Orhan Bursalı
Orhan Bursalı obursali@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Özmenlerle ortak uçak üretimi anlaşmasını kim bozdu?

02 Mayıs 2023 Salı

Eren ve Fatih Özmen kusura bakmasın, şiddetle alındıklarının farkındayım bu tabirden, ama bu utancı iktidarın elemanlarına havale ediyorum.

Dün Özmenlerin Ankara’da ODTÜ ve Hacettepe Teknokent’lerde 11 yıldır ESEN mühendislik şirketlerinin olduğunu yazmıştım. Sitelerinde devletle bir işbirliği vs. gözükmüyor.

Ama 2015’te seçimlere giderken AKP iktidarıyla Fatih Özmen ve şirketi arasında bir anlaşma yapılıyor. Özmen TR-Jet diye bir ortaklık şirketi kuruyor. Özmenler o sırada iflas etmiş Alman Dornier uçaklarını satın alıyor. Bu orta menzilli bir uçak. British Airways’a ait bir uçağın İstanbul’a örnek olarak getirildiğini ve incelendiğini görüyoruz. (https://www.dailymotion.com/video/x4wbqla)

2015’te Ahmet Davutoğlu bu uçağın anonsunu yapıyor. Videoda, örnek uçak dolaşılıyor, tanıtılıyor ve o sırada Ulaştırma Bakanı Ahmet Arslan şöyle söylüyor: Sağ olsun Türkiye’ye güvendi geldi Fatih Bey (Özmen) ve yatırım yapmak istiyor, işadamıyla çok iyi bir mesafe alacağız 2023 yılında milli uçağımızı hizmete alacağız. 

ÜRETİMDE TEİ, TUSAŞ, ASELSAN VB.

Aynı yıl haberlere bakalım: “Bölgesel 60-70 kişilik yolcu uçağı projesinde Savunma Sanayi İcra Komitesi (SSİK) tarafından ana yüklenici olarak STM Savunma Teknolojileri Mühendislik görevlendirildi. Uçağın geliştirilmesi için STM ile ABD’li Sierra Nevada Corporation (SNC) arasında da mutabakat anlaşması yapıldı.” (www.ntv.com.tr/turkiye/yerli-ucagin-maliyeti-1-5-milyar-dolar,ou3ddzwcdUOLpii5SFeu2w)

STM’nin o zamanki Genel Müdürü Davut Yılmaz diyor ki Reuters ajansına: 32 ve 70 kişilik yerli uçaklar için yaklaşık 1.5 milyar dolar yatırım yapılacak, 32 kişilik uçak için ilk test uçuşu 2017’de, seri üretimi için 10 adet 2019’da, 48 uçağın 2022’de üretilecek. Sonra: “Uçağın tüm fikri mülkiyeti ABD şirketi SNC ve Türkiye’ye ait olacak, herhangi bir ihracat kısıtlaması yok. Uçağın üretimi için Türkiye’de bir şirket kurulacak.” (TR-Jet olarak kuruyor SNC).

Burada başka bilgi de var: “Yerli yolcu uçağı projesi kapsamında 32 kişilik uçağın alt sistemlerinin üretimi savunma sanayi şirketlerinden STM önderliğinde, TAI, Aselsan, TEI, Havelsan, THY Teknik, Alp Havacılık, Kale Havacılık, TCI, TSI ve diğer şirketler tarafından yapılacak. 32 kişilik jet motorlu TRJ-328’in hızı 750 kilometre, menzili 3720 kilometre olacak ve uçak 1400 metrelik kısa pistlerden kalkabilecek. Uçağın turboprop modeli ise 620 kilometre hıza ve 1850 kilometre menzile sahip olacak. Uçaklar ambulans, deniz karakol uçağı, askeri nakliye, istihbarat uçağı olarak da görev alabilecek. Fikiri mülkiyet hakları satın alındı”...

Görüldüğü gibi tüm plan ve program yapılmış. Her ne kadar üretim tarihlerinde farklı görüşler olsa bile.

TEMEL KOTİL İLE İLİŞKİ VAR MI?

Hemen yanında, 1 yıl sonra TUSAŞ (Türk Havacılık ve Uzay Sanayi) Genel Müdürlüğü’ne atanacak olan o zamanki THY Müdürü Temel Kotil var.

Fakat ne olduğunu tam anlamadan anlaşma Fatih Özmen’in kucağında kalıyor. Anlaşma bozuluyor.

Medyaya yansıyan ise komik bir gerekçe: AKP hükümeti uçağın yüzde 70’inin yerli olmasını istemiş güya... Fatih Özmen de bunun ilk üretim aşamalarında olanaksız olduğunu ama zamanla yüzde 50 yerliliğin yakalanacağını söylemiş. Togg arabasının bile (Araba yahu!) yüzde 50 yerlilikle üretildiğini anımsarsak o zaman üretilecek uçak için böyle olmayacak yerlilik oranı dayatılmasının sadece bahane olduğunu görürüz.

Gerçekte ne olduğunu bilmiyoruz. Bir iddia var ama burada seslendirmeyeceğim şimdilik.

Acaba Kotil’in TUSAŞ’ın başına getirilmesiyle anlaşmanın bozulması arasında bir irtibat var mı?

Başka işbirliği girişimleri de var Özmen ile... Yani yandaşlara ve Bayraktarlara göre, devlet /Saray, AKP iktidarları “CIA şirketi” Özmenlerle öteden beri işbirliği içinde!

Kılıçdaroğlu, Atatürk Havalimanı ile ilgili projesini, Fatih Özmen ve şirketi SNC’yi açıklayınca birden “vay CIA ile işbirliği yapan şirkete Atatürk Havalimanı’nı peşkeş çekeceksin ha, burada yerli ve milli Teknofest, Bayraktar dururken...” saldırılarının arka planını deşmeyi sürdüreceğiz



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları