Sandığa gölge düştü

Türkiye, “kıl payı” sonuçla, Başkanlık anayasasını oylarken, “hayır kampanyası”nın liderliğini üstlenen CHP’de sonuçlar son ana kadar “heyecanla” beklendi. 3 büyük metropol kentte “hayır”, 30 büyükşehirden 17’sinde “hayır” çıkmasına karşın, Türkiye genelinde kılpayı “evet” çıkması nedeniyle, sonuçlar “şaibeli” olarak nitelendirildi ve YSK’nin “mühürsüz” oyları da “kabul edeceğini” açıklaması sonuçların “hileyle evet çıkarıldığı” şeklinde yorumlandı. Nitekim, alkış, ıslık ve sloganlarla karşılanan üç büyük ildeki başarıyı gösteren veriler, YSK’nin sayım başladığında aldığı son dakika kararlarıyla moralleri düşürdü.CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, başa baş giden mücadeleden “burun farkı”yla “evet” çıkmasının ardından partisinin Merkez Yönetim Kurulu’nu (MYK) olağanüstü topladı. CHP’nin kurduğu seçim takip merkezinde ise YSK’nin verilerinin anbean görülmesi gerekirken, 45 dakikalık bir kesinti yaşandı. Parti yetkilileri, CHP’nin sisteminde hiçbir sorun olmadığı halde, YSK’den veri gelmemesinin dikkat çekici olduğunu, kesintinin neden yaşandığının araştırılacağını söyledi.

‘CHP kampanyası başarılı’

CHP’de seçim sonuçları burukluğa yol açsa da partinin neredeyse “tek başına” hayır kampanyası dikkate alındığında, Erdoğan’ın sadece Kılıçdaroğlu’nu hedef almasının ters teptiği ve CHP’nin son seçimlerde yüzde 25 dolayında oy aldığı ve HDP’nin de yüzde 10’larda oyu olduğu dikkate alındığında partinin kampanyasının büyük ölçüde “başarılı olduğu” değerlendirmesi yapıldı.

MYK olağanüstü toplandı

Parti yetkilileri yaptıkları açıklamalarla ısrarla sandıkların terk edilmemesini istedi. Devlet eliyle evet operasyonunun yapıldığı görüşünün öne çıktığı Genel Merkez’de 2.5 milyon oyun şaibeli olduğu ve sandıkların yüzde 60’ına itiraz edilmesi kararı alındı. Gerek YSK’nin mühürsüz pusula ve zarfların da kabul edileceği kararı, gerekse açık yapılması gereken sayımda sınıflara vatandaşların alınmaması yönünde gelen şikâyetler ve muhalif müşahitlerin dışarı çıkarılması şeklinde gelen haberler Genel Merkez’de seçimlerde hile olabileceği görüşünü öne çıkardı. CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, partide tüm bu sıkıntılar yaşanırken saat 21.15 sıralarında Genel Merkez’e gelerek MYK’yi olağanüstü topladı. CHP’nin kurduğu seçim takip merkezinde ise YSK’nin verilerinin anbean görülmesi gerekirken, 45 dakikalık bir kesinti yaşanması dikkat çekti. Yetkililer bu kesintinin nedeninin araştırılacağını söyledi.

Büyük kentler için heyecan

CHP Genel Merkezi’nde referandum telaşı sabah saatlerinden itibaren başladı. CHP’nin PM salonunda kurduğu seçim takip merkezinde gönüllüler yer aldı. Sandıkların açılmasının ardından YSK’nin sayım aşamasında yaptığı, mühürlü olmayan oy pusulası ve zarflarında kabul edileceği açıklaması ve açık oy sayımının gizlendiği yönündeki şikâyetlerin gelmesinin ardından bozulan morallar, devreye sahteciliğin gireceği endişelerine yol açtı. Ancak zaman ilerledikçe baştan beri “en kritik yer’’ olarak gösterilen İstabul’da hayır’ın öne geçmesi ve Ankara’da da bıçak sırtı giden mücadele moralleri tekrar yükseltti. Seçim sonuçlarını dev ekrandan izleyen partili ve çalışanlar, sandıklar açıldıkça hayırın öne geçmesini büyük coşkuyla karşıladı. Evet blokunun en umutlu olduğu yerlerden olan başkentte, hayırın öne geçmesiyle Genel Merkez’i dolduran partililer, bir futbol maçını andıran evet hayır mücadelesini izlerken, alkış ve ıslıklarla “Mustafa Kemal’in askerleriyiz’’, “Gün gelecek devran dönecek AKP halka hesap verecek’’ sloganları atarak, hep bir ağızdan İzmir Marşı’nı söyledi. Parti yetkilileri aralıklarla yaptıkları açıklamalarla, partililerin sandıkları terk etmemesi uyarılarında bulunurken, 3 büyük şehirde önde olan hayırlar Genel Merkez’deki heyecanı katbekat yükseltti.

AA ve YSK manipülasyonu

CHP’nin 3 büyük ilde önde olmasına karşın televizyonlarda verilen AA verileri, “Evet” in az farkla önde olduğunu göstermesi Genel Merkezi de harekete geçirdi. CHP Genel Başkan Yardımcısı Erdal Akünger yaptığı açıklamada, CHP’nin sandıkların yüzde 60’ına itiraz ettiğini belirterek, 2.5 milyon oyda sıkıntı olduğunu, YSK’nin geçersiz oyları da geçerli kabul ettiğini belirtti. Güneydoğu’da Kürt siyasal hareketinin müşahitlerinin dışarı çıkıldığı haberini veren Aksünger, televizyonlarda AA’nın verilenin girildiğini ve bunların manipüle edildiğini söyledi. Ayrıca oy hırsızlığına da zemin hazırlandığını belirtti. Televizyonlarda oyların yüzda yüzüne yakınının açıldığı ve 3 büyük ilde hayırın önde olduğunun gösterildiği anda “evet”lerin önde çıkması, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Başbakan Yıldırım’ın zafer konuşmaları için saat vermeleri de tepkiyle karşılandı.