Türkiye’den ve dünyadan çevre gündemi

OXFAM verilerine göre Birleşik Krallık’ta özel jetler ve süper yatlara uygulanacak adil vergiler, geçen yıl iklim değişikliğinin en kötü etkilerini yaşayan topluluklar için yaşamsal önem taşıyan iklim fonları için yaklaşık 2 milyar sterlin katkı yapabilirdi. Özel jet kullanımı Birleşik Krallık’ta hızla artarken ülke geçen yıl Avrupa’daki en yüksek özel uçuş sayısında Fransa’nın ardından ikinci sırada yer alıyor. Aynı zamanda Birleşik Krallık ultra zenginlerin ortalama bir vatandaşın çok ötesinde büyük bir karbon ayak izi oluşturduğu 450’den fazla süperyat filosuna da ev sahipliği yapıyor.

İŞ BANKASI ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nin (ODTÜ) “Dünya bizim gelecek bizim” yaklaşımıyla, denizlerimizdeki kirliliğin önlenmesi ve ekosistemin sürdürülebilirliği için yaşama geçirdiği işbirliği bir yılı aşkın süredir devam ediyor. İş Bankası tarafından bilimsel çalışmalara destek olmak üzere ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü’nün kullanımına sunulan “Deniz Kâşifi” adlı insansız sualtı planörü bu dönemde bilime ışık tutacak önemli veriler topladı. Marmara ve Akdeniz’de ekosistem ve iklim araştırmalarına destek sağlayan veriler Doğu Akdeniz’de deniz suyu sıcaklıklarının dünya ortalamasının üzerinde olduğunu ortaya koyarken, Marmara’da evsel, endüstriyel ve tarımsal alanlardan gelen kirleticilerin etkisiyle ortamdaki oksijenin hızla tükendiği görülüyor.

CLIMATE CENTRAL’ın (İklim Merkezi) yeni analizine göre bu yılın haziran ve ağustos ayları arasındaki dönemde iklim değişikliği nedeniyle küresel çapta milyarlarca insan için riskli sıcaklıklar artarken dünyanın kayıtlara geçen en sıcak mevsimi oldu. Haziran-Ağustos 2024 arasında 2 milyar insan (küresel nüfusun yüzde 25’i), iklim değişikliği sonucu en az üç kat daha olası duruma gelen 30 veya daha fazla riskli sıcak gün yaşadı.

MERCEDES-BENZ, geri dönüşüme dikkat çekmek için Türkiye’de yenilikçi bir sanat projesi yaşama geçirdi. Sanatçı Deniz Sağdıç tarafından üretilen “Cycle” isimli sanat eseri KiteClub by Bilge Öztürk’ün kullanım ömrünü tamamlamış kitesurf uçurtmalarının ikinci bir yaşama sahip olmasını sağladı.

DOĞA DERNEĞİ Türkiye’de yaşayan en büyük kuşlardan biri olan tepeli pelikanlar için İzmir Gediz Deltası’nda yapay üreme platformu inşa etme çalışmalarına başladı. Türkiye’deki sulak alanların yok oluşu nedeniyle sayıları azalan tepeli pelikanlar için güvenli yuvalama alanları oluşturulması gerekiyor. Pelikanların ekolojisine ve uluslararası başarılı örneklere göre planlanan yuvanın başarılı olması için farklı uzmanlar bir arada çalışan dernek yıl sonunda ilk aşaması tamamlanacak olan bu projesi için gönüllüler ve sponsorlar aradığını da duyurdu.

LINKEDIN’in Küresel İklim Yetenekleri Stok Değerlendirmesi 2024 raporuna göre küresel yeşil yetenek talebinin 2023’ten 2024’e yüzde 11.6 arttığını, ancak arzın yalnızca yüzde 5.6 arttığını vurguluyor. Artışlar sürerse bu eşitsizliğin 2050’ye kadar yüzde 101.5’e çıkacağı öngörülüyor. Yeşil yetenek talebinde ön sıralarda yer alan ülkeler arasında iş rollerinin yüzde 13’ünün en az bir yeşil beceri gerektirdiği İngiltere yer alırken bunu İrlanda (yüzde 12.4), Suudi Arabistan (yüzde 11.7), Norveç (yüzde 11.6) ve İsviçre (yüzde 11.5) takip ediyor. Raporda, yeşil yeteneklerin işe alım oranlarının ortalamanın oldukça üzerinde olduğu vurgulanıyor. Küresel olarak yeşil yetenekler için işe alım oranı genel iş gücünden yüzde 54.6 daha fazla.

WARNER MUSIC GROUP yakın vadeli sera gazı (GHG) emisyonu azaltma hedefleri 1.5 derece ile uyumlu olarak Bilimsel Temelli Hedefler Girişimi (SBTi) tarafından doğrulandı. WMG mutlak kapsam 1 ve 2 sera gazı emisyonlarını 2033’e kadar yüzde 54.6 oranında azaltmayı aynı zaman diliminde satın alınan mal ve hizmetlerden iş seyahatlerine uzanan operasyonel süreçlerden kaynaklanan mutlak kapsam 3 sera gazı emisyonlarını yüzde 32.5 oranında azaltmayı taahhüt ediyor.

DOĞUŞ OTOMOTİV Entegre Sürdürülebilirlik 2023’e göre kurum karbon ayak izini azaltma konusunda bir dönüm noktasına ulaştı ve bir önceki yıla kıyasla Kapsam-2 emisyonlarında yüzde 6.94 azalma sağladı. Bu ilerleme yenilenebilir enerjiye yaptıkları önemli yatırımlarla desteklendi ve tüm faaliyetlerinde yenilenebilir kaynak kullanımında yüzde 39.14’lük bir artışa katkıda bulundu.

SAO PAULO ÜNİVERSİTESİ ve Berlin Freie Üniversitesi’nden Profesör Dr. Thais Mauad ve Dr. Luis Fernando Amato-Lourenco liderliğindeki araştırmada beynin alt kısmında bulunan koku soğancığında mikroplastikler keşfedildi. En yaygın malzeme, genellikle giyim, şişe ve gıda ambalajlarında kullanılan polipropilendi. Bu yılın başlarında bilim insanları, insanların her hafta “bir kredi kartı büyüklüğünde” mikroplastik soluyabileceğini ve burunlarında izler bulunduğunu duyurdu. Beyinle ilgili bu yeni çalışmanın sonuçlarıyla birleştirildiğinde bunun insanlarda ve dolayısıyla hayvanlarda mikroplastik emiliminin temel nedeninin nefes alma olabileceği iddia ediliyor.