“Bir tutukluyu bağışlayabilirsiniz, ama ona mahpusluğun bir anını bile geri veremezsiniz.”

Bernard Shaw’ın “Gülen Düşünceler”inden biri...

Bir düşündüm, şu anda Türkiye hapishanelerinde kaç kişi yatmakta! Bin, on bin... Daha mı fazla?

Bir bölümü mahkûm, daha çok bölümü mahkemelerde yargılanıyor; aylardır, yıllardır tutuklu...

Gün gelir o tutuklu, yargı önünde aklanırsa ne olacak? Mahkûmluğunun yıllarında yitirmiş olduğu nice değeri kim ona geri verebilecek?

***

“Bir anını bile!..” Bir an, kimi zaman yüzyıl kadar uzundur. O bir anlar, nereye gider, uçup kaybolur mu? Sizi almış atmışlar içeriye, günler gecelerde yaşamışsınız... Özgürlüğünüze kavuştuğunuzda da sevineceksiniz. Ama o anlar, o milyonlarca anları unutmak olası mı?

Yargıç, savcı mı suçlu o anlarınızın duman olup uçmasından? Hükümet yetkilileri mi? Kime gideceksiniz, yitirilmiş anlarınızın hesabını sormaya?

Ödenecek bir borçtur, ödeyecek de, o tutukluyu suçlayan, onu mahkûm etmeden yıllarca hücrelerde yatıran!

Dava açacaksınız!.. Kime? Vurdumduymazlara mı, yasaları yorumlayanlara, uygulayanlara mı?

Benim birçok arkadaşım yıllarca hapis yattı. Yıllar süren duruşmalardan ak alınla çıktılar. Ama hapislikte harcanıp giden zaman parçaları boşlukta mı kalacak? Olan oldu işte, yakayı kurtardınız, şükredin!..

***

Bernard Shaw, “Bir tek anın hesabını sormak gerekir” diye düşünüyor. Kendisi hapiste yatmamış, ama yatanlar kadar acısını duymuş. Bir tek anın, bir tek dakikanın, saatin, günün, gecenin yaşantımızdan kopartılmış bir değer olduğunu, ama onu cezalandıran bilir mi? Hayır, ben görevimi yaptım, o kadar, der geçer! Ama bir duyarlığı varsa, yaşam boyu içinde bir ses onu suçlayacaktır. Sen binlerce anı harcadın, o binlerce zaman parçası, senin iç dünyanda hep konuşacak, konuşacak!..

***

Bir an deyip geçmeyin! O bir an içinde yaşarız, düşünürüz, seviniriz, üzülürüz... Hele anlar, binlerce, binlerce, birikir tepenizden aşağı dökülürse!..

Değerini bilmeli anlarımızın! İnsanoğlunun o güzel yaşanacak, ama yaşanmayan anlarını yok etmeye kalkışanlar? İnsanlık dışı yaratıklar mı desek!