“Yaşamla, kitaplarla kendimi zenginleştirmeye çalışıyordum. Bir merakım doğayı yaşamaksa, onu gözlemlemekse ikinci merakım da insanları yaşamak, insanları gözlemlemekti. Bir de sosyalizmdi en büyük tutkum. İnsanların sömürülmesi, açlığı, çalıştıkları halde kazanamamaları beni derinden yaralıyor, insanlığın bu inanılmaz kötü, adaletsiz durumuna baş kaldırıyordum. İnsanın eşitliği, ezilmemesi, aşağılanmaması benim için kutsaldı.”

Yarın, (28 Şubat) Yaşar Kemal’in sonsuzluğa göçüşünün yıldönümü. Yıl 2015’ti. 10 yıl nasıl da geçivermiş! Ama sanki o hep yanımda. Sesi, azmi, aydın kimliği, umutsuzluğa geçit vermeyişi, bilinçli birikimi, doğaya ve insana olan tutkusu, yazdıkları hep ama hep benimle. O nedenle bir yazar/bir anlatıcı olmanın çok ötesindedir benim Yaşar Kemal’im. O nedenle de her daim yaşamaktadır Yaşar Kemal.

Çukurova’yı anlatırken, tüm dünyayı anlatan. Bir insandan yola çıkıp, tüm insanlığa işaret eden. Tarihi, coğrafyayı, doğayı ve toplumu , mitler, efsaneler, türküler, düşler ve gerçeklerle yoğururken, bir bilim insanı titizliği güden. Edebiyatımızın kesinlikle öncü ekolojisti, çevre bilincini bileyen yazarı. Türkçeyi kanatlandıran, Türkçeye ışık, renk, koku, lezzet, tat katan. Toplumun düşleriyle, kendi yaratıcığını bütünlerken, Gılgamış’a, Homeros’a uzanan, Faulkner, Çehov, Chaplin’den geçerek daha güzel, daha iyi, daha mutlu bir gelecek için hepimizi kışkırtan Yaşar Kemal bir bütündür.

YAŞAR KEMAL VAKFI

Hemen bir yıl sonra 2016’da kuruldu Yaşar Kemal Vakfı. Yazarı eşi ve vakfın başkanı Ayşe Semiha Baban Gökçeli, vakfın amacını şöyle tanımlıyor: “‘Ben angaje, bağımlı bir yazarım, kendime ve söze ve insanın onuruna bağımlıyım’ diyen Yaşar Kemal’in değerleri ve duruşu (özgürlük, eşitlik, insan ve doğa sevgisi, kültürel farklılıklara saygı ve sahiplenme) doğrultusunda, Türkiye ve dünya toplumları nezdinde Yaşar Kemal’in bakış, yaklaşım ve değerlerini yaygınlaştırmak.”

O gün bugün vakfın gerçekleştirdiklerini saymaya kalksam bu minicik köşeye sığmaz. Arşiv çalışmalarından yıl boyu ülkenin farklı köşelerinde ve yurtdışında da süren konferans, panel, forum ve sempozyumlara... Lise öğretmenlerini kapsayan “Öğretmen Platformu”yla edebiyatı ve sanatı gençlerin yaşamına katmaya uzanan, Yaşar Kemal’in kitapları ve ele aldığı temalar aracılığıyla öğrencileri yaratıcılığa yöneltmek... Bu etkinlikler çok çok değerli.

KÜLTÜREL EKOLOJİ

Bugün (27 Şubat) Sarıyer Yaşar Kemal Kültür Merkezi’nde önemli bir sempozyum var. Yaşar Kemal Edebiyatı üzerinden son yıllarda dünyada en gözde konusu “Kültürel Ekoloji” tartışılacak. Dedim ya o, bu konuda dünya çapında bir öncü! 50’lerden beri çevre bilincini yayıyor eserleriyle.

Kendini anlatırken şöyle der Yaşar Kemal: “Niye bu kadar doğayı anlatıyor bu adam, niye gece gündüz kuştu, buluttu diye tutturuyor, insan ilişkilerinden çok insan-doğa ilişkileri üstünde duruyor, derdi ne bu adamın diyorlar. Kültür dediğimiz insan- doğa, insan-insan ilişkilerinden çıkan deneyimlerin bir birikimidir. Romanın yapısını işte bu ilişkiler tayin ediyor.”

Yaşar Kemal kitapları bana her daim ülkenin ve dünyanın mücadele tarihini anımsatır. İnsanı, insan yaşamını, emeğini, onurunu korumak için mücadele. Doğayı, toprağı, ormanı, kıyıları, havayı, denizleri korumak için sürdürülen mücadele. Günümüzde buna hayvanları korumak için mücadeleyi de ekleyebiliriz. Zaten bunları birbirinde ayırmak da olanaksız.

Devlete ve otoriter sistemlere karşı insanı ve doğayı koruma mücadelesinde bize kitaplarıyla, yazılarıyla güç veren, umut veren sevgili Yaşar Kemal’e sonsuz teşekkürler! İyi ki varsın!

Hepinize doğa ile barışık ve uyumlu bir yaşam ve bol Yaşar Kemal okumaları diliyorum.