Türkiye’den ve dünyadan çevre gündemi

- Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, ülkemizin toplam sera gazı emisyonu bir önceki yıla kıyasla yüzde 6.9 artarak 598.9 milyon ton karbondioksit (CO2) eşdeğerine ulaştı. Toplam sera gazı emisyonlarında 2023 yılında CO2 eşd. olarak en büyük payı yüzde 73.8 ile enerji kaynaklı emisyonlar alırken bunu sırasıyla yüzde 12.0 ile tarım, yüzde 11.8 ile endüstriyel işlemler ve ürün kullanımı ve yüzde 2.3 ile atık sektörü takip etti.

- Birleşmiş Milletler tarafından yayımlanan Küresel Atık Yönetimi Görünümü 2024 raporunda belediye katı atık üretiminin 2023’te 2.1 milyar tondan 2050’ye kadar 3.8 milyar tona çıkması öngörülüyor. 2020’de atık yönetiminin küresel doğrudan maliyeti tahmini 252 milyar ABD dolarıydı. Kötü atık bertaraf uygulamalarından kaynaklanan kirlilik, kötü sağlık ve iklim değişikliğinin gizli maliyetleri hesaba katıldığında maliyet 361 milyar ABD dolarına çıkıyor. Atık yönetimi konusunda acil bir eylemde bulunulmazsa 2050’ye kadar bu küresel yıllık maliyet neredeyse iki katına çıkarak şaşırtıcı bir şekilde 640.3 milyar ABD dolarına ulaşabilir.

- IUCN Kırmızı Listesi yeni eklenen 482 mantar türüyle birlikte listede mantarların sayısı 1300’e çıktı ve bunların en az 411’i yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. IUCN Genel Müdürü Dr. Grethel Aguilar mantarların dünyadaki yaşamın bilinmeyen kahramanları olduğunu ve sağlıklı ekosistemlerin temelini oluşturmalarına rağmen uzun zamandır göz ardı edildiklerini ifade etti.

- Dünya Bankası tarafından yayımlanan Yaşanabilir Bir Gezegen İçin Temiz Havaya Erişimin Hızlandırılması raporunda fosil yakıt kullanımının azaltılması, hava kirliliğini önlemenin en kritik yollarından biri olarak öne çıkıyor. Eğer bu yaklaşım uygulanabilirse, 35 µg/m³’ün üzerinde hava kirliliğine maruz kalan kişi sayısı 2020’deki 2.3 milyardan 2040’ta 0.9 milyara düşerek yüzde 60 oranında azalabilir. 

- NASA ve Colorado Üniversitesi, Boulder’daki Ulusal Kar ve Buz Veri Merkezi’ne (NSIDC) göre, Arktik’teki kış deniz buzu örtüsü, 22 Mart 2025’te yıllık zirvesinde şimdiye kadarki en düşük seviyesine ulaştı. 5.53 milyon mil kare (14.33 milyon kilometre kare) olan maksimum kapsam, 2017’deki 5.56 milyon mil kare (14.41 milyon kilometre kare) önceki düşük seviyenin altına düştü. 

- EcoWatc H’IN haberine göre İngiltere’de hükümete ait yeni bir enerji şirketi olan Great British Energy, ülkedeki yüzlerce okul ve hastane alanına 180 milyon sterlin (yaklaşık 232 milyon dolar) değerinde güneş paneli kuracak. Yaklaşık 200 okula güneş panelleri kurulması için 80 milyon sterlin (103 milyon dolar) harcanacak, Ulusal Sağlık Hizmeti’nin (NHS) yaklaşık 200 tesisinde çatı güneş enerjisi için ise 100 milyon sterlin (129 milyon dolar) harcanacak.