İsrail’de “süreç olarak faşizm” yaklaşık bir yıl içinde ülkeyi, bir soykırım noktasına taşıdı.

FAŞİZM VE PROVOKASYON

İsrail, 2022’de genel seçimlere giderken, Likud lideri Binyamin Netanyahu yolsuzluk iddialarıyla yargılanıyordu; eğer yeniden başbakan olamazsa hapse düşecekti. Likud 2022 seçimlerinde, 120 iskemleli Knesset’te (meclis) 32 iskemle kazanabildi. Netanyahu yeni hükümeti, ancak, dinci faşist, yerleşimci hareketin Smotrich, Ben-Gvir gibi liderleriyle, onların tüm taleplerini kabul ederek kurabildi.

İsrail, Yahudiler açısından, geniş hak ve özgürlüklere sahip liberal demokratik rejimle yönetiliyordu. Ancak bu, Filistin halkı açısından ırk ayrımına dayalı bir “apartheid” rejimiydi. Yeni hükümet, hemen “süreç olarak faşizmin” önündeki engelleri kaldırmaya girişti; yasama, yürütme, yargı arasındaki dengeleri yürütmeden yana bozmaya, dengeleme-denetleme kurumlarını etkisizleştirmeye başladı. Batı Şeria’da ve Doğu Kudüs’te yerleşimcilerin Filistinlileri hedef alan saldırıları, konut ve arazi gaspları hızlandı. 

Faşist politikacıların elinde “tutsak” Netanyahu savunma bakanlığının mali merkezini Smotrich’e; iç güvenlik örgütünün, polisin yönetimini, geçmişte terörizmden yargılanmış bir faşist olan Ben-Gvir’e verdi. Dinci tarikatlar, ırkçı faşist akımlar da eğitim sistemini yeniden şekillendirmeye giriştiler.

“Süreç olarak faşizm” hızlanırken İsrail halkının direnişi de artıyordu. 9.8 milyon nüfuslu İsrail’de, yüz binler sokakları, meydanları dolduruyordu. Polis göstericilere karşı giderek daha sert davranırken Tel Aviv’de bir milyondan fazla insanın katıldığı bir miting gerçekleşti. Netanyahu rejiminin üzerindeki basınç giderek artıyordu. Rejimin içindeki güç rekabeti devlette yeni çatlaklar oluşturuyordu. Ordu ve istihbarat örgütleri Netanyahu rejiminin devlette başlattığı değişikliklerden hoşnut değildi. 

Hamas’ın, 7 Ekim saldırısını, bu koşulları değerlendirerek, İsrail ile Arap ülkeleri arasında başlayan yakınlaşmayı sabote etmek, Filistin sorununu yeniden gündemin merkezine sokmak için planladığı söylenebilir. Ancak büyük bir Hamas saldırısına ilişkin istihbarat olduğu halde önlem almayan, Nova müzik festivalini iptal ederek alanı boşaltmayan İsrail devletinin (Yaniv Kubovich, Haaretz, 05/12/2023), bu saldırının adeta bir “pogrom”a, dolayısıyla süreç olarak faşizme hizmet etmesi beklenen büyük bir provokasyona dönüşmesindeki rolünü de görmek gerekir.

FAŞİZM VE SOYKIRIM

Gerçekten de 7 Ekim provokasyonu İsrail’de siyasetin gündemini radikal biçimde değiştirdi. Rejim hızla Gazze’yi bombalamaya, zırhlı araçlarla işgal etmeye başladı. 23 Ocak gününe kadar 10 bini, çocuk en az 26 bin Filistinli öldü, yaklaşık 70 bin Filistinli yaralandı. Yaşam alanları, hastaneler, camiler, kiliseler bombaların altında yok oldu. Bu yıkım İsrail’i, Uluslararası Adalet Divanı’na taşıyacak bir soykırım girişimine dönüştü. Ancak bu sırada, hükümet karşıtı muhalefet dalgası, faşizme karşı “isyan ateşi”, “pogrom”un yarattığı derin korkunun, öfkenin, acıların yanı sıra, yükselen milliyetçi ırkçı propagandanın etkisi altında büyük ölçüde söndü. Dinci faşist liderler hükümet içinde yeni bir inisiyatif kazanarak Gazze’yi işgal edip, yıkıp yakıp boşaltıp yerleşimlere açmaya projelerini uygulamaya soktular. İsrail’de Yahudi halk üzerinde de denetim, sansür, hareketleri kısıtlama, muhalif entelektüellere saldırılar gibi baskılar artmaya başladı. Artık Gazze’deki savaşı eleştirenler vatan haini muamelesi görüyordu. Böylece, Martinikli antiemperyalist filozof, şair, siyasetçi Aimé Césaire’ın “Faşizm sömürgelerde uygulanan rejimin ana vatana taşınmasıdır” tespitini bir kez daha doğruluyordu.

İsrail deneyimi de faşist hareket bir kez devlete ulaştıktan sonra, parlamentarizmin, genel seçimlerin rejime meşruiyet kazandırmaktan, süreci ilerletmekten başka bir işe yaramadığını; faşizmin, savaşlarla, provokasyonlarla artan baskıyla, şiddetle muhalefeti yıldırarak yoluna devam edeceğini gösteriyor. Geçenlerde, İsrail’in saygın gazetelerinden Haaretz’de bir yorumcu sürecin ilerleme hızına bakarak uyarıyordu: “İsrailli demokratlar bir iç savaşa hazır olmalıdır!”