Kars'tan Sarıkamış'a giderken yol üzerinde Birinci Dünya Savaşı'nda şehit düşmüş askerlerimizin şehitliği var. Kefensiz defnedilmiş on binlerce genç için yalnızca sembolik mezar taşları dikilmiş.

Adları ve yaşları var. Soyadı yerine baba adları ile memleketleri yazılı. Bu taşlara bakarak o dönemin siyasal haritasını yeniden çizmek mümkün

Kimi Bağdat'tan gelmiş, kimi Selanik'ten, kimi Bosna'dan, kimi Şam'dan. Kosova'dan özelikle de Priştine'den, gelenler de var. 19 yaşında, 20 yaşında Anadolu'nun en doğusundaki ovalarda ve en yüksek dağlarının yamaçlarında şehit düşmüşler.

Bu mezar taşları hiç kuşkusuz Kosova ve Kosovalı soydaşlarla olan bağlarımızın en anıtsal gerekçesi. Bir insan ömrü kadar yakın bir süre önce, Anadolu'nun yardımına koşmuşlar.

Doğup büyüdükleri topraklara geri dönememişler. O topraklar da elden çıkmış. Ama onların bu topraklara kalan gencecik bedenleri sayesinde Türkiye Cumhuriyeti kurulabilmiş.

Kosova adı, Balkanlar'a Osmanlı İmparatorluğu'ndan önce yapılmış Türk göçlerinden kalma bir ad: "Kuş ovası"nın zamanla yuvarlanmış biçimi. Tıpkı Kosova'daki “Mahmutpaşa” kentinin yüzyıllar içinde “Mamuşka” halini alması gibi.Çevresinde Arnavutluk, Karadağ, Kuzey Makedonya, Sırbistan var.

Kosova, 2008'de Sırbistan'dan ayrılıp tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti. Diplomatik olarak bugüne dek 117 ülke tarafından tanındı. Avrupa'nın en zengin linyit ve değerli maden yataklarına sahip olmasının yanında, jeopolitik açıdan da önemli bir konumu var.

Kosova'daki Türk nüfusu resmi rakamlara göre 20 bin dolayında. Ama gerçekte 60 binin üzerinde olduğu kabul ediliyor. Soğuk savaş döneminde kendilerine soğuk bakıldığından Türkler'in kendilerini Arnavut diye yazdırdıkları biliniyor. Kosova, Balkanlar'daki etnik karışıklığın tarih karmaşasının tipik bir örneği.Birinci Dünya Savaşı'ndan İkinci Dünya Savaşı'na kadar eğitim dili Sırpça, daha sonra Arnavutça olmuş. Türkçe eğitim 1950'lerde başlamış. Halen Türkçe eğitim veren ilk ve orta dereceli okullar ile Priştine Üniversitesi'nde Türk Dili ve Edebiyatı bölümü bulunuyor. Türkçe bugün Kosova’da, Prizren, Mamuşa, Priştine, Mitroviça, Vıçıtırın, Gilan belediyelerinde resmî statüye sahip.

Ayrıca ve bu Yanova, Mitroviça ve İpek  yerleşim bölgelerinde de Türk nüfus yaşıyor. Kosova, İstanbul'un fethinden çok önce I. Murat  zamanında 1389’da Osmanlı yönetime geçti. 1913, Balkan Harbi'ne kadar beş yüz yıl Türklerin yönetiminde kaldı.

İşte Türklerin vizesiz uçabileceği Kuş Ova'ya bir kuşbakışı...