Lavrov’dan Ankara ziyareti

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 24 Şubat 2022’de Ukrayna’ya yönelik “özel askeri operasyon” başlattığını duyurmasıyla patlak veren savaş, üçüncü yılını geride bıraktı. Washington-Moskova hattında barış arayışları hız kazanırken, Ankara, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin ardından dün Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’u ağırladı.

Lavrov, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile bir araya geldi. İkili ve heyetler arası görüşmelerin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, savaşın gidişatı ve barış süreci ele alındı. Burada konuşan Dışişleri Bakanı Hakan, her iki komşusunun da barış, huzur ve refah içinde yaşamasını istediğine işaret ederek kayıp ve yıkımın bir an önce son bulması gerektiğini, bu savaşın küresel güney başta olmak üzere farklı coğrafyaları da olumsuz etkilediğini söyledi. 

‘HEDEF İKİ KOMŞUMUZDA BARIŞ’

Türkiye olarak savaşın diplomasi yoluyla çözüme kavuşmasını her zaman istediklerini belirten Fidan, 2022’de İstanbul’da gerçekleşen görüşmeleri anımsattı. Fidan, “Çatışmaların başlamasından kısa bir süre sonra tarafları İstanbul’da Barış Masası etrafında ilk kez bir araya getirmiştik. Karadeniz Tahıl Girişimini başarıyla hayata geçirdik. Daha sonra da tarafları barışa ulaştıracak diplomatik çabalarımızı sürdürdük Bugün savaş 4. yılına girerken ABD tarafından başlatılan ve savaşın müzakereler yoluyla sona erdirilmesini hedefleyen bir girişim mevcut. Bu durum bizim savaşın başından beri izlediğimiz politikayla örtüşmekte.

ABD’nin yeni girişimine sonuç odaklı bir yaklaşım olarak büyük önem atfetmekteyiz. Çözüme iki tarafın da katılacağı müzakerelerle ulaşılabileceğine inanıyoruz. Bu çerçevede barışın görüşmeler yoluyla tesis edilmesi için her türlü desteği sağlamaya hazırız. Daha önce olduğu gibi görüşmelere ev sahipliği yapmaya da hazırız. Ayrıca Karadeniz’de serbest sefer güvenliği sağlanması konusundaki çabalarımızı da sürdüreceğiz. Hayata geçirilmesi halinde bu adım önemli bir güven artırıcı tedbir olacaktır. Nihai hedefimiz iki komşumuz arasında kalıcı barışın sağlanmasıdır” dedi. Türkiye’nin süreçte hızlandırıcı, kolaylaştırıcı rol oynamaya hazır olduğunu belirten Fidan, Türkiye’nin elinden geleni yaptığını ve amacının savaşın bir an önce sona ermesi olduğunu söyledi. 

‘ÜYELİK TEKLİFİ GELMEDİ’

Türkiye’nin gündeme gelen BRICS üyeliği olasılığını da değerlendiren Fidan, “Bildiğiniz gibi Türkiye egemen bir ülke olarak uluslararası ekonomik işbirliğine oldukça önem vermektedir” diyerek, Türkiye’nin başta Avrupa Birliği (AB) olmak üzere ekonomik işbirliği alanlarına büyük önem verdiğini belirtti. Ankara’nın uzun yıllara dayanan AB üyelik sürecine işaret eden Fidan, “Üyelik müzakereleri bir noktada donmuş durumunda. Bunu kimse açıktan söylemiyor ama vaziyet bu” dedi.

BRICS’in yeni üye alımını an itibarıyla dondurmuş durumda olduğuna dikkat çeken  Fidan, “Üyelik teklifi bize gelmedi” ifadelerini kullandı. Mevkidaşı ile Suriye’deki gelişmeleri de ele aldıklarını kaydeden Fidan, “Suriye’nin toprak bütünlüğü ve birliğinin muhafaza edilmesi gerektiğine inancımız tamdır. Ayrılıkçı hareketlerin önünün kesilmesi gerektiği konusunda benzer görüşlere sahibiz” diye konuştu. 

‘ABD İLE BÜYÜKELÇİLİK FAALİYETLERİ İÇİN İSTİŞARELER YAPILACAK’

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ise, uluslararası gerilimleri rağmen Türkiye ile Rusya’nın her alanda temas halinde olduğuna vurgu yaparak, “Sayın Fidan ile saatlerce müzakerelerde bulunduk. Son görüşmemiz G20 toplantıları çerçevesindeydi. Enerji ve finans sektöründe işbirliğimizi, ulaşımda ve turizm sektöründe işbirliğini konuştuk. Akkuyu’daki nükleer santral konusunda da görüşmeler gerçekleştirdik. En hızlı şekilde bu reaktörlerin devreye girmesi için çalışıyoruz. Çalışmalar 24 saat devam ediyor. Türk akım gibi boru hatları için güvenliği konuştuk. Riyad’daki görüşmelerde farklı görüşler ortaya çıktı. ABD’li ortaklarımızla görüşmelerimize devam edeceğiz. Rusya ve ABD arasında görüşme hakkında bilgi verdim. (ABD’yle) Büyükelçilik faaliyetlerini başlatmak için bu hafta kapsamlı istişareler yapılacak. Umarım suni engellerle karşılaşmayız” ifadelerini kullandı.  Ukrayna’daki durum konusunda ülkesinin pozisyonunu koruduğuna işaret eden Lavrov, daha gerçekçi yaklaşımların ortaya çıkmasının sevindirici olduğunu söyledi. Buna karşın ‘savaşın ortaya çıkma sebeplerini’ ortadan kaldırmadan barışın gelemeyeceğini kaydetti. 

‘BİZ BUNLARI İSTANBUL’DA KONUŞTUK’

Ülkesinin pozisyonunu değiştirmediğini yineleyen Lavrov, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski’nin ise sık sık fikir değiştirdiğini söyledi. Lavrov, “Biz konumumuzu değiştirmedik. Avrupa ülkelerini anlamak çok zor, çünkü onların da konumu kalıcı değil. Ukrayna ve AB sık sık konum değiştiriyor. Bu anlamda ABD konumu ortaya çıkıyor, tutarlı bir konumu var. Hem temas hattı yapalım sonra konuşalım demiyorlar. Nisan 2022’de biz bunları İstanbul’da konuştuk, aslında anlaşmaya varmıştık. Bizim ordularımızın geri çekilmesini istediler biz az da olsa geri çekilmeyi kabul ettik. Sonra Ukrayna’nın savaşa devam etmesini istediler. Devlet Başkanımız açıkça söyledi; biz hem Avrupa ile hem Ukrayna ile iyi niyetle yaklaşan herkesle konuşmaya hazırız. Rusya tarafını tatmin edecek bir şey olursa bu savaş son bulacak. Ukrayna’nın NATO’ya üye olma girişimi bu savaşın başlamasının ana sebebidir. Trump da kamuya açık bir şekilde Ukrayna’nın NATO’ya üye olması girişiminin yanlış olduğunu açıkça söyledi. İkinci sebep de soykırımdır. Rus ve Rusça konuşan Ukrayna’nın güneyindekilerin soykırıma uğramasıdır. Askeri harekat, müzakerelerde bizi tatmin eden bir sonuç ortaya çıktığında durabilir” ifadelerini kullandı. Kiev’in İstanbul görüşmelerinden Batı’nın baskısıyla çekildiğine işaret etti. Suriye’ye ilişkin de konuşan Lavrov, “Suriye'deki Amerikan üslerinin durumunu Suriye hükümeti karar verir. Ancak bu üslerin oradaki amacı, bölücü Kürt grupları desteklemekti” dedi. Lavrov, ortak basın toplantısının ardından Saray’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya geldi.