İstanbul Büyükşehir Belediyesi, ünlü tiyatro-sinema adamı Muhsin Ertuğrul’un ölümünün 44. yıldönümünde “Muhsin Ertuğrul” başlıklı bir prestij kitabı yayımladı. Ülkemizin önemli sanat arşivcilerinden araştırmacı yazar Gökhan Akçura’nın hazırladığı 704 sayfalık yapıt, son derece lüks ve özenli bir baskıyla sunuluyor.

Kitapta Akçura’nın giriş yazısıve Efdal Sevinçli’nin Ertuğrul’unyaşamöyküsünü oluşturan aşamalarıbelirleyen ayrıntılı sunumu ile birlikteon beş yazarın kaleminden çıkmışyirmi makale ile kaliteli olarak basılmışonlarca fotoğraf yer alıyor.

Kitap iki ana bölümden oluşuyor.Muhsin Ertuğrul’un tiyatrodakiserüvenini dillendiren ilk bölümdeyer yer Gökhan Akçura imzasını dataşıyan on iki makale bulunuyor. İkincibölümde ise altı makale boyuncaErtuğrul’un Türk sinemasındaki öncükonumu anlatılıyor.

ERTUĞRUL'UN TİYATRODAKİ SERÜVENİ

Efdal Sevinçli, Ertuğrul’unDarülbedayi’nin kuruluş ve oluşumaşamalarıyla başlıyor öyküyüanlatmaya. Sanatçının yurtdışındatiyatro adına öğrendikleri yeri geldikçesıralanıyor. Ardından Metin Balay’ınCumhuriyet öncesindeki MuhsinErtuğrul’u aile yaşamı, tiyatroyaadım atışı ve yaptığı katkılarla birlikteanlatan çalışması geliyor. NesimOvadya İzrail imzalı bir sonrakibölümde ise Muhsin Ertuğrul’un 20.yüzyıl Ermeni tiyatrosunun önde gelenisimleri ile olan etkileşimi dile geliyor.Akçura’nın Darülbedayi bünyesinde“ilk tiyatro mektebi”nin açılışını anlatanyazısını Murat Tuncay’ın, Türktiyatrosunda sahne arkası disiplinininErtuğrul tarafından geliştirilmesinitartışan makalesi izliyor.

Kitabın tiyatro konusunu ele alan bölümü Akçura’nın ilk çocuk tiyatrosunun kuruluşunu ve Darülbedayi’den Şehir Tiyatrosu’na ulaşılan yıllardaki operet modasını, Sündüz Haşar’ın Ertuğrul’un Devlet Tiyatrosu Genel Müdürlüğü deneyimini, Zeynep Miraç’ın Küçük Sahne’de Ertuğrul’un Türkiye’deki ilk çağdaş “özel tiyatro” deneyimini, Hilmi Zafer Şahin’in Muhsin Ertuğrul’a ilişkin anıları, İrfan Dağdelen’in Muhin Ertuğrul’a ilişkin arşivi dillendirdiği yazılarla ve Orhan Alkaya’nın “Seyircisini Yaratan Adam: Muhsin Ertuğrul” başlıklı makalesiyle noktalanıyor.

HEM TİYATRO HEM SİNEMA

Kitabın ikinci bölümünde yer alan sunumların başında Burçak Evren’in Ertuğrul’u “sinemamızda ilklerin yönetmeni” olarak selamladığı yazısı yer alıyor. Ardından Oya Kasap Ortaklan’ın, sanatçının Almanya’da sinema adına attığı ilk adımları ve Elif Rongen Kaynakçı’nın Ertuğrul’un Alman sinemasında yaptığı yolculuğu betimleyen makaleleri geliyor. Ali Özüyar ise sanatçının Sovyet Rusya’daki çalışmalarını anlatıyor. Kitap, Muhsin Ertuğrul’un Türk sinemasındaki ürünlerini dillendiren Ali Can Sekmeç’in “Kemal Film ve Ertuğrul Muhsin Bey” ve Gökhan Akçura’nın Ertuğrul’un sinema çalışmalarını “İpek Film Yönetmeni” başlığıyla son aşamaya taşıdığı makalesiyle noktalanıyor.

Muhsin Ertuğrul’un anıları ve yazıları Prof. Dr. Özdemir Nutku’nun yönetiminde, Dokuz Eylül Üniversitesi öğretim elemanları tarafından, özellikle de Efdal Sevinçli’nin çabalarıyla, “Benden Sonra Tufan Olmasın” başlığını taşıyan kitapta bir araya getirilmişti (1989, Dr. Nejat F. Eczacıbaşı Vakfı, İstanbul). İstanbul Büyükşehir Belediyesi yayını olan yeni “Muhsin Ertuğrul” kitabı ise sanatçıyı yeni kuşaklara tanıtma amacını taşıyor.

Bu değerli çalışmaya emeği geçen herkes sağ olsun...