Bugün 8 Nisan Türkiye Fizyoterapistler Günü. Ülkece yaşadığımız Kahramanmaraş merkezli deprem felaketinin üzerinden tam 2 ay geçti. 50 binin üzerinde yurttaşımızı kaybettik ve 100 binin üzerinde yurttaşımız da yaralandı. Bu süreçte acil/cerrahi tedavileri tamamlanan yurttaşlarımızın psikolojik ve fiziksel rehabilitasyonlarının mutlaka sağlanması gerekmektedir.

Rehabilitasyon disiplinlerinden biri olan fiziksel rehabilitasyon, hastanın fonksiyonel iyileşmesine katkı sunarak engelliliği azaltır, işlev kaybını önler, işlevin yeniden sağlanmasını ve mevcut işlevin artırılmasını veya sürdürülmesini sağlar. 

UZUV KAYBI

Bilimsel çalışmalara göre afet sonrası yaralanan bireylerde birden fazla engellilik durumu söz konusudur. Birçok araştırmada rehabilitasyonun uzun süreli ihtiyaç olacağı belirtilmiştir. Afet durumlarında kemik kırıkları, omurilik yaralanmaları, travmatik beyin yaralanmaları, yumuşak doku yaralanmaları, amputasyonlar, periferik sinir yaralanmaları ve yanıklar sık görülen yaralanmalardır ve bireylerde işlevsellikte fiziksel veya bilişsel kısıtlılığa neden olabilir. 

Afet ve acil durumlarda yaralananların bir kısmı yetersiz tedavi nedeniyle kısa veya uzun süreli engellilik yaşamaktadır. Rehabilitasyon müdahalesi zamanında sağlanırsa, daha iyi sağlık sonuçları elde edilebilir; hastanede kalış süreleri ve uzun süreli sakatlık olasılığı azaltılabilir. Bu yüzden fizyoterapinin yaralanan tüm vatandaşlarımız için erişilebilir, karşılanabilir ve eşit olması sağlanmalıdır.

Cumhuriyet gazetesinin 19 Mart 2023 tarihli haberine göre Dr. Köksal Holoğlu, 20 bini aşkın insanımızın uzuvlarını kaybettiğini açıkladı. Holoğlu’nun da belirttiği gibi aynı anda birçok kişi protez ihtiyacı ile karşı karşıya kaldı. Bu nedenle fizyoterapinin tedavi yönleri arasında ampute rehabilitasyonu önemli bir ihtiyaç durumuna geldi. Ampute rehabilitasyonu, uzvunu kaybeden bireyin protezi başarılı bir şekilde kullanmasını sağlayarak toplumsal yaşama maksimum düzeyde katılmasını öngörür. 

KAMUDAKİ EKSİKLİK

Afet sonrası fizyoterapi uzun ve zorlu bir süreçtir ve rehabilitasyon programları multidisipliner bir yaklaşımı gerektirir, gerekli bölgelerde yeni fizik tedavi merkezleri oluşturularak özellikle ortez ve protez alanında vatandaşlarımıza sağlık hizmeti sunulmalıdır. Özellikle afet sonrası oluşan bu ihtiyacı karşılayabilmek için kamudaki fizyoterapist eksikliği giderilmelidir. 2023/5 KPSS ile alınan 510 sözleşmeli fizyoterapist sayısı kamu ihtiyacını karşılayacak düzeyde değildir, alım sayısı artırılmalıdır. Evde bakım hizmetlerinde daha fazla sayıda fizyoterapiste görev verilmelidir. Depremden etkilenen veya farklı bölgelerde, gönüllü fizyoterapist/fizyoterapi merkezleri ile de koordineli olunmalı, kamu hizmetinin yeterli gelmeyen yönlerinde ise deneyimli özel sektör ile bağlantı oluşturulmalıdır.

Fiziksel engelli depremzedeler için iyileşme sürecinde rehabilitasyonun rolü hayatidir. Fizyoterapi sadece bireyin yaşam kalitesini iyileştirmekle kalmaz, aynı zamanda halk sağlığı yükünü de azaltır. Bu nedenle yaralıların engellilik durumu mümkün olduğunca erken dönemde kontrol altına alınmalıdır.

DİLEK ÜSTÜN

FİZYOTERAPİST