Asgari ücretle emekli maaşları arasındaki makasın açılmaması için asgari ücrete ne kadar zam yapılmalı?

Çalışma ve emeklilik hayatının birbirine göre avantaj veya dezavantaja dönüşmemesi için aylıklar yönünden çalışanlarla emekliler arasındaki makasın açılmaması, asgari ücrete ve emekli maaşlarına yapılan artışların birbirine paralel olması gerekiyor. 

2022 yılı için yıllık olarak açıklanan asgari ücrete ek zam yapılıp yapılmayacağı hususunda iktidar cephesinden net bir açıklama gelmemekle birlikte, 2022 Temmuz ayında emeklilere verilecek aylık artışı hemen hemen belli oldu. 5510 sayılı kanunun 55. maddesi gereğince SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin aylıkları bir önceki altı ayda gerçekleşen enflasyon oranında artırılıyor.

2022 Ocak ayında emekli maaşları bir önceki altı ayda (2021 Temmuz-Aralık) gerçekleşen yüzde 25.47 enflasyon oranında artırıldı. Emeklilere 2022 Temmuz döneminde, yine bir önceki altı ayda (2022 Ocak-Haziran) gerçekleşen enflasyon oranında artış verilmesi gerekiyor. 2022 yılında ilk beş ayda (2022 Ocak-Mayıs) açıklanan enflasyon oranı şimdiden yüzde 35.62’ye ulaşmış durumda. Haziran ayı enflasyon oranı da açıklandığı zaman bu oranın en az yüzde 38 olması bekleniyor. Diğer bir ifadeyle, 2022 Temmuz döneminde emeklilerin aylıklarının en az yüzde 38 oranında artırılması gerekiyor. Bu durumda 2022 yılında emekli aylıkları yıllık kümülatif olarak yaklaşık yüzde 73 oranında artırılmış olacak.

Diğer taraftan, 2022 yılında asgari ücret yıllık belirlenerek bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 40 oranında artırıldı. Brüt asgari ücret 5.004 TL, net asgari ücret ise 4.253,40 TL oldu.

Piyasadaki asgari ücret ile emekli maaşları arasında var olan makasın daha da açılmaması için 2022 yılı için belirlenen asgari ücretteki artışın, toplamda en az emekli maaşlarına yapılan artış kadar olması gerekiyor. Emekli aylıklarına 2022 yılında toplamda yaklaşık yüzde 73 oranında zam yapılacak ise asgari ücrete de 2022 yılında yaklaşık yüzde 40 oranında yapılan zamma ilaveten en az yüzde 23 oranında ek zammın yapılması gerekiyor.

2022 yılında günlük 166.80 TL olarak belirlenen asgari ücretin yüzde 23 oranında artırılması halinde, bir günlük asgari ücret tutarı 205.16 TL, bir aylık brüt asgari ücret tutarı 6.155 TL olacaktır. 

Tabii bu rakamlar yüksek enflasyon rakamları nedeniyle alım gücü sürekli eriyen ve gelirleri bırakın yoksulluk sınırı, açlık sınırının altında kalan asgari ücretli ve emekliler için asla yeterli olmayacaktır.

SORU: 2002 yılında SGK’den emekli oldum. Emekli olduktan sonra çeşitli işyerlerinde SGK’ye kayıtlı olarak yeniden çalışmaya başladım. En son çalıştığım işyerinde 2013 Nisan ayından beri çalışıyorum. SGK emeklisi olduğum için işyerinden ayrıldığımda kıdem tazminatı alabilir miyim? Mehmet Y.

Emekli olmadan önce çalıştığı işyerinden kıdem tazminatını alarak ayrılan ve emeklilik sonrası farklı bir işyerinde çalışmaya başlayanların kıdem tazminatı hakkı aktif sigortalılarla yani emekli olmamış kişilerle aynı. Tek farklı husus, bunlar emeklilik gerekçesi ile yeni işyerinde kıdem tazminatını alamıyorlar. 1475 sayılı kanunun 14. maddesinde emeklilik dışındaki diğer koşullar; işveren tarafından iş sözleşmesinin ahlak ve iyi niyet kuralları dışındaki bir nedenle fesh edilmesi veya işçi tarafından İş Kanunu’nun 24. maddesinde belirtilen haklı nedene dayandırarak işten ayrılması veya ölüm nedeniyle iş sözleşmesinin sona ermesi olup bu durumlarda emekliye kıdem tazminatı ödeniyor.   

SORU: SSK emeklisi olan babam 25.5.2022 tarihinde vefat etti. Ne kadar cenaze ödeneği alabiliriz? Cenaze ödeneği anneme mi ödenecek? Sabahattin S.

2022 yılında ölen SSK emeklisi için hak sahiplerine ödenecek cenaze ödeneği tutarı 1.250 TL’dir. Cenaze ödeneği, sırasıyla sigortalının eşine, yoksa çocuklarına, o da yoksa ana babasına, o da yoksa kardeşlerine verilir. 

SORULARINIZ İÇİN 

nergis.simsek@cumhuriyet.com.tr adresine e-posta yollayabilirsiniz.