Eski TBMM başkanlarından, Yassıada duruşmalarının ünlü savunma avukatlarından Hüsamettin Cindoruk, hukukçu kökenli bir siyasetçidir.\n

“Kendisinin hukuk adamlığı mı, siyaset adamlığı mı ağır basar” diye soracak olsanız, kolay yanıt veremem, çünkü o hiçbir zaman hukuk adamlığından bağımsız siyasetçi olmamıştır. Kendisine büyük saygım da işte bu niteliğinden kaynaklanır.\n

Siyaset yelpazesinin her bölümünde böyle insanlar olsa Türkiye demokrasisi bambaşka ufuklara çoktan yelken açmış olurdu.\n

Sayın Cindoruk, Meclis Darbe ve Muhtıraları Araştırma Komisyonu’nun “27 Mayıs darbesi ve 12 Mart muhtırası ile ilgili olarak bilgisine başvurulmak” amacıyla yaptığı çağrıyı geri çevirmiş.\n

Çağrıya olumsuz yanıt vermesinin gerekçeleri arasında komisyonun araştırmadan çok sorgulama kurumu gibi çalıştığını, yeni bir darbe olgusunun geliştirildiği ve yeni bir darbe ihdas edildiğini öne sürmüş ve şunları söylemiş:\n

- Komisyon sorgulama yaptığı için yetkisini aşıyor. Yasama organına yakışmayacak biçimde içtüzüğe aykırı nitelikte çalışıyor.\n

Aynı eleştiriyi iki gün önce bu sütunda dile getirmiştik, daha önce Sevgili Melih Aşık Milliyet’teki “Açık Penceresi”nde de aynı konuya değinmişti.\n

Kimilerinin bu eleştirilere yanıtları hazırdır:\n

- Ama biz darbeleri önlemek için çalışıyoruz.\n

***\n

Böyle bir cevabın abesliğini belirtmeye gerek olmadığını sanıyorum.\n

Demokrasilerin temeli hukuktur ve hukukta gaye vasıtayı meşru kılmaz, hiçbir komisyonun anayasa ve yasadan almadığı yetkiyi kullanmasını meşrulaştırmaz.\n

Bu gerçek darbeleri araştırmak amacıyla kurulmuş olan komisyonlar için olduğu kadar darbecilikle itham edilenleri yargılayan mahkemeler için de geçerlidir.\n

Demokratik rejimlerde darbeler, mukabil darbe yöntemleriyle değil, demokrasinin kurum ve kurallarıyla önlenmelidir. \n

Yoksa A darbesini, karşıt B darbesi ile önlerseniz, darbenin egemenliği olgusu değişmez, yalnız bir darbenin yerini öbürü almış olur.\n

Bunun mantığı da ancak şu şekilde izah edebilirsiniz:\n

- Senin darben kötü, gayri meşru benim darbem ise iyi ve meşrudur.\n

Demokraside iyi ve kötü darbe yoktur; darbenin de vesayetin de her türlüsü kötüdür.\n

Hukukun kuralları dışına çıkıp keyfiliği egemen kılma topla tüfekle de olursa darbedir, devletin erkini kullanarak yapılırsa da darbedir.\n

Birine askeri darbe, öbürüne sivil darbe denilir; her ikisi de aynı derecede kötüdür.\n

Hitler ve Salazar tarihte yıkıcılık açısından askerleri bile geçen sivil darbecilerdir.\n

Askeri darbeye karşı olup, askeri vesayeti yıkıyoruz diye sivil darbeye destek vermek ise sahtekârlıktır.\n

***\n

Bu gerçekleri, darbeden mağdur olanları savunduğu için kendi de mağdur olan ve bir ömür boyu hukuku, demokrasiyi savunan Hüsamettin Bey gibi kişilerin dile getirilmesi daha da anlamlı ve ağırlıklı oluyor.\n

Bu arada, darbe ve muhtıraları araştırma merakında olanlara bir gerçeği daha anımsatmak isterim:\n

- Türkiye’de askeri darbeler ve muhtıralardaki sivil sorumluluk en aşağı askeri sorumluluk kadar büyüktür.\n

İlk bakışta ters ve hazmı güç görünen bu gerçeği yakın geçmişin olayları kanıtlıyor.\n

Dönün bakın 27 Mayıs’a ve ondan önceki “Tahkikat Encümeni”ne!\n

Dönün bakın 11 Eylül 1980 gününe ve öncesine!\n

Dönün bakın 28 Şubat ortamına!\n

Demokrasinin üstünlüğünü hukukun kurallarını bir yana kaldırdınız mı, siz de demokrat olmaktan çıkar darbeci olursunuz, darbe ve darbeci egemenliği için üniformalıların da aynı yolu tutmalarına gerek yoktur. Onlar olmadan da darbe olmuştur zaten.\n

İçinde bulunduğumuz durum budur.\n

Ve bu durumda en çok ihtiyacımız olan şey de sanırım “Ama darbeyi önlüyoruz derken, Darbe Oluşturan Güç ve Amilleri Araştırma Komisyonu” olsa gerek.