Piyasada geçici bahar

Siyasi belirsizliğin hafiflemesi ve tek parti hükümetiyle reformların hızlı bir şekilde gerçekleştirilebileceği beklentisiyle piyasalar seçim sonuçlarını olumlu algıladı. Dolar/TL ilk tepki olarak Asya piyasalarında sert düşüş yaşayarak 2.8338 seviyesine indikten sonra Türkiye piyasalarında da düşüşle açıldı.

Güne 2.8250 ile başlayan dolar/TL, 2.76’nın altına kadar indi. Dolar daha sonra tekrardan 2.81’li seviyelere geldi. Kur geçen haftayı 2.9155’ten kapatmıştı. Avro/TL ise sabah saatlerinde 3.05 seviyesine indi. Buna göre TL, dolar ve Avro karşısında yüzde 5 varan değerlenme yaşadı, BIST 100 endeksi de güne yüzde 5’in üzerinde yükselişle başladı.

Hükümetin hızlı bir şekilde kurulabilecek olması piyasalar açısından reformların hayata geçirileceği beklentisini artırırken, önümüzdeki süreç ve başkanlık tartışmaları yeni dalgalanmalara yol açabilir. Yine de AKP’nin Anayasa’yı değiştirecek çoğunluğa sahip olmaması ilk etapta olumlu karşılandı. Diğer yandan 7 Haziran seçimlerinden farklı olarak piyasaların AKP içinde en güvendiği isim Ali Babacan’ın tekrar partiden aday gösterilmesi de ekonominin dümenine yeniden Babacan’ın geçeceği ve dolayısıyla ekonomi yönetiminde istikrar olacağı beklentisini de artırmış olabilir.

Kritik dönemeç

Başkanlık tartışmalarıyla başlayıp 7 Haziran seçimleriyle birlikte devam eden siyasi belirsizlik ortamının en önemli sonucu yapısal reformlarda kendini gösterdi. Büyümeden ihracata makroekonomik veriler aşağı yönlü revize edilirken, enflasyon yükseldi, banka ve reel sektörün riski arttı. Tüketici güveni eridi, sermaye kaçışı hızlandı. Türk Lirası ise tüm bu gelişmelerden ağır darbe aldı. 5 Haziran’da dolar/TL 2.6730 seviyesindeyken seçim ertesinde 2.7560’a yükseldi. Erken seçim endişelerinin etkisi ise ağır oldu. Dolar en son 3.0738 TL ile rekor kırmıştı. Bu nedenle ekonomide yatırımcının güvenini artıracak yeni adımların hızlı şekilde atılması şart.

Hukukun üstünlüğü

Uluslararası yatırımcılara göre Türkiye ekonomisinin önündeki kritik eşik yapısal reformlarının bir an önce hayata geçirilmesi ve hukukun üstünlüğü konusunda güven verici adımlar atılması. Ancak bundan önceki AKP hükümetlerinde, özellikle dış fonların azalmaya başladığı 2007’den sonra, gerek ekonomik gerekse hukuki anlamda ilerleme sağlanamadı.

Merkez’in bağımsızlığı

Bunun yanı sıra Fed’in faizleri artıracağı bir dönemde AKP’nin ‘düşük faiz’ baskısı altındaki Merkez Bankası’nın bağımsız hareket edip etmemesi de piyasalar açısından belirleyici olacak. Diğer yandan kredi derecelendirme kuruluşu S&P cuma günü Türkiye ile ilgili not değerlendirmesini açıklayacak. Seçim sonrası yapılacak bu ilk değerlendirme piyasalar açısından önem taşıyor. S&P ağustosta yayımladığı Türkiye raporunda, Türkiye’nin erken seçime gitmesinin önemli riskler barındırdığına dikkat çekerek, Türkiye’nin 2015 sonuna kadar istikrarlı bir hükümeti yeniden elde edemeyeceğine işaret etmişti.

Bankalar da sınıfta kaldı

7 Haziran ile benzer sonuçlar bekleyen analistler de anket şirketleri gibi sınıfta kaldı. Seçimden sürpriz bir şekilde AKP’nin tek başına iktidara gelmesi başkanlık sisteminin yeniden masaya konacağı endişelerini de beraberinde getirebilir. Son iki yıldır 4 seçim geçiren Türkiye’de siyasi belirsizlik ortamının sona ermesinin elzem olduğuna dikkat çeken analistler, en piyasa dostu sonucun ise AKP-CHP koalisyonu olduğunu düşünüyordu.

Bankaların yatırımcılar için hazırladığı seçim senaryoları şöyleydi:

* Commerzbank: AKP-CHP koalisyonunun kurulacak.

* Morgan Stanley: AKP-MHP koalisyonu, AKP-CHP koalisyonu kadar piyasa dostu olmaz.

* UBS: Koalisyon kurulursa bu senaryoda önemli reformların uygulanma ihtimali çok yüksek.

* Goldman Sachs: Ekonomistlerimiz makro belirsizliklerin devamıyla birlikte dolar/TL’nin 3.50’nin üzerine çıkmasını bekliyor.

* Nomura: Seçimler bir koalisyon hükümetinin oluşmasına neden olabilir. Piyasada yükseliş bekliyoruz.

* Danske Bank: En olası senaryo AKP ile bir koalisyon ya da yeni bir seçim. Koalisyon piyasa dostu olabilir ve Türk varlıklarını destekleyebilir.