve kültürel aydınlanma devrimleriyle, laik temellere dayalı Cumhuriyet Türkiye’sini kurarlarken, günün çok çetin koşullarına karşın ekonomik yönde de ciddi ilerleme kaydediyorlardı. 

Bu geçiş dönemi özellikle 1930-1940 döneminin atılımlarını kolaylaştırmıştır. Prof. Dr. Boratav, bu dönem için ‘açık ekonomi koşullarında yeniden inşa’ değerlendirmesini yapıyor.” 

Kitabın arka kapağında Atatürk’ün “Kılıç ile zafer kazananlar, sabanla zafer kazananlara yenilmeye mahkûmdurlar” diye başlayan o tarihsel sözleri yer alıyor. 

***

Tam seçim öncesinde, halk geçim sıkıntısı ile boğuşurken, bu geçim sıkıntısının siyasal ve ideolojik temellerini açıklayan, sadece uzmanların değil, herkesin okuması gerekli olan bir kitap yazmış Alev Coşkun.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları