SORU: 38 yıl devlette çalıştıktan sonra emekli olmuş uzman doktorum. Emekli olduktan sonra  işyeri hekimi olarak bir fabrikada sigortalı olarak çalışmaya başladım. Emekli maaşımdan 9.000 TL’den fazla kesinti yapılıyor. Bu doğru ve haklı bir uygulama mı?  Metin Y.

5510 sayılı Kanunun Ek 84. maddesinde, tabip kadro ve pozisyonu esas alınarak emekli aylığı bağlanmış olup aylığıyla birlikte makam tazminatı ödenmesine hak kazanamamış olan tabiplerden ilgili mevzuata göre uzman olanlara, (26.000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda her ay emekli aylıklarıyla birlikte ilave ödeme yapılacağı öngörülmüş. İlave ödemeden yararlananlardan, sosyal güvenlik destek primi ödemek suretiyle çalışanlar dahil herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna tabi çalışanların ilave ödemelerinin çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ay başından itibaren kesileceği, işten ayrılanların çalışmalarının sona erdiği tarihin yazılı istek tarihi kabul edilerek ilave ödemelerinin, çalışmalarının sona erdiği tarihi takip eden ay başından itibaren yeniden ödenmeye başlanacağı belirtilmiş. Uzman hekim olarak bu ilave ödemeden yararlandığınız ancak çalışmaya başlamanız nedeniyle bu ödemenin kesildiği anlaşılıyor. 1/7/2022 tarihi itibarıyla uzman tabiplere yapılan ilave ödeme tutarı; 26000 x 0,333603 = 8.673,68 TL olup işten ayrılmanız halinde ilave ödemeniz yapılmaya başlanır.

Soru: 1965-1967 yıllarında 18 ay yedek subay olarak Emekli Sandığı’na, 1967-1969 süresinde 23 ay SSK’ye prim ödedim. 1969 yılından sonra da ABD’ye gittim ve buradan emekli maaşı alıyorum. Türkiye’de herhangi bir mali veya sosyal hakkım var mı? Hayati K.

Belirttiğiniz çalışma sürelerine göre Türkiye’de 1230 gün Emekli Sandığı ve SSK kapsamında hizmetiniz var. Amerika ile Türkiye arasında sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmamakla birlikte Amerika’da geçen çalışma sürelerinizi 3201 sayılı kanun kapsamında borçlanabilirsiniz. Borçlanılan süreler Bağ-Kur kapsamında hizmet olarak değerlendiriliyor. Bu durumda Bağ-Kur kapsamında Türkiye’den emekli olabilirsiniz. Bağ-Kur kapsamında emeklilik koşullarınız; 58 yaş, 25 tam yıl (9000 gün) veya 58 yaş 15 tam yıl (5400 gün). Kanunda öngörülen emeklilik yaş koşulunu yerine getirmiş olmak kaydıyla, eksik gün sayınızı yurtdışı borçlanmasıyla tamamlayabilirsiniz.

Soru: 10/03/1992-30-06-2005 arasında 4790 gün Bağ-Kur, sonrasında ise 1059 gün SSK hizmetim var. 22/07/1971 doğumluyum. Emeklilik planlamasını nasıl yapmalıyım? Erkan Ö.

Bağ-Kur ve SSK kapsamında çalışmalarınızın bulunması nedeniyle tarafınıza hangi statüde aylık bağlanacağı hususu 2829 sayılı kanunun 8. maddesi kapsamında belirlenir. Son yedi yıllık (2520 gün) fiili hizmet süresi içerisinde en fazla prim ödediğiniz statüde, sürelerin eşit olması halinde son statü kapsamında tarafınıza emekli aylığı bağlanır. Bağ-Kur dan sonra SSK kapsamında çalışmanız bulunduğundan 1059 gün SSK hizmetinizi 1260 güne tamamlamanız halinde SSK kapsamında emekli olursunuz. 10/3/1992 başlangıç tarihinize göre SSK emeklilik koşullarınız; 25 yıllık sigortalılık süresi, 53 yaş ve en az 5600 gün. 25 yıllık süre ve gün koşulunuz yerine gelmiş. 1971 doğumlu olduğunuz için 53 yaş koşulu 22/7/2024 tarihinde yerine gelecek. Bu tarihten önce emekli olmanız mümkün görünmüyor. Bağ-Kur kapsamında emeklilik koşullarınız ise 53 yaş, 25 tam yıl (9000 gün) veya 58 yaş 15 tam yıl (5400 gün). Bu durumda, SSK kapsamından çıkıp yine Bağ-Kur kapsamında prim ödemeniz gerekir.

Soru: Ben SSK, eşim Bağ-Kur emeklisi. Eşin vefatı halinde, diğer eş emekli aylığına hak kazanır mı? Bülend H.

5510 sayılı yasada, sigortalının ölümü halinde hak sahibi eşlere ölüm aylığı bağlanması için aranan tek koşul, ölüm tarihinde ölen sigortalı ile resmi nikâh akdinin bulunması. Bunun dışında eşlerin çalışması veya emekli olması, ölen eşlerinden aylık almalarına engel değil. Eşlere bağlanan ölüm aylığı; eşin yeniden evlenmesi veya ölümü halinde kesiliyor. 

SORULARINIZ İÇİN 

nergis.simsek@cumhuriyet.com.tr adresine e-posta yollayabilirsiniz.