Sri Lanka nerede? Sri Lanka Rupisi kaç dolar ediyor? Sri Lanka ekonomisi nasıl çöktü?

Sri Lanka Başbakanı Ranil Wickremesinghe’nin parlamentoda ülke ekonomisinin çöktüğünü açıklamasının ardından Sri Lanka’da sokaklar karıştı. Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa’nın başkanlık konutunu basan ve Başbakan Ranil Wickremesinghe’nin de evini ateşe veren protestocular hükümetin istifa kararının kesinleşmesini bekliyor.

Sri Lanka'da halk, elektrik kesintilerinin günde 13 saati bulmasının ardından mart sonunda protestolarını yoğunlaştırmıştı. Sri Lanka Başbakanlık Ofisi'nin çevresinde 9 Mayıs'ta toplanan göstericiler ile hükümet yanlıları arasında arbede yaşanmış, başkent Kolombo'da askeri birlikler göreve çağrılmıştı.

Şiddet olayları sonrası ülke çapında sokağa çıkma yasağı ilan edilmiş ve hükümet, protestolar sırasında kamu malına veya başkalarına zarar veren herkese ateş açılması talimatını vermişti.

Ülke çapına yayılan protestolarda aralarında iktidar partisi milletvekili ile 2 polisin de bulunduğu 8 kişi hayatını kaybetti, en az 250 kişi yaralandı.

SRİ LANKA NEREDE?

Sri Lanka, Hint Okyanusu'nda bulunan bir ada ülkesidir. 1972 yılına kadar Seylan olarak bilinir. Uzun yıllar Portekiz, Alman ve İngiliz sömürgesi olarak kalan ülke 1948'de Seylan adıyla bağımsızlığını kazandı. 1972 yılında adı Sri Lanka Cumhuriyeti olarak değiştirildi. Hükûmet güçleri ve Tamil Eelam Özgürlük Kaplanları (diğer adıyla Tamil Kaplanları) arasında gerçekleşen iç savaş 1983 yılından beri sürmekteydi. Tamil Kaplanları'nın adanın kuzeyinde ve doğusunda Tamil Eelam adında bağımsız bir devlet kurma mücadelesi 2009 yılında hükûmet güçlerinin zaferiyle sonuçlandı.

SRİ LANKA'NIN NÜFUSU KAÇ?

Ülkenin nüfusu 2016 verilerine göre 21.203.000 kişidir. Etnik açıdan ülkenin %74,9'u Sinhala, %11,2'si Sri Lankalı Tamil, %9,2 Sri Lanka Müslümanı, %4,2'si ise Hint Tamilidir. Geriye kalan %0,5 diğer gruplara mensuptur.

SRİ LANKA'DA HANGİ DİN HAKİM?

Budistler toplumun %70,2'sini, Hindular %12,6'sını, Müslümanlar %9,7'sini, Hristiyanlar %7,2'sini, diğerleri ise %1'ini oluşturur.

SRİ LANKA'DA HANGİ DİL KONUŞULUR?

Seylanca %74 konuşur oranıyla ülkedeki baskın dildir, Tamilce ise %18'lik bir azınlıkça konuşulur. Diğer dilleri konuşan oranı %8'dir

SRİ LANKA EKONOMİSİ NASIL ÇÖKTÜ?

Sri Lanka, 30 yıllık iç savaşın sona erdiği 2009'dan bu yana üretim ve ihracat yerine ithalat ve iç piyasa odaklı bir ekonomi modeli benimsedi.

Uzmanlar, Sri Lanka'nın karşı karşıya olduğu ekonomik krizde önceki yönetimlerin de parmağı olduğunu vurgulamasına karşın en büyük mesuliyetin Rajapaksa yönetimine ait olduğuna işaret ediyor.

Sri Lanka ekonomisi sürekli açık verirken 2019 sonunda yaklaşık 7.5 milyar dolar olan döviz rezervi Mayıs 2020'de yaklaşık 50 milyon dolara kadar eridi.

Asya Kalkınma Bankası'nın 2019'daki raporunda Sri Lanka'nın gelirlerinin giderlerini karşılamadığına dikkat çekilirken mal ve hizmet üretiminin de yetersiz olduğu vurgulandı.

Rajapaksa yönetiminin, 2019 seçim kampanyası sırasında vadettiği ve akabinde uygulamaya koyduğu vergi indirimleri de ekonomik kötü gidişte rol oynadı.

Bütçe açıkları ve önceki yönetimlerden devralınan borçların yanı sıra Covid-19 salgını nedeniyle ülkenin en önemli gelir kaynaklarından biri olan turizmin de sekteye uğramasıyla da Sri Lanka ekonomisi çıkmaza sürüklendi.

Rajapaksa yönetiminin 2021'de tüm kimyasal gübreleri yasaklama kararı, daha sonra düzeltilmesine rağmen tarım sektörünü vurdu. Ülkede pirinç başta olmak üzere önemli tarım ürünlerinin üretimi sekteye uğradı.

Ekonomik göstergelerin olumsuz sinyaller verdiği ülke, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarının da Sri Lanka'nın kredi notunu düşürmesiyle uluslararası sermaye piyasalarının da güvenini yitirdi.

Eylül 2021'de Sri Lanka büyük bir ekonomik kriz ilan etti. Merkez Bankası Başkanı krizin ortasında istifa etti. Parlamento, kriz nedeniyle "gıda istifini" yasaklamak amacıyla acil durum düzenlemeleri ilan etti.

Ekonomiye döviz girdisi sağlayan turizm, Covid salgını sırasında çöktü. 

Ülkenin, pandemi döneminde halen 2.8 milyar dolar kredi aldığı Çin'den 2.5 milyar dolara kadar ek kredi istediği basında yer alan haberler arasında. En büyük alacaklısı Çin olan Sri Lanka'nın Hindistan'a borçları da artıyor.

Döviz rezervi kalmayan ülkede artan enflasyon nedeniyle ilaç, yakıt ve diğer temel tüketim maddeleri bulunamıyor.

SRİ LANKA'DA ENFLASYON NE KADAR?

Resmi verilere göre Sri Lanka'da yıllık enflasyon 2022 Nisan'da yaklaşık yüzde 34'tü. Ancak uzmanlar gerçek enflasyonun yüzde 122 olduğunu söylüyor.

Ülkede yılın ilk altı ayında petrol fiyatları yüzde 137, mazot fiyatları yüzde 230 arttı.

SRİ LANKA'DA DOLAR NE KADAR?

Sri Lanka'da 1 ABD Doları 360.000 Rupi.