‘Siyah’ Kleopatra Mısırlıları kızdırdı

10 Mayıs’ta piyasaya çıkan Netflix’in yeni Belgesel dizisi “Kleopatra”, Batıdaki tartışmaların ardından Mısır’da da tepkiye yol açtı. Mısırlı avukat Mahmut el Semari, dizinin Mısır tarihini çarpıttığını ve “Afrika merkezci” bir bakış açısıyla Mısır kimliğine saldırıda bulunduğunu iddia etti.

Bununla birlikte, diziye gösterilen tepkilerin de fitili ateşlenmiş oldu. Change.org’da dizinin kaldırılması için yayınlanan dilekçe 24 saatte 85 bin kişi tarafından imzalandıktan sonra siteden silindi.

Dizi yayına girdikten sonra eleştiri sitesi Rotten Tomatoes’ta da topa tutuldu. 5 bin kadar kullanıcı diziye yalnızca yüzde 3 puan verdi. Profesyonel eleştirmenler ise Kleopatra’yı yüzde 15’te bıraktı.

BATI MEDYASI KARIŞTI

Batılı muhafazakarların tepkileri sonrası, tartışma batı medyasında da ciddi yer tutmaya başladı. Oscar törenleri sırasında attığı tokatla gündeme gelen Will Smith’in eşi Jada Pinkett’ın yapımcılığını üstlendiği dizi, Fox News gibi muhafazakar haber kuruluşlarında, “tarihsel gerçeklerden uzak olduğu” gerekçesiyle eleştirildi. Dizinin diğer tarihsel Netflix yapımları gibi “liberal” ideolojilerin reklamını yapmak amacıyla tarihi baştan yazma çabasında olduğu yorumu yapıldı.

Liberal medya kuruluşları ise diziye gösterilen tepkinin "ırkçılık kaynaklı" olduğunu savundu. Vogue dergisinde çıkan makalede, diziye karşı oluşan kamuoyunun sadece ABD’de değil Mısır’da da var olan ırkçılık sorununu gözler önüne serdiği belirtildi. Dergiye göre Mısırlı Araplar ülkenin tarihinde önemli bir figür olan Kleopatra’nın ülkedeki azınlık siyahilerden biri olarak temsil edilmesini istemiyorlardı. Dergi, daha önce bir çok yapımda Kleopatra rolünü Mısır’lı olmayan beyazların oynadığını ancak bu denli bir tartışma ortamı oluşmadığını vurguladı.

KLEOPATRA SİYAH MIYDI?

Şüphesiz ki tartışmanın kökeninde Kleopatra’nın gerçek kimliğiyle ilgili şüpheler yer alıyor. Mısır Kraliçesi olmasına rağmen Kleopatra bir Mısırlı değildi. Büyük İskender’in ünlü generali Makedonyalı Batlamyus’un soyundan geliyordu. Milattan önce 367’de doğan Batlamyus, İskender’in ölümü sonrası Mısır’ı devralmış ve Kleopatra’ya kadar ulaşan hanedanlığın ilki olmuştu.

Kleopatra Batlamyus’tan 200 yıl sonra dünyaya geldi.18 yaşında kendisinden 8 yaş küçük kardeşiyle birlikte tahta geçti. Entelektüel birikimiyle bilinen kraliçe, Batlamyus’un soyundan olup da Mısır’ın yerel dili olan Kıptice’yi öğrenen ve konuşan tek hükümdardı. Ancak Batlamyus’un soyundan gelen hükümdarlar yerel halkla karışmamak için kardeş evliliği yapıyorlardı. Hatta Kleopatra’nın kardeşiyle evlendiği iddiası bile var.

Batlamyus hanedanlığının yerel halkla evlenmiyor oluşu Kleopatra’nın siyah olma ihtimalini iyice azaltıyor. Babası 12. Batlamyus ya da diğer adıyla Auletes, İskender’in generali Batlamyus’un soyundan geliyor. Netflix yapımının iddiasına göre ise Kleopatra’nın anne tarafıyla ilgili çok bilgi yok. Bu da annesinin yerel halktan olma ihtimaline işaret ediyor ve bu yüzden Kleopatra’nın siyah olabileceği söyleniyor...

KLEOPATRA’NIN SONU

Kleopatra, kardeşi Theos’la anlaşmazlığa düştü ve ikili arasında iç savaş başladı. Roma Konsülü Jül Sezar’ın desteğiyle, Kleopatra savaşı kazandı ve tahtın tek sahibi oldu. Sezar’ın ölümünden sonra Kleopatra, oğlu Caesarion’un Sezar’dan olduğunu ve Roma tahtının varisi olduğunu iddia etti.

Sezar’ın ölümü sonrası Roma’da oluşan ikinci triumvirlik (üçlü yönetim) çok uzun sürmedi. Sezar’ın kendine varis atadığı yeğeni Octavian ve Markus Antonius iç savaş başlattılar. Bu dönemde Kleopatra, Markus Antonius ile yakınlaştı ancak ikilinin orduları Aktium muharebesinde Octavian’a yenilince Mısır işgale uğradı ve Kleopatra Antonius’la birlikte intihar etti. Oğlu Caesarion kaçmayı başarsa da affedilme sözüyle İskenderiye’ye geldiğinde Octavian tarafından öldürüldü. Octavian, Augustus ismini alarak ilk Roma İmparatoru oldu.

Batlamyus Hanedanlığı da Mısır gibi Roma’ya katılarak tarihe karıştı...