Figen Atalay
Figen Atalay figen.atalay@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Tezinizi ChatGPT yazarsa ne olur?

09 Haziran 2024 Pazar

Başınız çok kötü derde girebilir! Öğrenciler epeydir yapay zekayı ödevlerinde, tezlerinde kullanıyor. Bazen ödevin tamamı yapay zekaya yaptırılıyor, bazen de bir kısmı. Yapay zeka tespit araçlarıyla gerçeği ortaya çıkarmak kolay değil, tam doğru sonuç vermiyorlar, güvenilir değiller ama hoca bir kez bundan kuşkulandı mı öğrenciden yapay zeka kullanmadığını kanıtlamasını isteyebiliyor.

İşin ahlaki kısmı da çok karışık! Öğrencinin, yapay zekaya yaptırdığı tezi  kendisi yazmış gibi göstermesi hem etik değil hem de okuldan atılma nedeni bile olabilir. Bir de üstelik öğrenme eylemi de gerçekleşmemiş oluyor.

Ama diğer taraftan yapay zekayı öğrenme sürecinde kullanmanın yararı da çok. Öğrenciler zaten ödevlerinde -gizli ya da açık-yapay zeka kullanmaktan asla vazgeçmeyecek. O zaman yapay zekanın güvenli ve etik kullanımını onlara öğretmek gerekiyor.

''The Impact of ChatGPT on Higher Education: Exploring The AI Revolution'' (Yükseköğrenimde ChatGPT'nin etkisi: '' Yapay zeka devrimini keşfetmek) başlıklı bir kitap yazan MEF Üniversitesi rektörü Prof. Dr. Muhammed Şahin, “Bizde yapay zekanın kullanılmasını yasaklamak yasak. Diğer eğitim kurumları yapay zekayı nasıl yasaklayacaklarını düşünürken biz yapay zekayı nasıl eğitime entegre edeceğimizi politika belgemizde yazdık'' diyor.

Kitabın diğer yazarı Caroline Fell Kurban'a göre de üniversitelerin yapay zeka politikası yok ama ''Başa bela kopya vakaları'' var. Etik kullanıma yönelik problemler var. Öğrenciler, bu konuda neye izinleri var?, Neye yok?, Neyi suistimal ediyorlar? Bilmiyor. Hocalar da bilmiyor.

VERİLER BİLİMSEL VE TARAFSIZ MI ?

YÖK, geçtiğimiz günlerde ''Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma Ve Yayın Faaliyetlerinde Üretken Yapay Zeka (ÜYZ)Kullanımına Dair Etik Rehber'' hazırladı ve üniversilere gönderdi.

Rehberde, bilimsel doğruluk ve dürüstlük açısından riskler şöyle sıralanıyor:

''Her ne kadar başlangıçta açık kaynak sistemler olarak tasarlanmış olsalar da ÜYZ sistemlerinin eğitiminde kullanılan veri kaynakları, eğitildiği modeller ve çalışma mantığı tamamen kontrole açık değildir.Bu yüzden, ÜYZ ile üretilen bilginin yanlış veya taraflı olabileceği alan uzmanları tarafından belirtilmektedir. Bu nedenle ÜYZ’nin çıktı olarak sunduğu bilgiler bilimsel geçerlilik açısından sınanmaya muhtaçtır.

DOĞRULANMASI GEREKİR

Ayrıca yine ÜYZ tarafından üretilen çıktılar, bilimsel kaynaklarda yer alışları açısından da teyide muhtaçtır. Çıktıların bilimsel doğruluğuna ilişkin bu risklerin yanı sıra ikinci önemli sorun alanı bilimsel taraflılıktır. ÜYZ ancak erişimi olan veri kadar tarafsız olabilir. Başka bir deyişle, ÜYZ’nin temel aldığı veri taraflı ise, çıktıların da taraflı olması kaçınılmazdır. ÜYZ’nin veri kaynakları gerçek dünyanın tam yansımasını değil, sadece belirli bir kısmının süzgeçlerden geçirilerek elde edilmiş simgelerinden oluşmaktadır. Günümüzde ÜYZ’nin bilimsel doğruluk ve tarafsızlık açısından henüz yeterli seviyede olmadığını göz önünde bulundurmak ve bu nedenle bilimsel araştırma ve yayın sürecinde kullanımına ihtiyatla yaklaşmak gerekir.Bilimsel çalışmalarda ÜYZ kullanımı yazarlık, telif hakkı ve intihal gibi etik sorunlar içerdiğinden, alıntılama ilkelerine dikkat edilmelidir.''



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Başarı şart mı? 12 Ekim 2024

Günün Köşe Yazıları