Reuters’in analizi: Türkiye'de salyangoz sansürü

Dünyanın önde gelen haber ajanslarından Reuters, İstanbul Atatürk Havalimanı’ndaki saldırıdan yalnızca 3 saat sonra sosyal medya sitelerine erişimin kısıtlanmasını mercek altına aldı. “Saldırının ardından Türk hükümeti dünya genelinde politik belirsizlik anlarında giderek yaygınlaşan bir adım attı: Facebook, Twitter ve YouTube’a erişimi kısıtladı” ifadeleriyle başlayan analizde, Ankara’nın yalanlamasına karşın teknik uzmanların sosyal medya karartmalarının kasti olduğu yönündeki görüşüne yer verildi.

Hak ihlali

İnsan hakları ve internet aktivistlerine göre, dijital medyayı sıkı kontrol altında tutan Çin ve İran gibi ülkeler dışında giderek artan sayıda demokratik hükümet de terörle mücadele adı altında internete kısıtlama getiriyor. Hükümetlerin talimatıyla kimi site doğrudan engellenirken kimi kullanılmayacak hale gelene dek yavaşlatılıyor. Dijital hak savunucusu Access Now grubuna göre geçen yıl dünya genelinde 15 internet kesintisi uygulanmışken bu yılki sayı şimdiden 21’i buldu. Bu gidişat, BM İnsan Hakları Konseyi’nin geçen hafta aldığı kararla internet kesintilerini ‘hak ihlâli’ olarak tanımlamasına yol açtı.

Türkiye ise politik gelişmelere yanıt olarak internet kesintilerini en agresif uygulayan ülke olarak beliriyor. Türkiye’de sansürü gözlemleyen Turkey Blocks adlı gruba göre Türkiye geçen yıl en az 7 siteyi tamamen kapattı ya da yavaşlattı. Havalimanı saldırısı gibi durumlarda ulusal güvenlik yasasını devreye sokarak yayın yasağı getiren hükümet sosyal medyayı da sansürlüyor.

Yanıt yok

Reuters’e konuşan bir hükümet yetkilisi, internet kısıtlaması yaptıklarını reddederek geçen haftaki yavaşlamayı yoğun online trafiğe bağlıyor. Facebook, Twitter ve YouTube yetkilileri ise yorum yapmaktan kaçınıyor. Nadiren yaşanan trafik aksamalarında kullanıcıları bilgilendiren sitelerin bu sefer böyle bir açıklama yapmamış olması dikkat çekiyor. TTNET, Uydunet ve Turkcell gibi hizmet sağlayıcıları da sorulara yanıt vermiyor.

Sosyal medyaya erişim kısıtlamalarının Türk hükümetinin medyaya yönelik saldırısının bir parçası olarak görüldüğünü belirten Reuters, “İnsan hakları grupları, ülke çok sayıda güvenlik tehdidiyle karşı karşıyayken Erdoğan yönetiminin muhalif sesleri benzersiz şekilde bastırmasını kınıyor. Kendisi de resmi bir Twitter hesabı sahibi olmasına karşın, Erdoğan bu platformdan hoşlanmadığını söylüyor” diyor. Türkiye’de bir internet sitesinin engellenmesi için temyiz edilebilir mahkeme kararı gerektiği, tespiti daha güç olan yavaşlatmanın ise kullanıcı ve site sahiplerini muğlakta bıraktığı belirtiliyor.