Bir ülkenin uygarlık düzeyi, müzelerine, ören yerlerine gösterdiği özenle eşdeğerdir. Müzelerdeki antik eserler, bir ülkenin geçmiş ve geleceğidir, bu nedenle tıpkı bir çocuk gibi özenle, dikkatle korunması gerekir. Ne yazık ki dünyanın 42 uygarlığının en değerli eserlerine sahip olan ülkemiz, bu konuda inanılmaz vurdum duymazdır.
Gördüğü her heykeli, put diyerek dinamitleyen IŞİD gibi cihatçı örgütlere gerek yok, bizzat biz kendimiz bu büyük mirasın yok edicileri arasındayız. Ve neler olup bittiğinden haberimiz yok. Örneğin Eskişehir Eti Müzesi’nde müze müdürü oğlunun sünnet törenini yapıyor. Şefkatle korunması gereken eserlerin arasında pembe örtülü yemek masaları, davetliler. Davetlilerin nasıl eğlendiklerini bilmiyoruz, ama halay çeken ayakların o güzelim Kibele heykellerine özen göstereceklerini hiç sanmıyorum. Ayrıca nedir onlar öyle, alt tarafı şişman mı şişman bir kadın!..
Bu haberi okuduğumdan beri dehşet içindeyim. Meğerse, o müzede bu ilk değilmiş. Eskişehir kentini bence fazla ve bölgeye hiç uymayan heykellerle donatan Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen de orada nikâh kıymış. Burada artık ben pes diyorum.
Yıllardır şunları yazdım. Yurtsever olmak elinde bayrak “Bir Türk dünyaya bedeldir” sloganıyla dolaşmak ya da en olmayacak yerlerde Onuncu Yıl Marşı’nı söylemek değildir. Yurtsever olmak, ülkenin dört bir yanına gitmek, geçmiş uygarlıkların bizlere bıraktığı olağanüstü tapınakları, heykelleri, evleri, camileri daha pek çok şeyi görmek, hikâyesini öğrenmek ve onları geleceğe taşımak için çocuklara, torunlara müzelerin kutsallığını, ören yerlerinin cümbüşünü hiç bıkmadan anlatmaktır.
Ben Türkiyeli bir yurttaş olarak, ne zaman yurtdışına gitsem, çok canım sıkılır. Gittiğim yerlerdeki müzelerde küçücük çocuklar görürüm, ellerinde kâğıt kalem pür dikkat öğretmenlerinin anlattıklarını dinlerler. Hikâyede adı geçen kişilerin heykellerine dalıp giderler. Ya da tek bir uygarlığın nasıl insanları kendine çektiğine tanık olurum; Mısır’da, Peru’da olduğu gibi. Tam o sırada 42 uygarlığın en değerli unsurlarına sahip ülkemin, hali aklıma gelir, müzeleri aklıma gelir. Gel de canın sıkılmasın.
Müzeler sadece müze değildir. Müzeler hayal gücümüzü zorlarlar, bize yepyeni maceralar için yol gösterirler. Burada şu aklıma geliyor, bizim insanımız müzeye gitmez. Pazar günleri çoluk çocuk piknik yapmak dışında farklı bir alışkanlığımız yoktur. Acaba müzelerde yapılan sünnet düğünleri ya da nikâh törenleri sırasında bir iki kişi de duvarlardaki mozaik tablolara, antik heykellere bir bakış atar mı? Olur olur. Vallahi o zaman bu yeni alışkanlığı destekleyebilirim. Yıllar önce, bir festival nedeniyle bir grup sanatçı-gazeteci arkadaş Afyon’a gitmiştik. Afyon müzesi çok değerli Frikya heykellerinin bulunduğu bir müzedir. Müzeye gitmek istedik, kapalıydı. Nedeni de belli değil. Biz inatçıydık, Kültür Bakanlığı’nı aradık ve bir süre sonra müze açıldı. Tam o sırada yanımdan yıldırım hızıyla on yaşlarında bir kız çocuğu geçti. Koşarak gidip bir Frikya kadın heykelinin karşısında durdu ve heykelle konuşmaya başladı. Sordum çok sevinçliydi, bu heykel onun arkadaşı ve sırdaşıymış, bir aydır müze kapalı olduğu için görüşmemişler. Şimdi buluşmuşlar!
Gene yıllar önce, Side’de çamaşır yıkayan bir kadın görmüştüm. Çamaşırlarını bir sunak taşının üstünde dövüp duruyordu. Yanına gidip “Çamaşırlarını dövdüğün bu sunak taşı çok kıymetli” demiştim. Serde gençlik var, ukalalık var. Kadın da bana dönüp “bu taş benim evimin önünde duruyor, bak bak ne olacak, bari işe yarasın” demişti!..
Belki de o haklıdır.
Şimdi düşünüyorum; bence Eskişehir Müzesi’nde heykelleri en çok rahatsız eden, her sünnet töreninde çalınan fantezi müzik olmuştur. Birbirlerine “biz kimiz, nereden geldik, burası neresi” diye sormaktan bitap düşmüşlerdir.