Olaylar Ve Görüşler

‘Yeni dünya düzeni’ - Hasan Erel

26 Nisan 2023 Çarşamba

1990’dan sonra tek hegemon olduğunu düşünen ABD “Yeni Amerikan Yüzyılı”nı ilan etmişti. Dünyada artık ona karşı duracak rakibi yoktu. Hem ekonomik hem siyasi olarak dünyayı işgale koyuldu. 2000’li yıllarda küresel çapta 800 askeri üsse ulaştı. Dünya üzerindeki ABD büyükelçilikleri adeta sömürge valisi gibi çalışıyor, bulundukları ülkenin siyasetini şekillendiriyordu. IMF ve Dünya Bankası başta, Batılı küresel finansal kurumları, neoliberalizmi dayatıyordu. Büyük ilaç, büyük petrol, büyük teknoloji şirketleriyle, dev ölçekli finansal varlık şirketleriyle, dünyada ezici bir tröst ve kartel sistemi kuruldu. ABD kurumları, NATO ve Davos, ülkelere lider adayları, siyasi parti tasarımları dayatıyordu. ABD 30 ülkede 350 kadar biyolojik silah laboratuvarı kurmuştu.

Ancak bu “Lale Devri” veya “Yeni Amerikan Yüzyılı” ancak 30 yıl hüküm sürebildi. Aslında bu iyimser bir tahmin, çünkü bu tarih, 2008’deki Gürcistan-Rus Savaşına kadar geri çekilebilir ya da Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi’ni ilan ettiği 2013’e götürülebilir. Ancak 2023, kesin ve tartışmasız olarak, Amerikan Yüzyılı’nın bitip “Yeni Dünya Düzeni”nin başladığı yıl olarak tarih kitaplarına geçecektir.

Siyasetçilerimiz habersiz

Bunun birkaç somut kanıtı var: Birincisi, ABD’ye dünya üzerindeki her şeye ve her yere karışma cüretini veren ABD Doları, tahtından iniyor. Son olarak Bangladeş, Rusya’nın yapacağı nükleer santralın parasını Çin Yuan’ı ile ödeyeceğini bildirdi. İlk kez BRICS ülkelerinin toplam gayri safi milli hasılaları, G-7 ülkelerininkini geçti. Afrika’da, Asya’da, Ortadoğu’da, Güney Amerika’da pek çok ülke, eski sömürgeci Batılı efendilerine başkaldırıyor.

İkincisi, 20 Mart 2023’teki Moskova buluşmasında Çin’in ve Rusya’nın liderleri, Batı’ya karşı dünyanın geri kalanına öncülük etmek üzere anlaştılar. Çin, Rusya’ya ekonomik ve siyasi destek verirken Rusya Çin’e askeri ve enerji de dahil hammadde katkısı yapacak. Çok sayıda ülke, ŞİÖ üyesi olmak için sıradalar. Çin, İran ve Suudi Arabistan’ı barıştırdı, gözünü Filistin sorununun çözümüne dikti. Rusya Ukrayna’da nihai zaferine doğru yürüyor.

Üçüncüsü, ABD, toplumsal ve siyasal olarak bölünmüş, ekonomik açıdan batık halde. 31 trilyon dolarlık açığı var. Hazinesi boşalıyor. Fed, para basmaktan başka bir şey yapmıyor. Ancak doların rezerv para olarak hâkim durumu azaldıkça bu büyük avantajını da yitirecek. Üretim namına bir şey de kalmadı. Küresel Batılı oligarşi, neoliberalizmle Amerikan milliyetçiliğini de bitirdi. Ülkeyi İkinci Dünya Savaşı’nda en güçlü yapan devasa sanayisi yok oldu. Davos’ta vücut bulan dev küresel sermaye, tekel olma hedefi doğrultusunda yapmak istediği “Büyük Sıfırlama” devrimini yapamadı.

Özetle, başka bir “Yeni Dünya Düzeni” oluşuyor. Siyasetçilerimiz ise bundan habersizler.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları