Yurttaşların çoğunluğu vergilerini isteyerek veriyorlarsa o toplumun sırtı yere gelmez. Burada ideal olan, zorla alınan değil gönülden verilen vergidir. Eğer vergiyi zorla toplamak için yeni yöntemler geliştirir ve hatta bazen, önceki çağlarda olduğu gibi zorla vergi toplamaya kalkarsanız, kişiler de daha az ya da hiç vergi vermemek için her türlü yolu deneyeceklerdir. Oysa toplanan verginin adil olarak gelire orantılı toplandığı ve tüm toplumun gereksinimleri için ve şeffaf olarak harcandığı bilinirse işte o zaman her vatandaş da vergisini gönülden ve tam olarak verecektir.

Aslında bir toplumun ilerlemesi, üç ana konunun doğru işlemesine bağlıdır: “Birey hakkı”, “vergi bilinci” ve “eğitim”. Eğer toplumun değerleri bu üç sütuna dayanıyorsa, o toplum gelişmeye ve ilerlemeye açıktır. Birey hakkı, vergi bilinci ve eğitim sütunları sağlam olan toplumların sırtı kolay kolay yere gelmez. Öncelikle; her birey kendini diğer tüm bireylerle eşit görmeli, eşit hak ve hürriyetlere sahip olduğunu düşünmelidir. Hukukun ve kendisine sunulan olanakların eşit olduğunu bilmelidir. O zaman parçası olduğu toplumun ve dolayısıyla kendisinin ve yakınlarının gereksinimlerini önceleyecek, onlar için elinden geleni isteyerek yapacaktır.

EĞİTİMİN ÖNEMİ

Diğer yandan; herkes verginin adil olarak yani gelire orantılı toplandığını ve ödenen verginin doğru işler için harcandığını bilmelidir. Eğer bu konular şeffaf olursa; hem herkesten geliri oranında vergi alındığı hem de toplanan verginin nerelere ve nasıl harcandığı konuları tüm açıklığı ile bilinirse devletin vergiyi almak için zor kullanması, yeni yeni yasalar çıkarması gerekmez.

Toplumun dayanması gereken üçüncü ve belki de en önemli sütun ise “eğitim”dir. Çoğunluğunu eğitimli bireylerin oluşturduğu toplumlarda birlikte yaşamanın gerektirdiği her konuyu çözmek daha kolaydır.

ENFLASYON FARKI

Doğru eğitimin verilmesi ve bu doğru eğitimin toplumdaki herkese ulaştırılması esastır. Doğru eğitim; düşünen, düşünme özgürlüğüne sahip bireyler yaratır. Ve o düşünen insanlar eninde sonunda kendileri ve toplumları için neyin iyi olduğunu ve bu iyiye nasıl ulaşılacağını anlayacak ve ona göre davranacaklardır.

Eğitimin doğru planlanması ve toplumun her kesimine açık olması çok önemlidir. Yapılan müfredat değişiklikleri de bu yönde olmalıdır.

Son günlerde çok konuşulan müfredat değişikliği ile ilgili endişeler çeşitlidir. Örneğin matematik dersinde “türev” ve “integral”in öğretilmesi çok önemli ve gereklidir. Türev ve integral günlük yaşantımızda insanların birçok konuyu kavrayabilmeleri için gerekli donanımlardır. “Türev”i öğrenmemiş birisinden ekonomideki “baz etkisi”ni kavramasını bekleyemezsiniz, aynı şekilde “integral”i anlamayan birisinden “fiyat artışı” ile “enflasyon”un farkını anlamasını da bekleyemezsiniz.

Bilgiye ulaşmanın çok kolay olduğu günümüzde, esas olanın doğru bilgiye nasıl ulaşacağını ve o doğru bilgiyi nasıl yorumlayacağını bilen insanlar yetiştirmek olduğu unutulmamalıdır.

A. REFİK KUTLUER

EKONOMİST