Mustafa Sönmez
Mustafa Sönmez mustafasnmz@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Yüzde Sekiz Cari Açıkla Gidiş Nereye?

16 Mayıs 2011 Pazartesi
\n\n\n

Beklenmedik bir şey değildi: Sanayi büyüdükçe, dış ticaret açığı, dolayısıyla cari açık büyüyor. Ve ilk çeyreğin cari açığı 22.1 milyar dolar olarak açıklandı. Böylece marttan marta 12 aylık cari açık 60.5 milyar dolarla tarihi bir rekora ulaştı. İlk 3 ayda büyümenin yüzde 10 olduğunu kabul eder, bunu da yine marttan marta yıllıklandırıp dolarla ifade edersek 752 milyar dolarlık bir GSYİHye ulaşıyoruz. Bu da 60.5 milyar dolarlık cari açığın, milli gelirin yüzde 8ine ulaşması demektir.

\n

2010’da Türkiyeyi büyüme şampiyonları arasında gösterenler, o büyümenin arkasında yüzde 6.5lik cari açık defosu olduğunu her nedense ifade etmiyorlardı. Şimdi o açık, yüzde 8e vurmuş durumda. 2011, bu tempoda biterse cari açık yıl sonunda rahat 70 milyar doları ve milli gelire oranı da yüzde 9u bulur.

\n

Bulur da ne olur? Kimi yorumcu diyor ki korkmayın, bir şey olmaz. Ekonomi kendini düzeltir, büyüme yavaşlar, yavaşlamayla ithalat, onunla birlikte dış ticaret açığı ve cari açık makul düzeye iner. Bunun kendiliğinden olacağını beklemek safdillik. Ekonomide su kaynatan unsur, sıcak para. Sıcak para girişini yavaşlatmadıkça, ithalata dayalı büyüme sürecek ve cari açık tırmanacak. Sıcak para, iktidarın bugünkü palyatif önlemleriyle gelmekten caymıyor. Yapılması gereken asıl şeyi, birçok Asya, Latin Amerika ülkesi yaptı: Sıcak paraya Tobin vergisi uyguladı... AKP iktidarı yapabilir mi? Kolay değil. Bir yandan sıcak para girişini kontrol altına almak istiyor, ama bir yandan da sıcak paraya ve onun girişiyle yatay seyreden bir döviz kurunun devamına ihtiyacı var. Buna, hem enflasyon hedeflemesi, hem dış borç stoku yükünün ağırlaşmaması için ihtiyacı var. Yukarısı bıyık, aşağısı sakal sıkışması

\n

Peki mevcut tablo dışarıya ne söylüyor? Derecelendirme kuruluşlarının kredi notu hiç de parlak değil.

\n

Moodys, Türkiyenin notunu 6. kademede Ba2de tutarken, S&P, 7. sırada BB olarak açıklıyor. Fitch de notunu 6. sırada BB+ olarak sabitlemiş. Her ne kadar, üçü de notun yanına pozitif ekleseler de, ülke notunu yükseltmiyorlar Türkiyenin.

\n

Kimler yok ki Türkiyenin üstünde: Başta Polonya, sonra, Portekiz ve Rusya O Portekiz ki Yunanistanın ardından duman olacak ülkeler içinde gösteriliyor, ama notu hâlâ yukarıda. Orta Avrupa ve Doğu Avrupalılar, hatta Türk cumhuriyetlerinin hepsinin notu Türkiyenin üstünde. Tek teselli Yunanistan

\n

Ülke notu bir gösterge. Biraz da moral olsun diye, CDS primi denilen göstergeyi hatırlatalım: CDS, bir ülkenin tahvillerine garantör olmanın riski karşılığında talep edilen risk primini gösterir. Beş yıllık CDS primi Yunanistan için 1350, İrlanda ve Portekiz için 650 iken Türkiye için 150... Bu da züğürt tesellisi olsun... Ama, eğer Yunanistanın başındaki kara bulutlar, Portekiz ve İrlandayı da sararsa, AB depremi karşısında, bu yüzde 8lik cari açık yüküyle zor baş eder Türkiye. Bekleyelim görelim...

\n

\n\n



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları