‘Abi burada otonom arabalar gibi otonom yönetim ve demokrasi var’

22 Eylül 2024 Pazar

Volkan Öztürk uzun yıllar önce birlikte çalıştığımız genç arkadaşım. Hollanda’dan aradı, ailesiyle, eşi ve iki çocuğu ile oraya yerleşmiş.

İlginç bir sohbet yaptık.

Önce kısa bilgi:

Volkan ile İTÜ Taşkışla’da Deneme Bilim Merkezi (DBM) kuruluş ve bilim şenlikleri etkinleri düzenlenmesinde birlikte çalışmıştık (1997)... İzzettin Silier Bilim Merkezleri Vakfı sorumlusu ve ben de DBM müdürü... Dene yap öğren etkinlikleri büyük ilgi çekiyor ve okul çocuklarıyla dolup taşıyor... Eğlenceli bilim merkezlerinin yayılmasında öncülük yaptık... Neyse konumuz başka kullandığım tansiyon ve Volkan, abi dedi, Hollanda’ya geldikten 6 ay sonra, yıllarca kullandığım tansiyon ilaçlarını bıraktım. İhtiyacım kalmamıştı. Nabız düzenli 120’yi gösteriyordu. Tansiyon 18-22  arasında seyrediyordu. Burada 6 ay içinde her yeş normale döndü: Tansiyon 12- 8, nabız 65.

Burada iş hayatının stresi kendisini neredeyse bitiriyordu. Hele çalıştığı şirketin yapacağı yatırım için devlet memurlarıyla ilişkisi yıpratıcıydı. Mesela 100 milyonluk rüzgâr enerjisi yatırımı yapacaklar, birkaç imzaya takılıp kalıyorlar. İmzayı atacak bir “işini bilir” memur, “ülkeye bu kadar yatırım yapıyoruz” gerekçesine, “Bana mı yatırım yapıyorsunuz” diyecek nitelikteydi.

Bu iktidar zamanında o kadar çok “işini bilir” bir devlet mekanizması bu ülke görmemiştir.

‘HÜKÜMETSİZ KALDIK TAM 223 GÜN’

Evet, peki bu hükümetsizlik yaşamı nasıl etkiledi?

Abi otonom araçlar var ya, kendilerine özgü yollarda sürücüsüz gidiyorlar, aynı hesap. Türkiye’de aylarca üzerinde boş boş konuştuğumuz konular burada sıradan bir olay, çoğunluğun ilgilenmediği... Çünkü burada hükümet adeta otonom pilota bağlanmış, devletle vb. ilgili her şey tıkır tıkır işliyor. Tabii demokratik hak ve özgürlükler de...

Volkan diyor ki yahu burada pek çok malın fiyatı Türkiye’dekinin üçte biri üçte ikisi kadar. Adambaşı milli geliri bu kadar yüksek ülke... ama bu kadar da hayat ucuz... Bu dengeyi nasıl kurmuşlar anlamaya çalışıyorum.

Türkiye’den ithal edilmiş suların fotoğraflarını ve fiyatlarını paylaşıyor. Taaa buradan Hollanda’ya git, hemen hemen aynı fiyat. Yarım litrelik 10 TL

Merdivenaltı ekonomi ve insanların ucuz emeğine çökerek servet dağları yığmak en zor işlerden biri. Türkiye’de ise sıralı işler.

Yasal çalışma haftada 38 saat. Aşarsa tıkır tıkır fazla saati öder işveren.

Çok yayın yapıldı Hollanda ekonomisi üzerine. Müthiş bir rasyonalite, müthiş bir tarım politikası ile dünyanın tarım devleri arasında. İhracatının yüzde 20’si tarımdan.

***

Volkan aile ilişkileri nedeniyle önce ABD’ye sonra 1.5 yıl önce de Hollanda’ya yerleşti.

Tabii çocuklarının eğitimi de bu yerleşmede baş rollerden biri.

***

Tabii Hollanda’da tarımdan bahsettik. Sanmayın ki orası bir tarım ülkesi!

Bir sanayi ve teknoloji ülkesi.

Bizim ulusal teknoloji şirketlerimizden yüzlerce yüksek nitelikli elektronik, bilgisayar, yazılım uzmanı, ülkeyi terk ederek Hollanda’ya transfer oldu...

Dijital teknolojilerin bu kadar önemli olduğu ve ülkelerin geleceğini belirlediği zamanda, en yetkin insanlarını ülkede tutamayan bir ülke!

Bu konuyu, özellikle yazacağım yeniden.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları