ABD iki haftadır çeşitli kollardan Çin’e basınç uygulamaya çalışıyor:

1) ABD, önce “Çin Rusya’ya silah gönderebilir” açıklamaları yapıp ardından Pekin yönetimine “sakın Rusya’ya silah sağlamaya kalkma” baskısı kurmaya çalıştı. Oysa ortada böyle bir durum yoktu.

2) ABD, yeniden Tayvan kışkırtmasına geçti: Bir yandan Tayvan Boğazı’ndan keşif gemisi geçirdi, diğer yandan Tayvan’a, F-16’larda kullanılan 619 milyon dolarlık füze satma onayı verdi. Ki daha birkaç ay önce 6.5 milyar dolarlık silah satış paketi açıklamıştı.

3) ABD Temsilciler Meclisi, “Çin’e karşı eylem planını” görüştü. ÇKP’yle mücadele için Temsilciler Meclisi’nde kurulan özel komite, “Çin yönetiminin ABD ulusal güvenliğine oluşturduğu tehditler” üzerinden, Çin’e karşı acil harekete geçilmesi çağrısı yaptı. Komite Başkanı Mike Gallagher, ABD için Çin’le mücadelenin “varoluşsal bir mücadele” olduğunu söyledi ve “önümüzdeki 10 yılın, gelecek 100 yılı belirleyeceğini” kaydetti (Yeni Şafak, 3.3.2023).

4) ABD, ÇKP’nin manipülasyon aracı olduğu iddiasıyla TikTok’u ülke genelinde yasaklama yolunda adım attı.

Peki ne oldu da ABD böyle çeşitli kollardan Çin’e karşı harekete geçti?

ABD ‘UZUN SAVAŞ’ İSTİYOR

Çünkü Çin’in bir süredir Ukrayna savaşına karşı bir barış planı hazırlığı içinde olduğu biliniyordu. Ve Çin, 12 maddelik barış planını savaşın birinci yılında duyurdu. (Cumhuriyet’te 25.2.2023’te, “Avrasya barışının yolu” başlığı altında incelemiştik.)

Atlantik Cephesi öncelikle bu planı yok saydı, mümkün olmayınca küçümsedi. Ama ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın plana dair değerlendirmesi çok şey anlatıyordu: “Çin’in planı olumlu unsurlar içeriyor ama Kiev’i desteklemediği için içi boş” (Sputnik, 2.2.2023)

Böylece Washington, “barış istemediğini, sadece Kiev’e koşulsuz destek istediğini” açıkça ifade etmiş oldu. 

Nitekim ABD Başkanı Joe Biden da geçen hafta ABC televizyonuna verdiği röportaj sırasında, satır aralarındaki takvim ifadeleriyle, “uzun savaş” stratejisi izlediklerini somut olarak ortaya koymuştu. 

Şöyle diyordu Biden: “Onları bu bahar, yaz ve sonbahara kadar iyi bir pozisyona koyacak malzemeler gönderiyoruz. Şu an F-16’ya ihtiyaçları yok.” (AA, 25.2.2023).

Biden biraz sonra da şöyle diyordu: “Gelecek birkaç yıl içinde nelere ihtiyaç olacağını tam olarak biliyoruz.”

KOLEKTİF DOĞU-GÜNEY 

İşte ABD, Çin’in bir barış planıyla “uzun savaş” stratejisinin önünü kesebileceğinden endişe ettiği için Pekin yönetimine karşı dört koldan basınç uygulamaya çalışıyor.

Mesele barış planındaki 12 madde değil, nitekim o maddeler esas olarak temel prensiplere işaret ediyor. Ama ABD açısından mesele, Çin’in inisiyatif alarak sahaya iniyor oluşudur. 

ABD yönetimi, yıkıcılığının karşısında yapıcılığın inşa edilmesini istemiyor.

Çin’in inisiyatifinde “Kolektif Doğu-Güney”in harekete geçmesi, ABD için en istenmeyen durum çünkü...