Suay Karaman’dan günümüz izdüşümleriyle yakın tarih analizleri

‘Kemalizm ileriye açık, aydınlanmacı bir ideolojidir. Mazlum ulusların, ulusal demokratik devriminin ideolojisidir. Değişen koşullar içinde, sürekli ve akılcı bir yenilenmeyi ve o yenilenmenin ilkelerini içerir.’

Tüm Öğretim Elemanları Derneği’nin (TÜMOD) Genel Sekreteri, Atatürkçü Düşünce Derneği’nin eski genel sekreteri ve Gazi Üniversitesi öğretim görevlisi Suay Karaman, 2013’te yitirdiği hocası Alparslan Işıklı’nın nitelemesiyle, “İlk gençlik yıllarını 12 Eylül sonrasında geçirmiş olmasına karşın, gerçek ilericiliğin ve toplumculuğun, Atatürk’ün, halkçılık ve devletçilik ilkelerini içeren muhteşem sentezinden kaynaklanabileceğini görmüş olan bilim insanlarından biri”.
Yeni yayımlanan kitabı “İnadına Cumhuriyet”, Suay Karaman’ın 1976-2007 aralığında Cumhuriyet, Ulus ve Kasım 2015’ten itibaren yazmaya devam ettiği İlk Kurşun gazeteleri başta olmak üzere, çeşitli yayın organlarında yayımlanmış siyasal ve toplumsal yakın tarih analizlerinden oluşuyor.
Kitabın yakın ve çok yakın tarihe ilişkin temel önermeleri ve vurgularının başında gelenleri şöyle özetlemek olası:
Kemalist Devrimin, sömürge ya da yarı sömürge olarak büyük devletlerin egemenliği altında bulunan ezilmiş uluslara teşkil ettiği örnek. İçselleşen değerleriyle Kemalist Devrimlerin sürekliliğine inanç. Çeşitlenen millet, milliyetçilik, Atatürkçülük ve istikrar anlayışları. 27 Mayıs 1960 İhtilali. 1961 Anayasası’nın sağladığı kazanımlar. Siyasi-dini karşıdevrimci ideolojilerin kökenleri. Tehlikenin boyutu ve toplumun farkındalık düzeyi. Aydınların yılgınlığı ve bireylerin suskunluğu.

Kemalist devrimin farkı
“İnadına Cumhuriyet” başlığını, ülkemizde Cumhuriyete düşman olanlara karşı bir başkaldırı olarak düşünülebileceğini belirten Karaman’ın amacı; ülkemizin ve dünyanın sorunları ile çözüm önerilerine genel bir bakış açısı yaratmak. Okuyucuya unuttuklarını anımsatmak, belirli konularda düşünmesini sağlamak, ufuk açmak ve sorgulamak.
Kitabı vesilesiyle yakın tarihe olduğu kadar günümüze de ışık tutan temel önermelerinden yola çıkarak görüşlerini aldığımız Suay Karaman, öncelikle Kemalist Devrimin emperyal devletlerce ezilmiş uluslara teşkil ettiği örneği, 1789 Fransız Devrimi ile 1917 Bolşevik Devrimi’nden farkını ortaya koyarak açımladı:
“Aydınlanma Devrimi’nin itici ve sürekli gücü Kemalizm ilkelerinin üçünü (Cumhuriyetçilik, ulusçuluk, laiklik) Fransız Devrimi’nden, üçünü ise (devletçilik, halkçılık, devrimcilik) Bolşevik Devrimi’nden esinlenerek bir bütün oluşturmuştur. Türkiye’deki devrimin 1789 Fransız Devrimi’nden farkı, emperyalizme karşı savaşla kurulmuş olması, 1917 Bolşevik Devrimi’nden farkı ise, Marksizm ideolojisi üzerine kurulmamış olmasıdır. Kemalizm ileriye açık, aydınlanmacı bir ideolojidir. Mazlum ulusların, ulusal demokratik devriminin ideolojisidir. Değişen koşullar içinde sürekli ve akılcı bir yenilenmeyi ve o yenilenmenin ilkelerini içerir.”
Kumpaslardan Cumhuriyet gazetesine atılan bombalara, devlet himayesinde kök salan tarikat yapılanmalarının eylemlerine, darbe kalkışmalarına kadar hiçbir şeyin güzel olmadığı bir aralığa imza atan, ülkeyi ve toplumu resetleyerek geriye doğru biçimlemeye çalışan, baskıcı söylem, eylem ve yol arkadaşlarıyla bugün iktidarın temsil ettiği zihniyete kadar uzanan analizlerine; laik ve demokratik Türkiye Cumhuriyeti’ne siyasidini karşıt ideolojilerin kökenleri ve yöntemlerinin geleceğine ilişkin değerlendirmelerle devam eden Karaman’ın bu konudaki yorumu da net:

‘Hepimiz Mustafa Kemaliz’
“Siyasi iktidarın aracılığı ve önderliğinde bugün ülkemizde her türlü baskı söz konusudur. Siyasi iktidar demokratik ve laik cumhuriyetle kavgalıdır, Atatürk ile kavgalıdır ve her fırsatta intikam almaya çalışmaktadır. Ortaçağ karanlığından beslenen bir zihniyet söz konusudur. Üstelik bu siyasi iktidarın, Anayasa Mahkemesi’nin kararına göre laikliğe karşı eylemlerin odağı olduğu kesinleşmiştir. Durum iç açıcı değildir.
Yaşadığımız günler 1919 yılına benzemektedir. Bugün de ülkemizde yabancıların büyük ağırlığı söz konusudur. Ulusal değerlerimiz, özelleştirme adı altında emperyalist güçlere peşkeş çekilmektedir. Laik eğitim yerini imam eğitimine bırakmıştır. Ekonomik kriz toplumu derinden sarsmaktadır.
Bugünlere bakınca toplumun geleceği karanlıktır diyebiliriz. Ancak bütün bu olumsuzluklar, mutlaka yeni bir aydınlıkla son bulacaktır. Artık yeni bir Mustafa Kemal beklemeye gerek yoktur; Mustafa Kemal’in gençleri, Kemalizmi özümseyenler bilmelidirler ki hepimiz bir Mustafa Kemaliz. Güzel günler için örgütlü olarak yapılacak eylemler, mutlaka aydınlıkla sonlanacaktır. Türk gencinin, demokratik ve laik Cumhuriyetine sahip çıkacak azim ve kararlılıkta olduğu görülecektir.”
Karaman’ın üzerinde önemle durduğu konulardan biri de 27 Mayıs’ı 1960 İhtilali. 27 Mayıs öncesinde kurmay yarbay rütbesiyle Kara Kuvvetleri Komutanlığı Kurmay Şubesi Müdürü, 27 Mayıs’ta ise Milli Birlik Komitesi üyesi olan babası Suphi Karaman’ın tanıklıklarının yanı sıra yıllara varan araştırmaları sonucunda da üzerine kerelerce yazdığı 27 Mayıs’ın dinamizmini kitabı vesilesiyle yine günümüz izdüşümleriyle değerlendirdi Suay Karaman.
“27 Mayıs 1960 İhtilali, tartışmasız bir devrimdir” diyen Karaman, en büyük kazanım olan 1961 Anayasası’yla getirilen yeni ve çağdaş kurumlarla, sosyal hukuk devletiyle, özgür seçimlere gidilmesiyle ve bütün bunların on yedi ay gibi çok kısa bir zaman içinde başarılmasıyla, 27 Mayıs’ın tartışmasız bir devrim niteliğini kazandığını ifade etti.  

GAMZE AKDEMİR