Ortaokul öğrencisiyken Skaramuş adlı filmi Mersin’de Güneş Sineması’nda görmüş hayran kalmıştım. Bugüne kadar da unutmadım. Nedenini yazıyı okuyunca anlayacaksınız. Skaramuş (Scaramouche) İtalyan commedia dell’arte tarzı tiyatroda “Soytarı”ya verilen addır. Siyah giyinir.

Başrollerini Stewart Granger, Eleanor Parker, Janet Leigh ve Mel Ferrer’in paylaştığı 1952 yapımı romantik bir “swashbuckler”1 filmidir. Technicolor’da çekilen MGM yapımı. Öyküsü Rafael Sabatini’nin 1921 tarihli Scaramouche adlı romanına dayanır ve Ramon Novarro’nun oynadığı 1923 yapımı filminden esinlenmiştir. George Sidney tarafından yönetildi ve senaryosu Ronald Millar ile George Froeschel tarafından yazıldı.

Fransız Devrimi’nden hemen önce Fransa’da Kraliçe Marie Antoinette, kuzeni Marquis de Maynes’den aristokrasiye karşı nefret uyandırıcı eylemler yapan tehlikeli bir yergici (şair-yazar) “Marcus Brutus”un gerçek kimliğini ortaya çıkarmasını ister. Ayrıca soyunu korumak için de Maynes’e evlenmesi için baskı yapar ve gelin adayını seçmek için kraliçenin çevresinden Aline de Gavrillac ile tanıştırılır. Bu arada, küçük bir soylu olan André Moreau, sevgilisi Leonore’u başka biriyle evlenmesini önlemek için kaçırır. Evlenmeye karar verdikten sonra Moreau, en iyi adamı Philippe de Valmorin’in devrime destek vermek için Marcus Brutus adı altında saklandığını öğrenir.

Bu, filmin aşki tarafıdır. Bu tür filmlerin çerezidir. Benim ilgim bu değil. Başka.

Şans eseri, Maynes, Valmorin ile karşılaşır. Usta bir kılıç ustası olan Maynes, Valmorin’i bir düelloya kışkırtır, ardından deneyimsiz rakibiyle çarpışır ve sonunda onu öldürür. Öfkelenen Moreau kılıcı eline alır, ancak ölen arkadaşından daha iyisini yapamaz. Canını kurtarmak için kaçar.

Maynes’in uşakları tarafından kovalanan Moreau, Lenore’un sahne aldığı commedia dell’arte topluluğunda saklanır. Scaramouche karakteri kılığına girmek zorunda kaldığında, bir oyuncu olarak gizli bir yetenek keşfeder. İntikam için yanıp tutuşan Moreau, Maynes’in eskrim eğitmeni Dijonlu Doutreval’ı arar ve ondan silahşorluk eğitimi alırken aynı zamanda toplulukla birlikte oyunculuk yapar. Ancak de Maynes, bir antrenman sırasında ortaya çıkar ve ikinci kez çarpışırlar. Moreau hâlâ acemidir ve gene kaçar.

Sonra “kılıç ustalarının efendisi” Parisli Perigore’u aramaya karar verir ve bu amaçla topluluğu Paris’e götürür. Düello sanatında iyice ustalaşır. Paris’te yeni Ulusal Meclis’in bir milletvekili olan Dr. Dubuque ondan yardım ister. Çünkü meclisteki aristokratlar, Halk sınıfını (tiers-etat)2 temsil eden milletvekillerini düelloya kışkırtarak düzenli olarak öldürmektedir. Moreau ilgilenmez, ta ki Maynes’in düelloculardan biri olduğunu öğrenene kadar. Sonra yeni ölen bir milletvekilinin koltuğunu hevesle kabul eder. Her gün, Maynes’e meydan okumak için meclise gelir ancak bu karşılaşmayı kadın parmağı engeller. Bununla birlikte ulusal meclisteki diğer soylular, yeni gelenle savaşmaya ve ona günlük olarak meydan okumaya heveslidir. “Skaramuş” Moreau her düelloyu kazanır.

Efendim, derken, beklenen gün gelir ve Skaramuş Moreau, filmde 8-10 dakika süren düello sonunda Maynes’i öldürür. Aklımda kalanlar ile Google’dan aparttığım bilgilerle vaziyetin durumu böyle.

Bütün bunlar, AKP milletvekili eski Beşiktaşlı futbolcu Alpay Özalan’ın TBMM’de kürsüde konuşma yapan Türkiye İşçi Partisi milletvekili Ahmet Şık’a saldırmasını televizyonda görünce aklıma geldi. Zamanın Adalet Partisi milletvekilleri eski TİP milletvekillerine saldırırlardı. Ardından sokaklarda kan aktı. Söze, sözcüğe yumrukla karşılık vermek iktidarsızlığın ifadesidir. İktidar partisi olmak, iktidar partisinden olmak “iktidarlı olmak”, “iktidar sahibi olmak” anlamına gelmez. Bunları düşünürken Skaramuş geldi aklıma.

Ya muhalefet partileri, bu saldırılar karşısında kendilerini korumak için bir Skaramuş yaratmak zorunda kalıp birkaç ağır sıklet boksörü, birkaç ağır sıklet güreşçiyi ve judocuyu milletvekili adayı yaparlarsa... Unutulmasın ki Skaramuş tiplemesi 1789 Fransız Devrimi’nin haber verici simgelerinden biridir. Dilerim ki “sokak” TBMM’yi örnek almaz.

Bir kabadayı, kılıç ustalığı, akrobasi ve kurnazlık konusunda yetenekli ve cesur ideallere sahip, kahraman bir ana karaktere odaklanan bir Avrupa macera edebiyatı türüdür.

Üçüncü sınıf, halk sınıfı. Öteki iki sınıf: Soylular ve din adamları.

***

1) Bir kabadayı, kılıç ustalığı, akrobasi ve kurnazlık konusunda yetenekli ve cesur ideallere sahip, kahraman bir ana karaktere odaklanan bir Avrupa macera edebiyatı türüdür.

2) Üçüncü sınıf, halk sınıfı. Öteki iki sınıf: Soylular ve din adamları.