İçinde “hukuk”, “şiddet”, “bomba”, “ölüm”, “din”, “iman” gibi sözcüklerin geçmediği bu yazıyı Çoruh Vadisi sırtlarında yazıyorum. Karşımda tepelerinden kar kalkmamış dağlar sıralanıyor, aşağıda Çoruh Irmağı upuzun bir yılan kıvraklığıyla akıyor. “Sessizliğin sesini dinlemek” derler ya, burası işte o sesin dinlendiği yer.

“Orada ne işin var” diye sorduğunuzu duyar gibiyim. Ressam Prof. Hüsamettin Koçan’ın öncülüğüyle kurulan, Bayburt’a 45 km uzaklıktaki Baksı Kültür Sanat Vakfı – Baksı Müzesi’ndeyim. Vakıf da, müze de adını yaklaşık 10 dakikalık yürüme mesafesindeki Baksı (yeni adıyla Bayraktar) köyünden alıyor. Orası Hüsamettin Hoca’nın köyü; çok çocuklu, yoksul bir ailenin evladı olarak orada doğmuş, çocukluğunu da orada geçirmiş. Sonra ver elini İstanbul. Öğrencilik yıllarından başlayarak uğraş didin, çalış çabala, ülkemizin en önde gelen sanatçıları arasına girmiş.

Hüsamettin Koçan hocalığının yanı sıra bir dönem Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği’nin başkanlığını yaptı; çeşitli sosyal sorumluluk projelerine omuz verdi; TÜYAP’ın düzenlediği İstanbul Sanat Fuarı’nın (Artİst) hayata geçmesinde de büyük emekleri vardır.

Baksı Müzesi’nde, önde gelen sanatçıların yapıtlarından oluşan bir çağdaş sanat koleksiyonu ile geniş bir halk resimleri koleksiyonu ve yerel el sanatlarını yansıtan özgün örnekler yer alıyor. Müze, sanatçı ve araştırmacılar için geleneksel sanatlarla çağdaş sanatı buluşturan özgün bir kültürel etkileşim merkezi yaratmayı, yoğun göç nedeniyle Bayburt’un parçalanmış kültürel ortamına yeniden hayat verebilmeyi, kültürel belleğin sürdürülebilirliğine katkıda bulunmayı amaçlıyor.

***

Burada bulunuşumun nedeni ise bugün (cumartesi) açılacak olan, tasarımını Faruk Malhan’ın yaptığı, moda bölümünü Arzu Kaprol’un, yemek kültürü bölümünü Engin Akın’ın, sanat bölümünü ise Fırat Arapoğlu, Mürteza Fidan ve Kurucu Koçanoğlu üçlüsünün hazırladığı “Mesafe ve Temas” sergisi.

Baksı Müzesi’nin ve “Mesafe ve Temas”ın, tasarım odaklı yeni bir üretim anlayışını yaygınlaştırmada önemli rol oynayacağını düşündüğünü belirten Hüsamettin Koçan, bu tür etkinliklerin çoğalmasıyla “doğduğu toprakları terk etme” geleneğinin yok olacağına inandığını söylüyor. Koçan, tasarım, moda ve lezzet ekseninde oluşan serginin Bayburt için önemli sonuçları olacağına inanıyor.

Ona göre, “Her üç tema da Bayburt’un birikimlerini kullanacak. Bu birikimin kentin istihdamına yöneldiğini görmek de serginin amacı. Mesafe ve Temas, Baksı Kültür ve Sanat Vakfı’nın gelenek ve gelecek bağını güçlendirmek ve yöreden göçe son vermeye katkıda bulunmak olan misyonunu gerçekleştirmek açısından önemli bir adım.”

***

Serginin sanatsal bölümünü hazırlayan Arapoğlu, Fidan ve Koçanoğlu üçlüsünün belgisi ise “Mesafeyi buluşmaya dönüştürebilmek”.

Bir durum saptaması yapıyorlar: “Bölge yoğun göç veren, geleneklerin giderek yok olduğu, çağımıza ilişkin kültür, sanat gibi değerlerin ve ekonomik üretim birimlerinin yeterince temsil edilmediği bir yapıya sahip. Bu noktada işsizlik oranlarındaki sayısal veriler de geçerli sayılmamakta, zira o bölge insanı bulunduğu köyde ya da kentte iş aramak yerine büyük kentlere yönelmekte ve bölgedeki göç arayışları, o bölgenin nitelikli üretim gizilgücü ile birlikte terk edilmesine neden olmaktadır. Kadın açısından geleneksel yapı korunmakta, kadının köyde, kentte ya da evdeki konumu değişmemektedir.”

Bu düşüncelerden yola çıkarak çizmişler serginin sanatsal çerçevesini. Salt estetik nesneler üzerinden değil, tanış olma, deyim yerindeyse bir “komşuluk” durumu yaratmak istiyorlar. Deneyim, beceri ve ustalığın çıktısı olan zanaatla, deneyim, yaratıcı yetenek ve hayal gücü içeren sanat arasındaki sınırları eritmeyi düşünüyorlar.

Mesafe ve Sanat Sergisi bir yıl boyunca açık kalacak. Görmeye ve desteklemeye değer bir etkinlik, aynı zamanda da geniş kapsamlı bir sosyal sorumluluk projesi.

\n