Türkiye’de özellikle AKP hükümetleri döneminde zengin-fakir arasındaki fark hızla artarak, endişe verir boyut kazanmıştır. Sosyal devlet ve adalet ilkesinin gereği olarak ivedi önlemlerin alınması kaçınılmaz olmuştur.

Dünyada ve ülkelerde daha da artan zengin-fakir uçurumu her vicdanlı insanı feryat ve isyan etmeye zorluyor! https://advertising. bbcworldwide.com/bbcstoryworks- content-definitions/
İngiltere yardım kuruşulu Oxfam’ın verilerine göre dünyanın en zengin on kişisinin serveti, dünya nüfusunun yarısını oluşturan insanların servetini geride bırakıyor.
Son bir yılda dünyadaki servet artışının yüzde 82’si, dünya nüfusunun sadece yüzde 10’unun eline geçiyor. Bu zenginler vergilerini kaçırarak devlete ödenmesi gereken 200 milyar ABD Doları’nı servetlerine katıyorlar. Kaçırılan bu vergilerin en az 170 milyar doları gelişmekte olan ülkelerden sağlanıyor. Buna karşın dünya nüfusunun az gelirli yarısının servetinde bir artış görülmüyor.
Davos’ta yapılan Dünya Ekonomik Forumu öncesi bir rapor yayımlayan Oxfam, zenginler ve yoksullar arasındaki uçurumu verilerle ortaya koyuyor. Ülkelerin hükümetlerini ve iş dünyasını, bu tehlikeli durum karşısında ivedi önlemler almaya çağırıyor.
Zenginler ve yoksullar arasındaki eşitsizliğin sanılandan daha büyük olduğunu vurgulayan Oxfam, özellikle hükümetlerin “vergi cennetlerinin” işleyişini sona erdirmek için beraber çalışması gerektiğini vurguluyor.
2016’da serveti 45 milyar dolar olan Amazon kurucusu Jeft Bezos, 2018’de servetini neredeyse 3 kat artırarak 123.13 milyar dolara tırmandırdı. Microsoft’un kurucusu Bill Gates ise ikinci sıraya gerilerken servetini 75 milyar dolardan 84.78 milyar dolara çıkardı. Yatırımcı Warren Buffet 3. sıradaki yerini korurken, servetini 61 milyar dolardan 74.02 milyar dolara yükseltti. İlginç olan dünyanın bu en zengin üç sermayedarının ABD’li olması.

‘Öfke artacak’
Yoksulluğa karşı mücadele eden bir kuruluş olan Oxfam, eğer eşitsizlikle mücadele etmek için gereken önlemler bir an önce alınmazsa, bireylerin öfkesinin daha çok büyüyeceğini, ABD’de Donald Trump’ın başkan seçilmesi ya da İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılmak için referandumda Brexit’ten yana tavır alması gibi köklü siyasi değişikliklerin olacağını söylüyor.

Vergi cennetleri...
Bu denli büyük sosyal ve ekonomik eşitsizliklerin yanlış siyasi politikaların ve kararların sonucu olduğu kesindir. Hükümetler hızla artmakta olan zengin-fakir uçurumuna karşı ivedilikle gerekli önlemleri almalıdır.
Oxfam’In son derece ölçülü diyebileceğimiz şu üç somut önerisine katılmamak olası değildir.
1) İşverenlerin ve büyük zenginlerin yasadışı birçok yöntemle vergi kaçırması ya da vergiyi “vergi cenneti” denen ülkelere kaçırması derhal önlenmelidir.
2) Kadınlara ve erkeklere kabul edilebilir ücretlerin ödenmesi sağlanmalıdır.
3) Devlet eğitime ve sağlık hizmetlerine gereken düzeyde yatırımları yapmalıdır.
Raporda, büyük şirketlerin ve zenginlerin, politikalar üzerindeki etkilerini kullanarak, çalışanların ücretlerinin gerektiğince artmasını engellediklerini ve böylece dünyada ve ülkelerdeki eşitsizliğin giderek daha da artmasına neden olduklarına vurgu yapılıyor.
Zengin-fakir uçurumunu ve eşitsizliğini azaltmak için, zenginlere uygulanan verginin artırılması ve çalışanların daha adil bir maaş alması için hükümetlerin işbirliği yapması gerektiğine dikkat çekiliyor.
Hükümetlerin “vergi cennetleri” çağını sona erdirmek için beraber çalışması gerekliliğinin altı çiziliyor.
Davos’taki zirveye katılan Oxfam’ın direktörü Winnie Byanyima, “Dünyada 10 kişiden biri günde neredeyse iki doların altında bir parayla geçinirken, bu kadar servetin birkaç kişinin elinde olması korkunç. Eşitsizlik, yüz milyonlarca insanın yoksulluk içinde yaşamasına yol açıyor, toplumlarımızı parçalıyor ve demokrasimizi zayıflatıyor” diyor.
Türkiye’de de özellikle AKP hükümetleri döneminde zengin- fakir arasındaki fark hızla artarak, endişe verir boyut kazanmıştır. Sosyal devlet ve adalet ilkesinin gereği olarak ivedi önlemlerin alınması kaçınılmaz olmuştur.

Prof. Dr. Hakkı keskin / Siyasal Bilimci