İllüzyon, “algı çarpıtılması” demek.
Yanılsama. Olan bir şeyi olmadığı gibi görme yanılgısı.
“İllüzyonist Zati Sungur”, çocukluğumuzun ünlü sihirbazı idi.
Smokin tarzı giysisi, papyon kravatı ile şık bir gösteri ustası.
Gösterisinin başında yaptıklarının “sihir” olmadığını, hazırlanmış bir oyun olduğunu anlatır, seyircilerini böyle yanılmalara karşı hazırlardı. Ama biz onun yaptıklarını hep sihir olarak kabul eder, şaşma duygumuzu bozmazdık.
Ah Zati Sungur Usta ah!
Bugünkü halimizi görse böyle açıklamalara hiç kalkışmazdı.
Bugünün seyircileri Zati Sungur Usta, neleri ne kabul ediyor, görseydin çok şaşardın. Kendini usta değil çırak bile saymazdın.
Bugün memleketimin insanları, büyükleri ne derse kayıtsız şartsız inanıyorlar Zati Sungur Usta.
Ama büyükleri ne derse desin.
Söz temsili, ellerinde milyon dolarlar bulunan kasalarla görülseler -yok ya, temsil dedik- milletim,“A bu da nesi?” demiyor, soruyor: “Ne yapıyorsunuz büyüğüm?”, Büyüğü de diyor ki, “Baksana, yoksullara dağıtacağım parayı sayıyorum.”
Diyor mu? Diyor. Milletim inanıyor mu? İnanıyor.
Oyun değil, sihir değil, olanın ta kendisi.
Temsil, büyüğüm diyor ki, “Ben çobanım.”
O çoban olursa sen ne oluyorsun? Koyun oluyorsun değil mi? Hani, çobanın sürüsünde bir koyun.
Vatandaşım, “Canım ben koyun muyum?” demiyor.
Vatandaşım ne diyor bilir misin: “He, ben koyunum. Sana kelle paça çorbası olayım büyüğüm” diyor.
Nedir bu şimdi Zati Sungur Usta?
Ne diyorsun bu işe.
Sen kendine “illüzyonist” diyordun.
Yani, “algı yanıltıcısı”.
Biz bunlara ne diyelim usta?
Burada algı yanılması mı var, yoksa anahtar teslim boyun eğiciliği mi?
Misal yani, “memlekette ileri demokrasi var” diyorlar.
“Ben görmüyorun demokrasi falan” demeye kalmıyor, hemen “hain, alçak, terörist, sen vatanına düşmansın” diye bir saldırı başlıyor. Polis alıp götürmezse satırı kapan senin peşine düşüyor.
Teröristler bomba patlatıyor. Yaşanıyor artık bunlar.
Söylemen gereken şey belli:
“Şehitler ölmez, vatan bölünmez.”
Demekle olmuyor demeye gelmez, dikkat et.
“Neden oluyor bunlar?” diyemezsin.
“Hükümet bunları önlemekle görevli değil mi?” demezsen iyi olur.
“Bunları önleyemiyorsa hükümet istifa etmeli” sözlerini aklından bile geçirmesen daha iyi.
Zira, hükümeti istifaya çağırmak demek teröristlerin isteğini dillendirmek sayılır ki senin de terörist olman gibi bir şeydir. Aman ha. Sen de terörün kurbanı olma.
İllüzyon böyle bir şeydir usta. Sen âlâsını bilirsin.
Olanı olmamış sayma.
Olmamışı olmuş gibi görme.
Var olanı yok sanma.
Yok olanı var sayma.
Toprak yağmasını imar say.
Cebine dalan eli öpüp başına koy.
Kıçına vurulan tekmenin tozunu sil.
Yüzüne yağan tükürüğe şükürler et.
Geçmediğin köprülere hayran kal.
Girmediğin saraylara bak, gözün yaşarsın.
Koş dedilerse koş.
Sus dedilerse sus.
Vur dedilerse vur.
Yat dedilerse yat.
Kalk dedilerse kalk.
Vay benim insanım, vay ki vay.
Gör deyince gör.
Kör deyince kör.
Sana bir şey diyeyim.
Biz çocukluğumuzda Zati Sungur’u seyredip şaşar kalırdık. Adam sihir yapıyor sanırdık.
O da bizi kandırmasın diye “Bu sihir değil efendim, bu bir oyun” derdi.
Bugünleri görseydi, “Asıl ustalarım gelmiş, kusura bakmayın” der, başını eğip sahneden inerdi.
İşte böyle efendiler.
Oyun da budur, sihir de budur, sahne de budur, usta da budur...