AIDS ve HIV ile mücadelede 'etiketlenme ve damgalanma' endişesi etkili oluyor

Dünya Sağlık Örgütü’nün toplumda HIV/AIDS konusunda farkındalığı artırmak amacıyla ilan ettiği 1 Aralık Dünya AIDS Günü, bu hastalığa karşı bilinçlenmenin önemine dikkat çekiyor. İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Özge Ünlü, HIV/AIDS’in tanımı, belirtileri, tedavisi ve korunma yöntemleri hakkında önemli açıklamalarda bulundu.

HIV NEDİR VE VÜCUTTA NASIL ETKİLER YARATIR?

Doç. Dr. Özge Ünlü, HIV’in "İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü" anlamına geldiğini belirterek, bağışıklık hücrelerini hedef alan bu virüsün bağışıklık sistemini zayıflatarak enfeksiyona yol açtığını ifade etti. “HIV vücuda girdikten sonra akyuvarların içerisine yerleşir ve çoğalarak bu hücrelerin sayısını ve işlevini azaltır. Bağışıklık sistemi bozuldukça, birey diğer enfeksiyonlara ve kanserlere karşı savunmasız hale gelir. Bu durum HIV enfeksiyonunun ilerleyen aşamalarında AIDS adı verilen bir sendroma dönüşebilir” dedi.

DÜNYADA HIV/AIDS VERİLERİ

Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı (UNAIDS) raporuna göre, dünyada şu anda yaklaşık 40 milyon kişi HIV ile yaşamını sürdürüyor. Doç. Dr. Ünlü, epideminin başlangıcından bu yana 88,4 milyon kişinin HIV ile enfekte olduğunu ve 42,3 milyon kişinin AIDS nedeniyle hayatını kaybettiğini belirtti. Tedavi ve farkındalık sayesinde yeni vaka sayılarında ve AIDS’e bağlı ölümlerde son yıllarda önemli düşüşler yaşandığını ifade etti.

ERKEN TANI VE TEDAVİNİN ÖNEMİ

HIV enfeksiyonunun belirtilerinin erken dönemde fark edilmesinin kritik olduğunu vurgulayan Ünlü, yorgunluk, açıklanamayan yaralar, yara iyileşmesinde bozulma ve gribal semptomlarla kendini gösterebileceğini söyledi. “Tedavide amaç, virüsün çoğalmasını durdurmak ve bağışıklık hücrelerinin azalmasını engellemektir. Erken dönemde tedaviye başlayan bireyler, sağlıklı bireyler gibi yaşamlarını sürdürebilir ve AIDS evresine gelmeyebilir” dedi.

HIV NASIL BULAŞIR, NASIL BULAŞMAZ?

HIV’in korunmasız cinsel ilişki, enfekte kan yoluyla ya da doğum sırasında anneden bebeğe bulaşabileceğini belirten Ünlü, “HIV, tokalaşma, sarılma, aynı havayı soluma, aynı kaptan yemek yeme gibi durumlarla bulaşmaz” uyarısında bulundu.

TOPLUMSAL DAMGALAMA HIV’LE MÜCADELEYİ ZORLAŞTIRIYOR

HIV ile yaşayan bireylerin toplumsal damgalanma korkusuyla tanı testlerinden ve tedavi süreçlerinden kaçındığını belirten Ünlü, “Bu bireyler, enfeksiyonlarının farkında olmadan hastalığı yayabiliyor. Türkiye’de HIV ile yaşayan kişi sayısının bildirilen sayının 2-3 katı olabileceği tahmin ediliyor” dedi.

Doç. Dr. Ünlü, etkili tedavi yöntemleri sayesinde HIV’in düzenli tedavi ile kontrol altına alınabildiğini ve bulaşıcı olmaktan çıktığını ifade etti. “CDC’nin U=U (Belirlenemeyen = Bulaşmayan) sloganıyla vurguladığı gibi, HIV ile yaşayan bireyler, kandaki virüs seviyelerini belirlenemeyen seviyeye düşürdüklerinde cinsel partnerlerine HIV bulaştırmazlar. Tedavi aksatılmadığı takdirde, bu bireyler sağlıklı bir yaşam sürebilir, doğal yollarla çocuk sahibi olabilir ve HIV ile yaşayan kadınlar vajinal doğum yapabilir” dedi.

HIV İLE YAŞAYAN BİREYLER İÇİN ÖNERİLER

HIV’in günümüzde diğer kronik enfeksiyonlardan farksız olduğunu belirten Ünlü, “HIV ile yaşayan bireyler düzenli tedaviyle sağlıklı bir yaşam sürebilir. Ailelerine ve yakınlarına düşen en önemli görev, bu bireylere koşulsuz sevgi ve destek göstermektir. Toplumda farkındalığın artırılması ise hem bireylerin damgalanmasını önleyecek hem de enfeksiyonun yayılımını durduracaktır” ifadelerini kullandı.