Bir yıl geçti dolar eski yerine döndü

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan geçtiğimiz yıl 20 Aralık’taki kabine toplantısının ardından açıklamalarda bulunarak yeni bir ekonomik model duyurmuştu. Açıklamaların ardından 18 TL’ye kadar yükselen dolar sert düşüşle 12 TL’nin altına, 20 TL seviyesini aşan Euro ise 13,50’nin altına gerilemişti. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, 'Kur Korumalı TL Vadeli Mevduat' modelinin açıklandığı 20 Aralık gecesi kamu bankalarındaki hareketlilik hakkında, “20 Aralık gecesi kura hiçbir müdahalede bulunulmadı. Bir süre sonra bunlar açıklanıyor zaten. 3 ay sonra ortaya çıkacak" demişti. Geçen bir yılın ardından dolar 18,65 TL, euro ise 19,75 TL’nin üzerinde tutundu.

“1 MİLYAR DOLAR BOZDURULDU”

Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Yönetim Kurulu Başkanı ve Ziraat Bankası Genel Müdürü Alpaslan Çakar, açıklamaların ardından katıldığı bir televizyon programında o gece 1 milyar dolar bozdurulduğunu belirtmişti. Çakar, “Buradaki maliyetin kamu bankaları ve ilgili bankalar tarafından karşılanması söz konusu değil. Bu maliyet Hazine tarafından karşılanacak” dedi.

KKM’NİN MALİYETİ ARTIYOR

Erdoğan ve Nebati’nin açıklamalarının ardından 21 Aralık 2021’de Kur Korumalı Mevduat (KKM) Resmi Gazete’de yayımlandı. 2022 yılı içerisinde defalarda yeni düzenlemeler getirilen KKM’nin maliyeti üzerine tartışmalar ise sürüyor. 2021 yılı aralık ayında devreye alınan KKM, TL birikimler, kurdaki değişimlere karşı koruma altına alındı. Minimum getiri oranının, politika faizinin altında olmamasına karar verildi.

KKM’nin maliyeti 2022’nin ilk yarısında 37,2 milyar dolara ulaştı. Tarımsal desteklerin 21,4 milyar TL olduğu düşünüldüğünde ortaya çıkan maliyetin büyüklüğü daha iyi hesaplanabilir. Yılın geri kalan kısmındaki maliyeti ise Nebati’nin TBMM Genel Kurulu’nda bakanlığının 2023 yılı bütçe görüşmelerinde konuşmasından öğrendik. KKM’nin maliyetinin giderek azaldığına dikkat çeken Nebati, “Ocak-Ekim döneminde KKM’ye bütçeden 91,6 milyar TL harcama yapılırken, kurdaki istikrar ile Kasım ve Aralık’ta şu ana kadar bütçeden herhangi bir aktarım yapılmamıştır” dedi.

Uygulama 31 Aralık 2023 tarihine kadar devam edecek.

MERKEZ BANKASI’NA KKM’NİN MALİYETİ NE OLACAK?

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasının etkileri üzerine de değerlendirmelerde bulunarak "Kur korumalı mevduat uygulamasının Merkez Bankasına bir yükü yok. Bunun altını çizerek söyleyeyim. İsmi kur koruma ama biz döviz satın alıyoruz. Hazine'yle bizim işlemimiz farklı, karıştırıyorlar." dedi.

Bugün borçlanmaların yüzde 25-30'lardan yüzde 9,5'lere kadar gerilediğini, bunun KKM uygulamasının bir sonucu olduğunu anlatan Kavcıoğlu, bu açıdan bakıldığında Hazine'nin de bu işten çok karlı olduğunu ifade etti.