Yurttaştan milyarlarca lira alınacak ama KÖİ şirketlerinin ödeyecekleri ek vergi devede kulak kalacak

AKP’nin Meclis’e sunduğu “vergi torbasından” ne kadar gelir sağlanacağı belli oldu. Teklife göre yap-işlet-devret modeli çerçevesinde gerçekleştirilen projeler ile kamu özel işbirliği (KÖİ) modeli çerçevesinde yürütülen projelerde faliyette bulunan kurumların kazançları üzerinden yüzde 25 yerine yüzde 30 oranında kurumlar vergisi hesaplanması öngörülüyor.

Hazırlanan etki analizine göre, bu kapsamda 44 mükellef bulunuyor. Bu mükelleflerin beyan ettikleri matrah üzerinden 2.8 milyar TL kurumlar vergisi tahakkuk etti. Öneri çerçevesinde bu mükellefler için kurumlar vergisinin yüzde 30 olarak uygulanması durumunda 557 milyon TL kurumlar vergisi etkisi olacak. 

Teklifle, gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faliyetlerde kullanılan deniz araçları, özel tekne ve yatlara limanlarda verilen hizmetlerde artık KDV istisnası olmayacak. Bu araçlara sağlanan KDV istisnası kaldırılacak. Buradan yıllık toplam 5.4 milyar TL gelir hedefleniyor.

Serbest bölgelerde faliyet gösteren kurumların yurt içine yaptıkları satışlardan elde edilen kazançlara tanınan istisna kaldırılıyor. Etki analizine göre, 2023 yılı itibarıyla serbest bölgelerde faaliyet gösteren 652 mükellef 42 milyar TL kurumlar vergisi istisnasından yararlandı. Vergi etkisi yaklaşık 10 milyar TL olarak hesaplandı. İstisnanın ihracat ile sınırlandırılması durumunda, 2025 yılı için 2.5 milyar TL gelir etkisi olacağı tahmin ediliyor.

Teklifle kısa vadeli sigorta prim oranları yükseltiliyor. Kısa vadeli sigorta kollarına tabi olup prim oranı yüzde 2 olan 18 milyon 225 bin 229 sigortalı bulunuyor. Yüzde 2 olan kısa vadeli sigorta prim oranının yüzde 2.25 olması halinde tüm sigortalıların prime esas kazanç alt sınırı üzerinden bildirildiği varsayımı altında prim gelirlerinde aylık 911 milyon 375 bin 357,68 TL, beş aylık yaklaşık 4.6 milyar TL ve bir yıllık süreçte ise yaklaşık 10.9 milyar TL artış olması öngörülüyor. 

Teklifle en düşük emekli aylığı 12 bin 500 liraya çıkarılıyor. Bu yapılmadan temmuz zamlarıyla birlikte 10 bin TL’nin altında aylık alan emekli sayısı 1.1 milyondu. En düşük aylığın 12 bin 500 liraya çıkarılması ile 3.7 milyon emekli “sefalette eşitlenecek.” Ortaya çıkan maliyet ise 33.2 milyar TL. 

Teklifle EYT’lileri çalıştırmaya devam eden işverenlere sağlanan 5 puanlık sosyal güvenlik destek primi indirimi kaldırılıyor. Sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalı çalıştıran işverenlere bir sigortalı için bin 13 TL - 7 bin 500 TL prim indirimi uygulanıyordu. Bunun kaldırılması ile kamu giderlerinde aylık 1 milyar 140 milyon TL, beş aylık 5.7 milyar TL ve yıllık 13.7 milyar TL azalma olacak. 

Teklifle asgari kurumlar vergisinin kurum kazancının yüzde 10’undan aşağıda olamayacağı öngörülüyor. Etki analizinde, “62 bin kurumlar vergisi mükellefinin etkilenmesi ve ilave 70 milyar TL yıllık gelir etkisi olacağı beklenmektedir” denildi. 

Teklifle çok uluslu şirketlere küresel asgari kurumlar vergisi uygulanması öngörülüyor. Buradan tahmini 40 milyar TL gelir bekleniyor.  

‘HARÇTAN’ 4.3 MİLYAR GELECEK

Teklifle yurt dışı çıkış harcı 500 liraya yükseltiliyor. Etki analizinde, “2023 yılında 8 milyon 743 bin 760 kişi yurt dışına harç ödeyerek çıkış yapmış olup, 2024 yılında da aynı sayıda kişinin yurt dışına harç ödeyerek çıkış yapacağı varsayımı ile yıllık gelir etkisinin 4.3 milyar TL olacağı tahmin edilmektedir” denildi. Bu arada etki analizine göre geçen yıl yapılan denetimlerde 30 bin 378 kişinin mükellef olmadan çalıştığı ortaya çıktı.