Sosyal güvenlikte ‘denge’ değişiyor

CHP TBMM Grubu’nun ekonomi raporuna göre, aylık ödenen dosya sayısının yüzde 6.5 oranında artarak 15 milyon 620 bine, aylık ödenen kişi sayısının ise yüzde 6.3 oranında artarak 16 milyon 438 bine çıktığı son bir yılda aktif sigortalı sayısı sadece yüzde 0.6 oranında artarak 25 milyon 50 bin kişiye yükseldi. Sayısal olarak bakıldığında son bir yılda aktif sigortalı çalışan sayısı 147 bin kişi artarken, aylık ödenen dosya sayısı 953 bin, kişi sayısı ise 970 bin kişi arttı. Bu nedenle geçen yıl temmuz ayında yüzde 1.7 olan aktif pasif oranı aylar itibariyle azalarak bu yıl temmuz ayında yüzde 1.6’ya kadar düştü. 

EKONOMİ İSTİHDAM YARATMIYOR

Raporda, “Türkiye ekonomisinin yeterince istihdam yaratamadığını da gösteren SGK’nın bu istatistiği sistemin aktif pasif oranının önümüzdeki günlerde de giderek düşeceğine işaret ediyor” denildi. 

ARTIŞ YÜZDE 85

Sosyal güvenlik sisteminin açıklarının devlet bütçesinden karşılandığına işaret edilen raporda, “Bunun yanı sıra yardım ve faturalı ödemeler gibi çeşitli isimler altında bütçeden SGK’ya milyarlarca lira aktarılıyor. Bütçeden SGK’ya çeşitli isimler altında aktarılan tutar bu yıl ocak-temmuz döneminde geçen yıla göre yüzde 84.8 oranında artarak 834 milyar liraya yükseldi. Bu dönemde her 100 liralık bütçe harcamasının 15.4 lirası SGK’ya yapılan ödemelerden oluştu” denildi. Rapora göre, 2022 sonunda 26 milyon 344 bin aktif çalışana karşılık, 13 milyon 128 bin dosyadan, 13 milyon 933 bin kişiye aylık ve gelir ödeyen SGK’nın aktif pasif oranı 2.01’e kadar çıkmıştı. Bu oran, hem AKP’nin 2023 seçimlerini kazanmak için çıkardığı EYT düzenlemesinin, hem de ekonominin kayıtlı istihdam yaratamamasının etkisiyle her geçen gün azalmaya devam ediyor. SGK’nın bütçeden aktarılan tutarlar da dahil toplam gelirleri bu yıl ocak-temmuz döneminde yüzde 92.4 oranında artarak 2 trilyon 157 milyar liraya çıkarken, harcamaları ise yüzde 87.6 oranında artarak 2 trilyon 159 milyar lira olarak gerçekleşti. Sistemin giderlerinin 1 trilyon 428 milyar lirasını geçen yıla göre yüzde 92.1 oranında artan emekli aylığı ödemeleri, 517 milyar lirasını da sağlık ödemeleri oluşturdu. Rapora göre, Türkiye’de sosyal güvenlik sistemi nüfusun yüzde 89’unu kapsıyor. Nüfusun yüzde 11’inin ise herhangi bir sosyal güvencesi bulunmuyor. Temmuz ayı itibariyle 2 milyon 14 bin kişi genel sağlık sigortası primini kendisi ödüyor. Genel sağlık sigortası primini ödemek için geliri yetmeyen 6 milyon 196 bin kişinin primleri de devlet tarafından karşılanıyor.