Yakıt kıtlığı ve elektrik kesintileri, ithalata bağımlı ülkeleri ekonomik kargaşaya sürükledi

Rusya, Avrupa’nın gaz tedariği konusunda sert davranırken kıta endişe verici bir enerji geleceğine bakıyor ve yalnız değil. Aylardır yüksek doğalgaz ve petrol fiyatları tüm dünyada ortalığı kasıp kavururken uzmanlar, Ukrayna’daki savaş sürdüğü sürece görünürde bir son olmadığı konusunda uyarıyor.

Porto Riko’nun başkenti San Juan’da insanlar elektrik şebekesi operatörü LUMA Energy’yi protesto etti.

Ekvador’dan Güney Afrika’ya kadar, yakıt kıtlığı ve elektrik kesintileri, ithalata bağımlı ülkeleri ekonomik kargaşaya sürükledi. Çaresiz hükümetler ise geçici çözümler için çabalıyor. Halihazırda artan krizler altında çökmekte olan Sri Lanka’da, şiddetli kıtlıklar ve günlerce süren kuyruklar, yetkilileri evden çalışma emirleri vermeye zorladı. Elektrik kesintileriyle başa çıkmakta zorlanan bir başka ülke ise Pakistan. Ülke, uzun süreli elektrik kesintilerinin baskısını hafifletmek için çalışma haftasını kısaltmaya başvururken Panama, yükselen fiyatlar nedeniyle gösterilerle sarsıldı. Porto Riko’nun başkenti San Juan’da yüzlerce insan geçen hafta ada hükümetinin elektrik şebekesi operatörü LUMA Energy ile olan sözleşmesini elektrik kesintileri ve ücret artışları nedeniyle iptal etmesini talep etmek için eylem yaptı. Aralarında sendika liderleri ve topluluk aktivistlerinin de dahil olduğu göstericiler, LUMA’nın adanın üçte birinden fazlasını karanlıkta bırakan kesintilere rağmen ücretlerin istikrarlı bir şekilde arttığını söylüyor. Artan yakıt fiyatları ve maliyetler nedeniyle hazirandaki ölümcül protestoların ülkeyi neredeyse durma noktasına getirdiği Ekvador da zor durumda. Gana ve Kamerun da akaryakıt fiyatları ve kıtlık konusundaki protestoların pençesinde. Artan enerji maliyetlerinin grevleri ve gösterileri ateşlediği Arjantin ve Peru’da durum benzer şekilde. Bazı ülkeler zaten karanlıkta. Güney Afrika, şimdiye kadarki en kötü enerji krizlerinden biriyle boğuşurken sürekli elektrik kesintileri yaşıyor. Yaygın elektrik kesintileri altında ezilen Küba’da da durum benzer şekilde. Ada ciddi yakıt kıtlığı, arızalı elektrik santralları ve en sabırlıları bile test eden yaygın elektrik kesintileriyle uğraşıyor.

Jakarta’da halk, Endonezya’nın yerel bankasına kentteki kömür enerji finansmanını durdurmasına yönelik çağrıda bulundu.

"EN KÖTÜSÜNÜ GÖRMEDİK"

Krizin dünyanın neredeyse tüm bölgelerini ve enerji kaynaklarını etkilediğini belirten Columbia Üniversitesi’nden enerji uzmanı Jason Bordoff, dünyada ilk küresel enerji krizininin yaşandığını söyledi. Foreign Policy’den  Christina Lu’ya konuşan Bordoff, “Dalgalanma etkileri küresel olarak görülüyor ve henüz en kötüsünü gördüğümüzü sanmıyorum” dedi. Pandemi, tedarik zincirindeki yavaşlamalar ve iklim şoklarının bir kombinasyonunun sonucu olarak Rusya, Ukrayna’yı işgal etmeden önce piyasalar zaten gergindi. Bu, Avrupa’yı arzı için başka yerlere yönelmeye zorlayan ve küresel pazarda fiyatları daha da yukarı çeken Rus gaz ihracatının azalmasıyla daha da arttı. Şimdi, iklim değişikliği kaynaklı aşırı sıcaklıklara, yakıt sorunu da eklediğinden, bu zorluklar daha da derinleşti. Bordoff, “Bu sadece birbirine bağlı bir küresel sistem. Bir yere baskı uyguladığınızda, başka bir yerde hissedilir” diye konuştu. Dünyanın (yalnızca petrol için de olsa) en son yaşadığı büyük çaplı enerji krizi 1970’lerde idi. OPEC petrol endüstrisine şok dalgaları gönderen bir ambargo uygulamıştı. Columbia Üniversitesi Küresel Enerji Politikası Merkezi uzmanı Antoine Halff ise bu krizi Uluslararası Enerji Ajansı’nın doğurduğunu ve sanayileşmiş ülkeleri gelecekteki arz kesintilerine hazırlık olarak stratejik rezervler geliştirmeye ittiğini söyledi.

Macaristan’da eylemciler ülkenin “Przyjazn” (dostluk) boru hattı üzerinden Rus petrolünü ithal etmesine karşı çıktı.

MISIR’IN İLK NÜKLEER SANTRALI

Mısır’da  ülkenin ilk nükleer santralının inşaatına başlandı. Santral, Kahire’nin yaklaşık 300 kilometre kuzey batısında, Akdeniz kıyısındaki El-Dabaa kentinde inşa edilecek. İlgili sözleşme yükümlülüklerine göre, Rusya santralı inşa ederken personel eğitiminde yardımcı olmak ve nükleer santralın işletilmesi konusunda destek sağlayacak.

Sri Lanka’da, yakıt sıkıntısından şikâyet eden göstericiler 28 Ocak’tan bu yana eylem düzenledi.