Geçen hafta pazar günü Leyla Tavşanoğlu’nun eski Dışişleri Bakanı Murat Karayalçın’la yaptığı söyleşinin başlığını görünce içim sızladı, acı acı güldüm.\n

Karayalçın 6 Mart 1995’te Tansu Çiller’le birlikte imzaladığı Gümrük Birliği anlaşmasını eleştiriyor ve değiştirilmesi gerektiğini söylüyordu.\n

• Anlaşma, başta iyi idi de koşullar değiştiği için mi Türkiye’ye zarar vermeye başlamıştı?\n

• Yoksa anlaşmanın Türkiye’ye zarar vereceği ve bugün Karayalçın’ın da belirttiği gibi, “Türkiye’nin AB dışı dünya ile ilişkilerini ipotek altına alarak büyük ticari kayıplara neden olacağı, daha başlangıçta biliniyor muydu?” Evet biliniyordu, hem Tansu Çiller’e hem de Murat Karayalçın’a bizzat kendim anlattım.\n

6 Mart 1995’ten kısa bir süre önce Başbakan Tansu Çiller’den bir davet aldım. Sait Halim Paşa Yalısı’nda öğle yemeğinde Türkiye-AB ilişkilerini konuşacaktık.\n

Tansu Çiller, Murat Karayalçın ve bendeniz iki saate yakın görüştük; başka hiç kimse yoktu.\n

• Türkiye’nin AB’ye tam üye olmadan, “neden böyle bir tek yanlı yükümlülük altına giremeyeceğini tek tek, madde madde anlattım”.\n

• Üçüncü ülkelerle ilişkilerde “Türkiye’yi serbest kılacak Norveç modelinin uygulanmasını” ısrarla savundum.\n

• Türkiye zaten Avrupa Ekonomik Bölgesi ile anlaşma imzalamıştı. Ancak bu işletilmiyordu. Gümrük Birliği yükümlülüğü yerine “Avrupa Ekonomik Bölgesi üyesi olarak” ilişki kurun diye görüşlerimi belirttim.\n

Tansu Çiller ve Murat Karayalçın’la görüşmemin ayrıntılarını da Hayatım Avrupa kitabımın 3. cildinin içine ayrıntıları ile koydum. (*)\n

1995’ten bu yana bütün yazdıklarımda ve söylediklerimde haklı çıktım. Sayın Murat Karayalçın bile bugün, “Gümrük Birliği bize zarar veriyor, değişmesi gerekir” diyor.\n

Karayalçın’ın söylediklerini Leyla Tavşanoğlu’nun röportajında okurken içim cız etti, çok üzüldüm. İşin bu noktaya geleceğini ben kendilerine söylemiştim.\n

Türkiye Ekonomi \t\t\tKurumu’ndan destek\n

Türkiye’nin en eski ve köklü kuruluşlarından TEK’in bana verdiği ödülü Prof. Gülten Kazgan’dan aldım. Gülten Hoca benim hem hocam, hem meslektaşım, hem de dostum oldu. Rahmetli Haydar Kazgan Hoca’nın da bulunduğu pek çok ulusal ve uluslararası toplantıda son 50 yıl içinde defalarca birlikte olduk.\n

“Erol Manisalı iktisat ile dış politikayı birleştiren hocadır” yorumunda Gülten Kazgan, “Hayatım Avrupa” serisinin 1500 sayfasının satırlarının tümünü anlatmış oluyordu.\n

Entegrasyon teorileri ve uygulamaları, dış ekonomik ilişkiler ve özellikle Türkiye-AB ilişkileri ana çalışma ve araştırma alanlarından birisi oldu.\n

Dış ekonomik ilişkiler, dış politikanın en önemli öğelerinden birisidir. Ülkeler uluslararası ilişkilerini, “iktisadi çıkarlarını geliştirecek şekilde yürütürler”. Küresel pastadan (piyasalardan) daha büyük pay alma savaşına girerler. Dış politikalarını bu amaca yönelik olarak yürütürler.\n

Diplomatik, askeri ve kültürel araçları bir kaldıraç gibi kullanmaya yönelirler. Doğal olarak, demokratik ülkelerden söz ediyorum. Antidemokratik ülkelerde ise her şey “yönetimde kalmak için” yapılır.\n

Bugüne kadar yaptığım teorik ve uygulamalı çalışmalarda, Gülten Hoca’nın belirttiği gibi, “iktisat ile dış politika arasındaki ilişkileri” ortaya koymaya çalıştım. Bu bağlamda “yerel, ulusal ve küresel halkalar arasındaki bağları (dinamikleri)” analiz etmek istedim.\n

Bu arada, Türkiye Ekonomi Kurumu’nun 83. yılını kutladığını duyurmak istiyorum. 12 Aralık 1929’da Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti olarak kurulmuş, daha sonra bugünkü adını almıştır. Nice yıllara…\n

(*) Türkiye’nin Askersiz İşgali, Gümrük Birliği, sayfa 31-43 arası, Hayatım Avrupa serisinin 3. cildi, Cumhuriyet Kitap Yayını, 2008.