Senatodan Türkiye'ye silah satışına engel

ABD ile Türkiye arasındaki Rusya’dan S-400 alımı, bazı din ve elçilik görevlilerinin tutuklanması nedeniyle süren gerginlik, silah satışına ilişkin sorunların büyümesine yol açtı. Kongrede bazı senatörler tarafından Türkiye’ye F-35 savaş uçağı ve diğer silah sistemlerinin satışının engellenmesi isteği ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın bizzat adının verilerek ülke yönetiminin eleştirilmesiyle başlayan gerilim yeni bir boyuta ulaştı. ABD Senatosu dün, Türkiye’ye F-35 savaş uçağı, Patriot hava savunma sistemleri, Chinook ağır nakliye helikopteri, AH- Kobra, H-60 Black Hawk genel maksat helikopteri ve F-16 uçaklarının satışının engellenmesini öngören Savunma Bakanlığı bütçesini onayladı.

Türkiye brifingi

Senatonun onayının ardından son kararın, Türkiye’deki seçimlerden sonra Senato ve Temsilciler Meclisi’nin 44 kişilik ortak komisyonu tarafından verilmesi bekleniyor. Ortak komisyon, bütçede Türkiye’ye ilişkin engelleme isteğine ilişkin, ABD Savunma Bakanı James Mattis, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton’u da bilgilendirdi. Kararın ardından Mattis’in Türkiye ile ABD arasındaki askeri ilişkiler konusunda ortak komisyona brifing vermesi bekleniyor. Bu brifingin Türkiye’ye ilişkin ifadelerin yeniden düzenlemesini gündeme getirebileceğine dikkat çekiliyor.

Türkiye ile pazarlık

ABD yönetiminin, Kongre’nin aldığı kararı Türk yetkililerle müzakere edip pazarlık yaptıktan sonra Mattis’in brifing vereceği ve ifadelerin de bu pazarlıklara göre yenileneceğine dikkat çekiliyor. Türkiye’ye satışının engellenmesi istenen sistemlerden özellikle F-16 savaş uçakları, Türk Hava Kuvvetleri’nin omurgasını oluşturuyor. Türkiye Kobra helikopterlerinin yerine kendi helikopterini üretti. Atak helikopterinden 30’un üzerinde üretildi, Kara Kuvvetleri ve Jandarma Genel Komutanlığı envanterinde görev yapıyor. ABD ile uzlaşma sağlanamaması üzerine Türkiye hava savunma sistemlerine alternatif olarak Patriotlar yerine Rusya’dan S-400 alım anlaşması yaptı. F-35 uçakları ise Türkiye’nin envanterindeki F-16’ların yerine 2030’lardan sonra kullanılması hedefleniyor. Ayrıca Türkiye Skorsky firmasıyla ortak olarak kapsamlı bir genel maksat helikopteri projesi yürütüyor. F-35 satışının durdurulması durumunda Türkiye’ye verilecek 100’ün üzerindeki uçağın Ortadoğu ve Pasifik bölgesindeki bazı ülkelere satışının gündeme gelebileceğine dikkat çekiyor.

Heyet ABD’de

Senato’dan çıkan karara karşın daha önceki anlaşmalardan kaynaklı ilk F-35’in Türkiye’ye tesliminin 21 Haziran’da gerçekleşmesi bekleniyor. Bu amaçla Savunma Sanayi Müsteşarlığı’ndan bir heyetin ABD’de bulunduğu bir dönemde, Senatodan karar çıktı. Teslim edilecek uçağın bir yıl daha ABD’de kalması, pilotlara verilecek eğitimin ardından Türkiye’ye getirilmesi planlanıyor