Cumhuriyet kazanımları öncesi İzmir-2

Gazi, İzmir’de yaptığı cumhuriyet öncesi konuşmasına şöyle devam eder;

“Hâlbuki bugünkü idare tarzı ki milletin egemenliğini kayıtsız şartsız kendi bünyesinde bulunduruyor. Milletin geleceği doğrudan doğruya şunun bunun elinde değil, kendi elinde tutuyordu. Böyle bir idare elbette bu milletin şerefine, namusuna ve mutluluğuna daha uygun gelir. Egemenliği kayıtsız şartsız elinde tutan bir idare dedim. Hakikaten efendiler, bugün dünya yüzünde egemenliğiyle bu kadar ilgili olan, egemenliği bu kadar kuvvetli bir şekilde gerçekleştiren hiçbir idare yoktur. En çok gelişen ve medenileşmiş idare tarzlarına bakınız. Onlarda da eksiklik o kadar çoktur ki, bugün bizim içinde bulunduğumuz şekle gelebilmek için mutlaka yeniden bir devrim yapmaya mecbur olacaklardır.  Kayıtsız şartsız ibaresiyle belirtilen egemenliği, milletin elinde tutmak demek bu egemenliğin bir parçasını; sıfatı, adı ne olursa olsun, hiçbir makama vermemek, verdirmemek demektir. Bununla kastettiğim anlamı sakinlikle anlayabiliriz.

Efendiler, henüz kurtulmuş değiliz, atılan adımlar bundan sonra atılması gereken adımların başlangıcıdır. İnsan bu prensipteyken sonuca varmış olduğunu iddia ederse, dünyanın en derin hayalleri içinde kendisini koşar görür. Biz daha çok adımları atmak zorundayız. Bu adımlar hem çok seri, hem de uzun olmalıdır. Bundan dolayı bu adımları doğru ve belirli bir yönde atabilmek için, kendi geleceğimize kendimiz sahip ve egemen olmak zorundayız.

Milletimizin çalışması sonucunda ve ordumuzun çok parlak ve çok kesin zaferleri sonucunda, Lozan Barış konferansında görev yapan heyetimizin ulaştığı netice, kesin ve ciddi bir sonuçtur. Kesin ve ciddi bir aşamadır. Umarım ki, bu an, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti’nin arzusu gibi barış ile sonuçlansın. Fakat bizim için barış demek, gerçek hayatımızın sağlanmasına yarayan nedenleri üretmek demektir.

Ve çok kuvvetle ümit ediyoruz ki, insanlığın ve medeniyetin gerçek arzusu olan bu sonucu, o medeniyet ve toplumu temsil eden görüşme heyetleri tarafından kesinlikle anlayarak bir sonuca varmamız mümkün olacaktır. Gerçekte bu sonuç sağlanmıştır. Yalnız bunun resmi açıklaması kalmıştır. Buna ümitle bekliyoruz. Hiçbir zamanda bu ümidin kırılmasına biz neden olmayacağız.

Efendiler, son söz olmak üzere şunu arz edeyim ki, İzmir halkı çok aydındır ve çalışkandır. Fakat aydın olmayı faydalı kılabilmek için kesinlikle dediğim gibi, kendi kendimize hâkim olmak ve kişiliğimizi korumak gerekir. Bugünkü idare şeklini gözü gibi bütün millet koruyacaktır. Bu milletin buna gücü olduğuna ve sonsuza kadar güçlü olacağına kesinlikle gönülden inanmışım ve bundan dolayı geleceğe gönül rahatlığıyla bakmaktayım.”

27 Kasım 2023

Ahmet Gürel

ADD Genel Başkan Baş Danışmanı