Cumhur İttifakı’nın siyasal yelpazede yerini belirlemek için faşizmin ilke ve özelliklerini belirttikten sonra Cumhur İttifakı’nın ne ölçüde örtüştüğünü irdelemek gerekir.

Sosyoekonomik ideoloji olan faşizmin başlıca ilke ve özellikleri şöyledir:

• Totaliter: Devletin benimsediği ideoloji adına tüm kişisel ve toplumsal etkinliklerin sıkı biçimde kontrol altına alınmasını, yönlendirilmesini hedefler. Devlet, totaliter anlayışla yönetilir.
• Otoriter: Karar verme, emretme, istek ve önerilerini kabul ettirmede buyurgan, yürütme erkinin siyasal yetkileri sınırsız olarak kullandığı yönetim sistemidir. Anayasal rejimden otoriter devlet anlayışına geçiştir.
• Tek parti hegemonyası: Parlamento işlevsizleştirilerek, siyasal partilerin etkinliği sınırlanarak, toplumsal hareketler engellenerek, sistem karşıtlığı hoş görülmeyerek cezalandırılarak tek partinin egemenliği sağlanır.
• Lider yönetimi: Tek kişinin (duce, führer, başkan) herkesten, topluluktan daha doğru, isabetli karar vereceği kabul edilerek yetkiler tek kişide toplanır. Lider ilkesine göre örgütlenir.
• Hiyerarşik örgütlenme: Yönetim kademeleri emir-komuta zinciriyle farklı yetkilerle karar alma süreci yukarıdan, tepe yönetimden aşağıya doğru, piramitleşerek yayılır. Örgütte astüst ilişkisi içinde üstün; asta talimat verme, denetleme, gerektiğinde disiplin cezası verme yetkisi vardır. Ast ise kendi anlayış ve takdirine göre değil verilen talimata göre hareket eder. Bu örgütlenme, otoriter ve disiplinlidir.
• Hukuk işlevsizdir: Kurallar; devlet gücüyle egemen ideolojiye aykırı muhalif sesleri susturma davranışları, eylemleri önleme yönünde uygulanır. Rejim karşıtlarının cezalandırılması devlet politikasıdır.
• İdeoloji, milli ve manevi değerler olarak kamuya sunulur: Milliyetçilik, vatanseverlik, muhafazakârlık slogan olarak her fırsatta sık tekrarlanır.
• Komünizme, sosyalizme, liberalizme, demokrasiye karşıdır: Antikomünizm olarak da tanımlanan faşizmde bireylerin devlete bağlı ve kontrol altında olması gerekir. Ayrıca muhafazakârlık anlayışı da laikliğe karşıdır.
• Medya yayın kuruluşları: İdeolojiye göre yayına zorlanır, aykırı yayınlar cezalandırılır, kapatılır. Toplumsal yaşam tüm alanlarıyla tek ideolojiye bağlanma yönünde düzenlenir.
• Ataerkildir: Siyasal, toplumsal alanlarda erkeğin, kadına kıyasla iktidar ağırlıklı olarak elinde tuttuğu, erkeğin egemen olduğu sosyal düzendir.
• İktisadi sistem: Devlet kontrolünde kapitalizmdir. Devlet, sermaye ile emek işveren-işçi arasında hakem görünümünde olmakla beraber, uygulama sermayeden yanadır. Uyuşmazlıklarda sermaye güçlü şekilde temsil edilirken işçi temsilcileri memur statüsündedir. Sermayenin çıkarları korunur. Öyle ki Troçki, faşizmi; tekelci sermayenin toplumu totaliter tarzda örgütlemesi olarak tanımlamıştır. Otoriter politik bir iktidar olmadan kârlarını koruyamayacağını öngören faşizm; kapitalizm, burjuvazi, tekelciler ve toprak ağaları tarafından desteklenir.
  

Ekonomik bunalım, uzun süreli enflasyon, işçi ve köylülerin yoksullaşması, terör, terör tehdidi, sığınmacı sorunu, toplumda orta sınıfın kaybolması, toplumun güven duygusunu yitirmesi dış güçler tarafından aşağılanma, dışlanma, biat etme, bireyleri emir alma alışkanlığı da faşizme gidişin ortamını hızlandırır.

Cumhur İttifakı, faşizmin çoğu özelliğiyle örtüşür. Lider altında hiyerarşik örgütlenme, yasama organının ve parlamentonun işlevsizleştirilmesi, yargının, yürütmenin güdümünde olması, medyanın baskı altında tekelleşmesi, karşıt görüşlerin cezalandırılması ve tasfiyesi, milli ve manevi değerler söylemi ile totaliterataerkil bir toplumsal düzene yönelme, sermaye ile karşılıklı destek devlet denetiminde kapitalist düzen oluşturma yönlerinden dolayı Cumhur İttifakı, faşizm ile örtüşür. Aynı şekilde faşizm, otokrasi ile benzer özellikler taşır.

Cumhur İttifakı iktidara geliş sürecinde 1980 öncesi terör olayları yaşanmış dış ekonomik ambargolarla başlanmış, halkın güven duygusu zedelenmiş, 1982 Anayasası büyük çoğunlukla onaylanmış, enflasyon sürmüş, ekonomi IMF programı çerçevesinde gerekçesiz şekilde krize çekilmiş, garip bir seçim sistemiyle iktidar olunmuştu. Ancak günümüz sonuçlarına bakarsak seçmen, faşizme gidiş sürecini sonlandırmıştır.