8 MART Dünya Kadınlar Günü’nde, sizin bu yazıyı okuduğunuz saatlerde dünyada milyonlarca kadın ayrımcılığa, cinsel, ekonomik ve fiziksel şiddete uğruyor, savaş ya da felaket bölgelerinde ölümcül riskler altında ayakta kalmaya çalışıyor olacak.

Tüm kadın hakları akımlarına, kadın örgütlerinin gücüne, kimi devletlerin ve uluslararası kuruluşların çabalarına ve bugün erkek yöneticilerin şikâyet ettiği “kadınların öncelendiği zamanın ruhu” iddiasına karşın kadınlar ve kız çocukları hâlâ en dezavantajlı gruplar arasında.

Birleşmiş Milletler (BM) Kadın Birimi’nin küresel çapta yaptığı bir araştırmaya göre 2022’de yaklaşık 50 bin kadın ve kız çocuğu, eşleri ya da bir aile üyesi tarafından öldürüldü. Bu, ortalama her saat en az beş kadının kendi ailesi içinden biri tarafından katledilmesi demek.

FAİLLER EŞ VE PARTNERLERDEN

Rapora göre kadın cinayetlerinin yüzde 55’i eşler, partnerler ya da aile üyeleri tarafından işlenirken erkek cinayetlerinin sadece yüzde 12’si ev içinde gerçekleşiyor.

Küresel çapta 736 milyon kadının fiziksel ve cinsel şiddete maruz kaldığı tahmin ediliyor. Kadınlara yönelen şiddetin ezici çoğunluğunun sorumlusu kadınların eşleri ve partnerleri.

Kadınların yüzde 40’ından azı şiddete uğradığında aile ya da arkadaşlardan yardım talep ederken polise başvuranların oranı yüzde 10’dan az.

Dünyada 15-19 yaşlar arasındaki 15 milyon genç kız, eşleri, partnerleri tarafından cinsel ilişkiye zorlanıyor. 30 ülkedeki verilere göre bu kızların sadece yüzde 1’i profesyonel destek talep etmiş.

Küresel insan kaçakçılığı suçunda kurbanların yüzde 91’i kadın. Her 10 kurbandan 4’ü yetişkin kadın, 2’si kız çocuğu.

Kız çocuklarının zorla evlendirilme oranı küresel anlamda düşüşe geçmesine karşın COVID-19 pandemisi nedeniyle bugün 10 milyon kız çocuğunu zorla evlendirilme tehlikesi bekliyor.

ÖNYARGILAR DEĞİŞMEDİ

Öte yandan BM Kalkınma Programı’nın geçen yıl hazırladığı Toplumsal Cinsiyet Sosyal Normları Endeksi (GSNI) dünyada kadınlara karşı düşmanlığın devam ettiğini ortaya koydu.

80 ülkeden elde edilen verilere göre son 10 yılda her 10 kişiden 9’unun kadınlara karşı önyargılarında herhangi bir değişiklik yok.

İnsanların yarısı hâlâ erkeklerin kadınlardan “daha iyi bir lider”, yüzde 40’tan fazlası da erkeklerin iş dünyasında “daha iyi bir yönetici” olacağını düşünüyor.

Üstelik dünyadaki insanların yüzde 25’i erkeklerin eşlerini dövmesini makul buluyor. Bu oran Türkiye’de yüzde 75’ten fazla.

Kadınlar, bugün daha önce hiç olmadığı kadar eğitimli ve 59 ülkede erkeklere kıyasla daha iyi eğitim almış durumdalar. Buna karşın kadın-erkek ücret eşitliğinde erkekler, yüzde 39 oranında daha önde.

BM tahminlerine göre eşitlik meselesinde ilerleme bu hızda giderse dünyada tam anlamıyla cinsiyet eşitliğine ulaşmamız 286 yıl sonra gerçekleşecek.

Bu asırlarca gericilikle mücadele etmek için dünyaya ışık hızında feminist bir dalga gerekiyor