Nejat Eslen yorumladı: Ukrayna küresel güçlerin çatışma alanına dönüştü

ABD ve Rusya arasında Ukrayna konusunda gerçekleşen görüşmeler devam ederken kalıcı bir çözüm henüz sağlanmadı. Rusya’nın Ukrayna sınırına 100 bin asker göndermesinin ardından NATO-Rusya Konseyi 12 Ocak’ta Brüksel’de toplandı fakat görüşmeler sonuçsuz kaldı. Rusya, NATO ve ABD’den, NATO’nun eski Sovyet coğrafyasında genişlememesine ilişkin garanti isterken, Batı taleplerin kabul görmeyeceğini vurguladı.

Tüm bu gelişmelerin ardından Cumhuriyet’te değerlendirmelerde bulunan Emekli Tuğgeneral Nejat Eslen, Ukrayna’nın küresel güç mücadelesinin çatışma alanına dönüştüğünü belirtti.

KÜRESEL LİDERLİK MÜCADELESİ

Eslen, ABD’nin NATO’yu Rusya’ya doğru genişleterek ve Çin’i Asya-Pasifik’te çevreleyerek İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra kurduğu dünya düzenini devam ettirebileceğini ve küresel liderliğini sürdürebileceğinin yanılgısı içinde olduğunu söyledi.

Eslen’e göre; ABD’nin Çin’e ve Rusya’ya karşı aynı zamanda askeri tedbirlerle uyguladığı bu çevreleme (containment) stratejisi, ABD’nin Soğuk Savaş dönemi stratejik anlayışından hâlâ sıyrılamadığının bir göstergesi.

ABD’nin hem Çin’i ve hem de Rusya’yı hedef yaparak tarihi bir hataya imza attığına dikkat çeken Eslen, “Bu hata, ABD tehdidi altında olan Çin ile Rusya’yı her alanda yakınlaştırmakta, bu iki ülkenin ABD karşısında bir blok oluşturmasına neden olmakta ve bu değişim giderek iki kutuplu bir dünya düzenine dönüşmektedir. Ukrayna bu küresel güç mücadelesinin Avrupa’daki çatışma alanına dönüşmüş durumdadır” dedi.

‘’Sınır ülke’’ anlamına gelen Ukrayna için de coğrafyanın kader olduğunu vurgulayan Eslen, “Coğrafi konumu nedeni ile tarih boyunca Avrupa ve Avrasya güçleri arasında sıkışan Ukrayna, bu kaderini günümüzde de acı bir şekilde yaşamaktadır. Ukrayna, Rusya ile ABD arasında sıkışıp kalmıştır” diye konuştu.

“NATO ARTIK SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİNİN NATO’SU DEĞİL”

ABD’nin Ukrayna’yı da NATO üyesi yaparak Rusya’yı çevreleme hattını daha da derinleştirmek istediğini söyleyen Eslen, şu ifadeleri kullandı: 

“Rusya’nın buna tahammülü yoktur. NATO üyesi olmadığı için ABD ve NATO Ukrayna için savaşmak zorunda değildir. ABD’nin zaten böyle bir niyeti yoktur. NATO artık Soğuk Savaş döneminin NATO’su değildir; çünkü artık Soğuk Savaş döneminin şartları yoktur. Ukrayna krizi NATO içinde dayanışma olmadığını da kanıtlamıştır. Bu durum,  Atlantik ittifakı'ndaki ABD liderliğinin sorgulanmasına neden olurken ittifakın zafiyeti olarak tarihe geçecektir.”

RUSYA’NIN HEDEFİ

İçinde bulunduğumuz şartların 1990’lara benzemediğinin altını çizen Eslen, şunları kaydetti:

“Rusya bir taraftan ABD’nin NATO ile kendisini daha yakından çevrelemesini önlemek isterken, diğer taraftan kısıtlı ekonomik ve demografik yapısına rağmen ‘küresel güç’ statüsünü yeniden kazanmak, jeopolitik nüfuz alanını yakın çevresinde geliştirmek istemektedir. Hazinesinde 800 milyar dolar rezervi olan ve bu nedenle de her türlü ABD yaptırımını karşılamaya hazır olan Putin, Avrupa’nın doğal gazının yüzde kırkını karşılamaktadır. Bu durum Avrupa’yı Rusya’ya bağımlı kılmakta ve Atlantik yapısında çatlağa neden olmaktadır. Ayrıca Putin, siber savaş yeteneklerine ve hipersonik füzelerine güvenmektedir. Putin, sadece Ukrayna sınırında değil, çevre denizlerde de askeri tedbirler almış durumdadır.”

KRİTİK SORU: PUTIN’İN HAMLESİ NE OLACAK?

ABD ve NATO’dan güvenlik garantileri isteyen Putin’in, bu garantilerin sağlanmayacağını mutlaka önceden hesapladığına dikkat çeken Eslen, süreç içerisindeki kritik soruları şu şekilde sıraladı

“- ABD ve NATO’dan güvenlik garantileri alamayan Putin’in bundan sonraki muhtemel hamleleri nelerdir? İşte cevabını şimdilik bilmediğimiz soru budur. Eğer Putin, taviz almadan ordusunu çekerse, küresel güç mücadelesi içinde, ABD karşısında tarihi prestij kaybına uğrayacaktır.

 -Ukrayna krizinin çatışmaya dönmeden sonuçlanması, Rus ordusunun kışlalarına dönüşünün sağlanması için ne yapmak gerekmektedir? Cevaplandırılması gereken soru budur.

-Oyunculuktan Ukrayna devlet başkanlığına yükselen Zelenski bakalım bu dramatik oyundan nasıl çıkacaktır?”

Eslen, krizin sona bulması için Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin Putin’e öncelikle Donbas bölgesi için Minsk mutabakatı şartlarını yerine getirme garantisini vermesi gerektiğini söyledi. Zelenski ayrıca, Ukrayna’nın NATO üyesi olmak gibi bir planı olmadığını da Putin’e beyan etmeli. Putin ise askeri müdahalede bulunmayacağı garantisini Ukrayna halkına vermeli.

Eslen son olarak, “Arabuluculuk girişimleri başarılı olursa, Türkiye ciddi bir başarı sağlamış, prestij kazanmış olacaktır” dedi.