'Cesur Kızlara Yol Arkadaşları': Cici değil cesur kızların zamanı

Aslıhan Dağıstan Aysev

Aslıhan Dağıstan Aysev’in kız çocuklarına ilham vermesi için kaleme aldığı “Cesur Kızlara Yol Arkadaşları” adlı kitabı, kısa sürede ikinci baskıyı yaptı. Kitapta, farklı başarılara imza atmış 31 kadının hikâyesini, sade ve akıcı bir dille anlatıyor Aysev. Aslında tam tamına masal gibi! Adile Naşit, Afife Jale, Azra Erhat, Duygu Asena, Halet Çambel, Leyla Gencer gibi alanında öncü olan kadınlar, Canan Dağdeviren, Sümeyye Boyacı, Şahika Ercümen gibi genç kuşaktan çığır açan isimler bir arada. Aysev, ikinci bölümü yakında baskıya gidecek olan kitabın geliriyle Suruç’ta bir Cesur Kızlar Kütüphanesi kurdu.

Cesur Kızlar Kütüphanesi’nin ilki Suruç’ta açıldı. Aysev, “Kız çocukları gerçek kadın kahramanlarla tanışsın ve kendi kahramanlık hikâyelerini yazsınlar istiyorum” diyor.

KÖY ÇOK KARAMSARDI

Aysev, kütüphanenin kurulmasını şöyle anlatıyor: 

“Tek bir kitap Suruç’u buldu. Suruç’taki Abdülkadir Öğretmen, bu tek kitaba öyle kıymet verdi ki bantlayıp öğrencilerine okuttu. Telefonda hem minik Nevşin’e hem de hocaya sordum: ‘Neye ihtiyacınız var ?’ Nevşin, hayatında ilk kez köyünün dışında biriyle tanışmış. O da benmişim. Benden önce de kitabımı tanımış... Nevşin de Abdülkadir Hocam da kitap istedi. Çoğu evde internetin olmadığı bir köy. Bunu duyan eşim dostum, sosyal medyadan edindiğim yeni dostlarım el uzattılar. Hem koli koli kitap hem de Cesur Kızlara Yol Arkadaşları kitabımı çocuklara yolladılar. Binayı da kitap geliriyle elden geçirdik. Velhasıl tek kitaptan binlerce kitaba evrilen bir dayanışma doğdu, kütüphane imece usulü hayata geçti. Abdülkadir Hocam diyor ki ‘Köy çok karamsardı. Bu kütüphaneyle köye bir umut geldi. Herkes sürekli gelip kitap okuyor, yaşlı genç.’ Kitabımı ve başka kitapları çocuklara gönderen herkesin bu umutta payı var. O bantlı kitap müzelik: Kıymet bilen çocuklar ve aydın bir öğretmen görmek isteyenler baksın diye.”

ACİZ PRENSES MASALI YERİNE

Yazar, marka danışmanı Aslıhan Aysev, iki kız çocuğu annesi. Cenevre’de yaşıyor. ODTÜ mezunu. 

Kızlarına, tek özellikleri güzellikleri olan aciz prenses masalları anlatmak istememiş. Baş kahramanın kız olduğu masalları bulmak imkânsız olunca, kendi yazdığı hikâyeleri anlatmış. Sonra bir gün yabancı kadınların başarılarını anlatan kitaplara rastlamış. 7 yaşındaki kızı “Anne, bu kitapta neden hiç Türk yok” diye sorunca, üzülmüş ve yola koyulmuş; Cesur Kızlara Yol Arkadaşları kitabını yazmış..

Aysev, toplumsal cinsiyet eşitliğini genç kuşaklardan başlatmanın şart olduğunu vurguluyor:

“Cesur kelimesiyle kız çocuklarını ilişkilendirip güzel, cici gibi alışılmış kavramların üstüne taşımak istedim.Türkiye’nin dünyaya meydan okuyan 30 kızının hikâyesini bu nedenle kaleme aldım.”

Masalların toplumsal cinsiyet eşitsizliğini derinleştirme gücü çok büyük değil mi?

Birkaç yıl önceye kadar kızların lider olduğu doğru dürüst bir tane masal kitabı görememiştim. Çok çok azdı, prenses masalları çok yoğundu... Ya prenses ya kurban... İşe masallardan başlamak lazım gerçekten, çocuklar masal diliyle öğreniyorlar. 

İsimleri neye göre belirlediniz?

200’e yakın kadının hikâyesini okudum, öncü ve iz bırakmış kadınlar olmaları önemliydi ama esas önemli olan cesaret göstermiş olmaları, hayal gücünü kullanmalarıydı. Hepsi zorlukların üstesinden gelmiş, önlerine konulan engelleri aşmış. Cesaret, hayal etme gücü, azim, çalışma disiplini… Asıl vermek istediğim mesajlardı. Erkek çocukları da okuduklarında kadınlara saygı duysunlar isterim.

Kitaptan Afife Jale bölümünden:

"Bazı insanlar sahnede olmak için dünyaya gelirler. Küçük Afife de işte böyle bir kızmış. Ancak onun yaşadığı devirde, Müslüman kadınların sahnede rol aldığı görülmüş şey değilmiş."

Duygu Asena

"Bir zamanlar ağzından ‘Neden’ sorusu düşmeyen Duygu diye bir kız yaşarmış. Daha küçücük bir çocukken, kızlarla erkekler arasındaki eşitsizliği fark etmiş. Oğullarına ‘Oku da adam ol!’ derken kızlarına ‘Boş ver okumayı, evlenecek adam bul!’ diyen aileler olduğunu görmüş. Düşünmeye başlamış: Neden erkeklere her şey tamam, ama kızlara haram?"

İlk Türk kadın inşaat mühendisi, voleybolcu Sabiha Rıfat Güreyman

“Koskoca Osmanlı İmparatorluğu bir gün gelmiş yıkılmış. Atatürk’ün Türkiye Cumhuriyeti’ni kurmasıyla yıllarca geri planda bırakılan Türk kadınının önü açılmış. Tam da bu değişim sırasında Sabiha isimli, aklına koyduğunu yapan bir kız yaşıyormuş. O, ‘Kızlara uygundur ya da değildir’ diye düşünmez, ‘Ben ne yapmak istiyorum?’ diyerek hedefine yürürmüş...”