Türkiye; gerilim yaşadığı Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’la ilişkilerini normalleştiriyor. Son dönemde yapılan ziyaretlerde, üst düzey temaslarda bu yönde açıklamalar geliyor Ankara’dan ve muhataplarından. Türkiye’nin attığı bu adımların, diplomatik ve politik nedenleri yanında, ekonomik nedenleri de var elbette.  

Birincisi, Türkiye; Doğu Akdeniz’de içine düştüğü yalnızlıktan kurtulmak istiyor. Bu amaçla, ödün üstüne ödün veriyor. Doğu Akdeniz’deki sismik araştırma gemilerini, sondaj gemilerini geri çekiyor. Dahası, kendi körfezinde NAVTEX yayımlıyor.  

İkincisi, ekonomik sorunlar nedeniyle bir an önce dış kaynak bulmak isteyen Türkiye’nin çok fazla seçeneği yok. Çünkü dünyada da salgın hastalığın da etkisiyle, ekonomik bunalım yaşanıyor. O nedenle, Körfez Araplarıyla ilişkileri normalleştirmeye çalışmanın, dış kaynak gereksinimiyle de yakından ilgisi var.  

Üçüncüsü, kısaca İbrahim Anlaşmaları olarak anılan anlaşmalarla İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Fas ve Sudan’ın ilişkileri normalleşme yoluna girdi. Mısır ve Ürdün’le zaten iyi ilişkileri olan İsrail, Suudi Arabistan’la da karşılıklı normalleşme adımları atıyor.  

Dördüncüsü, Suudi Arabistan ve öncülük ettiği Arap ülkeleri, İran’la da ilişkilerini normalleştirme yönünde hamleler yapıyorlar.   

KATAR, NE KADAR TÜRKİYE’NİN YANINDA? 

Beşincisi, Suriye’de Esad’ı devirmek isteyen Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri, Şam’la ilişkilerini düzeltmeye çalışıyorlar son dönemde. Bu yöndeki adımlar, İran’la ilişkileri yumuşatmaya yönelik adımlarla birlikte atılıyor elbette.  

Altıncısı, Katar’la gerilim yaşayan Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri, ilişkilerini normalleştirme kararı alırken, Katar’a ısrarla Müslüman Kardeşler’e, Hamas’a verdiği desteği çekmesi yönünde baskı yapıyorlar. Türkiye’ye de bu yönde uyarıların yapıldığı biliniyor, özellikle de Mısır tarafından.  

Yedincisi, Katar’la iyi ilişkileri olan Türkiye; Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’ın yanı sıra, Mısır ve İsrail’le de ilişkilerini düzeltmeye çabalıyor. Bu yönde temasların son dönemde arttığı gözleniyor.  

Sekizincisi, Katar; her ne kadar Türkiye’yle yakın ilişkilere sahip olsa da Doğu Akdeniz’de Türkiye’yi rahatsız edecek adımlar atmaktan, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’yle yakın durmaktan da vazgeçmiyor. Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri ise Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ni çok daha açıktan destekliyorlar.  

Sonuçta, dış politikada ölçüyü ve dengeyi kaçırmak, ideolojik önyargılar, mezhepçilik, Müslüman Kardeşler örgütüne verilen destek Türkiye’ye kaybettiriyor. Bu açmazdan kurtulmak da hem zor oluyor hem de büyük ödünler vermeyi, keskin U dönüşleri yapmayı gerektiriyor.