Sevgili,\n

Laik bir toplumda büyümenin sonucu, milli ve dini her bayramı layıkıyla yaşadım.\n

Bayram namazı ile başlayan, dini bayram günlerim de oldu, aziz dostum Süleyman İlden’in, Kerametaltı’ndaki evinde, papyonlu, smokinli uzun etekli Cumhuriyet balosu (sonuncusu 2011’de gerçekleşti) ile taçlanan 29 Ekim kutlamalarım da.\n

Son yıllarda, “nedense!” eski bayramları daha sık anımsar oldum.\n

Bu yazıyı kaleme aldığım 19 Mayıs bayramı günü, onlardan birini yazmak isterim.\n

1988 yılı baharında, ABD’ye davetliydim. Bir buçuk aylık bir süre içinde ülkenin gerçekten dört bir yanını gezdim, çok şey gördüm. Daha önce de edinmiş olduğum ABD’nin çok güzel bir ülke, Amerikalıların da, tab’an iyi insanlar olduğu yönündeki görüşlerim pekişti.\n

Demokrasilerde âdet, sizi davet edenler, neler görmek istediğinizi soruyorlar.\n

Ben de, cezaevi anılarımın taze olduğu o sıralarda, daha önce, Türkiye’de tanıdığım, Uğur Mumcu’nun okul arkadaşı, ABD’de yaşayan, Melda Türker’in de etkisiyle, ABD’deki cezaevlerinin koşullarını görmek istedim ve San Francisco’da Saint Quentin’in ünlü gaz odası dahil, birçok hapishaneyi ayrıntısıyla gördüm. \n

Hapishane koşullarının, fizik yapıdan başlayarak düzeltilmesi projesinde görevli olan Melda Türker işini candan benimsemiş bir kişiydi. ABD’de içinde yer aldığı yenilikleri Türkiye’de de yaşama geçirmek için çok uğraştı. Bakan düzeyinde kendisine çok sözler verildi, ilgi gösterilir gibi olduysa da somut sonuç elde edilmedi.\n

***\n

Melda Hanım’la birlikte Ohio’daki eyalet merkezi Colombus’un hemen burnunun dibindeki Chillicotehe (Kızılderili dilinden gelen bu ad “Çilikati” diye okunur) yeni yapılmış, süper modern 3. kuşak bir cezaevini geziyorduk.\n

Hemen söyleyeyim, o yıllarda, Türkiye’de “spor sarayları”nda bile oradaki kadar güzel kapalı saha bulmak güçtü.\n

Her neyse, lafı uzatmayalım, gezerken bir ara, “size ibadethanelerimizi de gösterelim” dediler ve biri kilise, biri havra olarak kullanılan iki mekân gösterdiler.\n

- Hepsi bu mu? diye sorduk. \n

Önce şaşırdılar, sonra da biraz tuhaf bir tonla yanıtladılar.\n

- Haa bir de öbürleri var. Onlara da bir yer ayırdık.\n

- Kim öbürleri? diye sordum.\n

- Müslümanlar dediler.\n

“Öbürleri” derkenki ses tonları, müstağni halleri sinirime dokunmuştu.\n

- Hah işte biz de o öbürlerindeniz, yani Müslümanız onları görmek isteriz, dedim.\n

Bizi on - on beş kadar zencinin bulunduğu mescit olarak kullanılan yere götürdüler. Kendimizi tanıttık, Türkiye’den geldiğimizi söyledik. Melda Hanım’ın kılığından önceleri hiç de ihtimal vermedikleri halde Müslüman olduğumuzu öğrenip, sevindiler. İçlerinden biri, bayramımızı kutladı.\n

Ben bir aydır Amerika’da olduğum için bayram olduğunun farkında değildim. Ama hiç renk vermedim, teşekkür ettik.\n

Sonra sordular:\n

- Neden geldiniz?\n

- Hapishaneyi geziyorduk, burada Müslümanlar olduğunu öğrenince, geldik.\n

İçlerinden, kalın sesli iriyarı olan biri,\n

- Demek, dedi, “Burada Müslüman kardeşlerimiz var, bayramlarını kutlayalım, mahzun kalmasınlar, dediniz” ve bizim için geldiniz. Çok teşekkür ederiz.\n

Sonra sarıldı boynuma. Hepsi gülümsüyorlar, şükranlarını sunuyorlardı.\n

Gözleri yaşaranlar oldu. Melda Hanım’a baktım, gözlüklerinin altından yaşlar parlıyordu. O an için yedi dağ ardındaki o mazlumlar (çünkü o yıllarda Amerika’da İslam mazlumların diniydi) can kardeşim olmuşlardı.\n

İşte bu da, yurttan binlerce kilometre uzakta, önceleri bayram olduğunun bile farkında olmadığım bir bayram gününün unutulmaz anısı.\n

Sevgili, hapishanede en çok aranan ve en mutlu eden şey “insan sıcağı”dır; “insan sıcağı” deyince de ben hep Erdal Atabek’i hatırlarım.